رسانه ها از ابزار مهم اطلاع رسانی و مقابله با دشمن در جنگ های سخت و نرم هستند .

پدافند غیرعامل مجموعه اقدامات غیرمسلحانه ای است که موجب افزایش بازدارندگی، جلوگیری از آسیب پذیری، ارتقای پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران در مقابل تهدیدهای دشمن می شود.
یکی از ابزارهای مهم اطلاع رسانی و مقابله با دشمن در جنگ های سخت و نرم وجود رسانه های مجهز و قوی است و رسانه ها از نظر مکان استقرار و تجهیزات باید به گونه ای باشند که در موقع بحران بتوانند نقش آفرینی کنند.
این مجهز بودن بخشی از نقش رسانه ها در پدافند غیرعامل است اما نقش دیگر رسانه ها درپدافند غیرعامل، حضور مجاهدانه در جبهه جنگ نرم می باشد تا به مبارزه با نقشه های شوم فرهنگی دشمنان بپردازند، که این جبهه بسیار حساس و تاثیرگذار است؛ لذا باید رسانه ها به عنوان خط مقدم مبارزه مورد توجه جدی قرار گیرند.
درروزگاری که دشمنان نظام مقدس جمهوری اسلامی با بهره گیری از ابزارهای مختلف روز سعی در تخریب ذهنیت و اعتقادات ایرانی اسلامی مردم دارند و رسانه ها از مهم ترین ابزار مورد استفاده آنان می باشد، تجهیز رسانه های کشور باید در راستای پدافند غیرعامل در اولویت برنامه ها باشد.
قم به عنوان شهری که مرکز جهان تشیع، خاستگاه انقلاب اسلامی و پایگاه فکر و اندیشه در کشور قلمداد می شود باید در جنگ نرم با دشمنان، الگو و نمونه ای برای سایر استان ها باشد و از این رو رسانه های قم باید آگاهی های لازم را برای حضور پرقدرت درجنگ نرم برخوردار باشند.
همزمان با هفته پدافند غیرعامل ( چهارم تا دهم آبان) اهمیت نقش رسانه ها درپدافند غیرعامل و لزوم توجه به آنها در میزگردی در خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز قم با حضور مهدی متقیان مدیرکل پدافند غیرعامل استان قم و مرتضی داستانی مدیرمسئول روزنامه 19 دی قم و از پیشکسوتان عرصه خبر مورد بررسی قرار گرفت.

** قرار گرفتن دفتر اکثر رسانه های قم در بافت فرسوده
مدیرمسئول روزنامه 19 دی قم در ابتدای سخنان خود قرار گرفتن دفتر اکثر رسانه های قم در بافت فرسوده را یک نکته مهم دانست و گفت: واقع شدن دفتر اکثر جراید محلی و دفترهای خبرگزاری ها دربافت های فرسوده قم باعث شده است که در زمان های بحران احتمالی، خود آن ها نیز دچار بحران شوند و نتوانند به رسالت اطلاع رسانی به موقع خود عمل کنند.
مرتضی داستانی ابراز داشت: رسانه های ما در شرایط آفند هم با مشکل دچار هستند چه این که بخواهند در بحث پدافند فعال باشند.

مدیرمسئول روزنامه 19 دی استیجاری بودن دفترهای رسانه های قم را مورد اشاره قرار داد و افزود: به دلیل مشکلات اقتصادی، جراید محلی و دفترهای نمایندگی خبرگزاری های سراسری به طور معمول سعی می کنند ارزان ترین مکان را اجاره کنند و از این رو آن ها در تجهیزات، فضا و تفکر در دوره آفندی نیز با مشکل مواجه هستند، ضمن این که در مسئولان استان اراده ای در توجه به رسانه ها برای حل مشکلات آن ها را شاهد نیستیم.
وی افزود: نوع نگاه و کمک به رسانه ها در استان قم ضعیف است و بحث مکان دفترهای رسانه ها در قم نیز بحث تازه ای نیست و نزدیک به 10 سال پیش در کمیته ای تحت عنوان مدیریت بحران مشکلات آن ها دنبال شد اما بعد از 10 جلسه تصمیم هایی گرفته شد که تنها به بایگانی رفت.
داستانی تصریح کرد: تا مشکلی بزرگی برای رسانه ها پیش نیاید باز هم شاهد به فراموشی سپرده شدن بحث پدافند غیرعامل در رسانه ها خواهیم بود.

** سند راهبردی پدافند غیرعامل رسانه های استان تدوین شود
مدیرکل پدافند غیرعامل استان قم نیز در ابتدای سخنان خود مقدمه کوتاهی از اهداف و وظایف پدافند غیرعامل عنوان کرد و افزود: هشتم آبان هر سال با تصمیم رهبر معظم انقلاب روز پدافند غیرعامل نامگذاری شده است و پدافند غیرعامل قانون های بالادستی مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام، سیاست های کلی نظام در حوزه پدافند غیرعامل و چشم انداز پدافند غیرعامل در افق 1404را به عنوان پشتوانه خود می بیند.
مهدی متقیان، حفاظت از زیرساخت های حیاتی را یکی از اهداف پدافند غیرعامل عنوان کرد و گفت: یکی از زیرساخت های حیاتی مهم، جایگاه رسانه ها در کشور است و دیگر کارکرد پدافند غیرعامل که به حوزه رسانه بازمی گردد تداوم شبکه های اطلاع رسانی و تداوم اداره و مدیریت مردم است.
وی افزود: قم بر اساس آخرین آمار دارای یک هزار و 74 هکتار بافت فرسوده است و مساحت این بافت به دو هزار هکتار نزدیک می شود و درحالی که بسیاری ساخت و سازهای جدید از منظر اجتماعی پیدا و پنهان فرسوده سازی می شوند در بازدیدی که از اغلب رسانه ها داشته ایم آنها در بافت فرسوده واقع شده اند.

مدیرکل پدافند غیرعامل قم ابراز داشت: مطبوعات و خبرگزاری ها در تجهیزات مورد نیاز پدافند غیرعامل نیز دچار ضعف هستند این در حالی است که قم مغز متفکر و مرکز قدرت نرم نظام جمهوری اسلامی است و با توجه به این که دستگاه های مختلف فرهنگی ملی چون دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مرکز مدیریت حوزه های علمیه و جامعه المصطفی هم چنین مراجع تقلید در این شهر هستند باید توجه ویژه ای را برای قم شاهد باشیم و اگر قدرت نرم نظام را در قم می دانیم باید خواست جمعی باشد و رسانه ها در جنگ نرم در پدافند غیرعامل اقتدار لازم را داشته باشند.
در ادامه میزگرد مرتضی داستانی از متقیان خواست تا راهکاری عملی برای حل مشکلات پدافندی رسانه ها ارائه کند ومدیرکل پدافند غیرعامل استان قم نیز عنوان کرد: باید سندی مشخص شود که رسانه ها کجا مستقر هستند و تجهیزات آن ها مشخص شود.
وی گفت: رسانه ها متاسفانه حتی از ابتدایی ترین تجهیزات که از جمله برق اضطراری است برخوردار نیستند.
وی با تاکید بر این که دستگاه های تخصصی چون اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم باید در بحث پدافند غیرعامل پشتیبان رسانه ها باشند گفت: باید نحوه حمایت از رسانه های واقع شده در بافت فرسوده در کارگروهی در استان مطرح و برای مرمت مکان آن ها، مشمول تخفیف از سوی شهرداری شوند، هم چنین تسهیلات های مناسب به رسانه ها داده شود و حتی سازمان نظام مهندسی نیز تخفیف های مناسبی در مراحل کاری خود به رسانه ها بدهد.
وی در عین حال یادآور شد: اداره کل پدافند غیرعامل دستگاه اجرایی نیست و می توانیم مسائل را به استاندار محترم طی نامه ای اعلام کنیم تا کمیته ای برای حل مشکلات رسانه ها تشکیل شود و با نظر مطبوعات سندی راهبردی را در شورای پدافند غیرعامل استان تصویب کنیم.
متقیان ابراز داشت: در حوزه رسانه و سایبری بیشترین هجمه ها و حمله های سایبری به سایت های استان قم می شود و اگر جنگ نرم را عنوان می کنیم باید در حوزه سایبری هوشمند که قدرت تخریب بیشتری در افکار عمومی دارد اقتدار و آگاهی لازم را داشته باشیم.
وی افزود: خبرهای حوزه، پوشش خبرهای مراجع تقلید و همایش های مختلف نقش رسانه ها در استان قم را بسیار حیاتی می کند و باید جایگاه قم مورد توجه قرار گیرد و رسانه های شناسنامه دار و صنف های آن ها شناسایی شوند.

** دستورالعمل ها و وعده های پدافندی رسانه ها جنبه عملی پیدا کند
داستانی در ادامه این میزگرد با بیان آن که سخن گفتن در مورد ضرورت های پدافند غیرعامل آسان بوده ولی در عمل باید شاهد عملیاتی شدن دستورالعمل ها و وعده های مسئولان باشیم گفت: نه تنها باید دفتر رسانه ها را به تجهیزات برق اضطراری مجهز کرد بلکه با توجه به این که بسیاری از جراید استانی در چاپخانه ای مشترک چاپ می شود چاپخانه های مهم استان نیز باید به برق اضطراری مجهز شوند.
وی تاکید کرد: مشکلات مالی پیش روی جراید محلی و دفترهای خبرگزاری ها این اجازه را نمی دهد که بتوانند امکانات پدافندی چون برق اضطراری را برای خود مهیا کنند از این رو اداره کل پدافند غیرعامل باید توصیه ها و راهکارهای لازم را در این زمینه به دستگاه متولی رسانه ها یعنی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی داشته باشد.
داستانی افزود: پیش از این نیز قرار بر آن شده بود که برای مواجهه با مواقع بحران سه سنگر بومی در رسانه های قم تجهیز شود تا در زمان بحران کمک کار مسئولان باشد اما اجرایی نشد.
وی تصریح کرد: متاسفانه شاهدیم که ایده گذاری برای رسانه ها به خوبی انجام می شود اما به سمت اجرا که می آییم کسی ما را همراهی نمی کند.

** ضرورت های پدافند غیرعامل در رسانه ها جزء اولویت ها قرار نگرفته است
مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری قم نیز از این که ضرورت های پدافند غیرعامل در رسانه ها جزء اولویت ها قرار نگرفته است، ابراز تاسف کرد و بیان داشت: به عنوان متولی پدافند غیرعامل در استان، باید نقش رسانه ها را برجسته سازی کنیم تا بسیاری از مدیران در راستای حل مشکلات آن ها حرکت نمایند.
وی ادامه داد: باید در این زمینه سندی تعریف و سپس در شورای پدافند استان با کمک رسانه ها بررسی شود و به مصوبه ای قانونمند تبدیل گردد.
متقیان در ادامه از این که مطبوعات قم با یکدیگر همگرا نیستند انتقاد کرد و گفت: شاید این عدم همگرایی باعث شد تا نتوانیم اتاق فکر پدافند غیرعامل اصحاب رسانه را در قم تشکیل دهیم.
داستانی در پاسخ به این اظهار نظر متقیان عنوان کرد: این طور نیست و آن چه شاهدیم آن است که رسانه های استان قم در مسائل صنفی با یکدیگر هماهنگ هستند چرا که در مسائل اجرایی منافع مشترک دارند.
وی ابراز داشت: شاید مطبوعات، خبرگزاری ها و سایر رسانه های استان در مسائل فکری و سیاستگذاری با هم اختلاف هایی داشته باشند که تفاوت تفکرها و عقیده ها امری مطلوب است اما این مساله باعث اختلاف های صنفی در میان آن ها نشده است.
وی اظهار داشت: نگاهی که مسئولان سایر نقاط کشور برای رشد مطبوعات خود دارند با قم متفاوت است و بیشتر شاهد بی توجهی و بی مهری به رسانه ها در استان بوده ایم.

** نیازمند تعریف مناسب از نحوه نقش آفرینی رسانه ها در جنگ نرم هستیم
مدیرمسئول روزنامه 19 دی استان قم در ادامه این میزگرد جنگ نرم را مهم ترین و حیاتی ترین جایگاه کنونی رسانه ها عنوان کرد و افزود: رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر خود با نخبگان تاکید فرمودند که دشمن در جنگ نرم به دنبال ایجاد ناکارآمدی جمهوری اسلامی ایران است.
داستانی ابراز داشت: اگر کارآمدی نظام در قالب جنگ نرم دچار چالش شود با بحران رضایت مندی مواجه می شویم و این در حالی است که نقش عملکردی رسانه ها در مقابله با چالش ناکارآمدی و ایجاد روحیه رضایت مندی در مردم بسیار مهم و حیاتی است.
وی بیان داشت: متاسفانه درمورد نقش رسانه ها در جنگ نرم نگاه درستی را در کشور نداریم تا مسئولان نیز به تقویت رسانه ها توجه داشته باشند.
وی افزود: در سال های گذشته کمیت رسانه ها در کشور و استان قم افزایش داشته است اما کمتر به مساله کار کیفی در رسانه ها و نحوه نقش آفرینی آن ها در جنگ نرم توجه شده است، رسانه های ما در بحث امکانات و تجهیزات و به عنوان بازدارندگی در مقابله با تهدیدهایی که نظام با آن ها روبرو است چگونه می توانند نقش آفرینی داشته باشند.

** ایجاد مجتمع مطبوعاتی در قم و مسائل پیش رو
داستانی در ادامه بیان داشت: در چارچوب مجهز کردن رسانه ها برای جنگ نرم باید شناسایی لازم از رسانه ها و مطبوعات انجام و رسانه های نقش آفرین مشخص شوند و تجهیزات فنی رسانه ها نیز باید ارتقا یابد.
وی ادامه داد: پیشنهاد روشنی داریم که از طریق شورای پدافند غیرعامل استان قم مجتمعی برای مطبوعات و رسانه های استان ایجاد شود تا آن ها در آن مستقر شده و تجهیزات و امکانات لازم نیز برای بحث پدافندی در آن اجرا شود.
اما مهدی متقیان که با ایجاد مجتمع مطبوعاتی در قم مخالف است عنوان کرد که ایجاد این مجتمع با اصول پدافند غیرعامل مغایر می باشد و ایجاد آن مغایر با اصل پراکندگی است.
وی پیشنهاد داد که به جای یک مجتمع مطبوعاتی و رسانه ای چند مجتمع جداگانه در شهر قم ایجاد شود تا اصل پراکندگی از نظر پدافند غیرعامل در آن رعایت شود.

** لزوم آمادگی رسانه ها برای حضور در جنگ نرم با دشمنان نظام
مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری قم در ادامه بر لزوم آمادگی رسانه ها برای حضور در جنگ نرم با دشمنان نظام تاکید کرد و افزود: دشمن دائم با ما در حال جنگ است و زمانی که از جنگ سخت مایوس شود وارد جنگ نرم می شود.
وی با اشاره به این که جنگ نرم بوسیله رسانه های تلویزیونی و رادیویی ماهواره ای دشمنان هم چنین در فضای سایبری علیه ایران در حال انجام است بیان داشت: دشمنان که از درگیری فیزیکی با ایران به نتیجه نرسیده اند سعی در تغییر ذائقه عموم مردم دارند و در این بین رسانه ها و مطبوعات نقش عمده ای دارند گرچه معتقدم مطبوعات در عین این که مشغول به برخی امور حزبی نیز می شوند باید نسبت به وضعیت های قرمز، زرد و سفید برای نظام جمهوری اسلامی درک لازم را داشته باشند.
وی تاکید کرد: رسانه های استانی شامل مطبوعات و خبرگزاری ها برنامه ای در قالب جنگ نرم ندارند و جایی نیست که به آن ها خوراک بدهد لذا پیشنهاد تشکیل اتاق فکر رسانه در پدافند غیرعامل را باید پیگیری کنیم.
مرتضی داستانی نیز گفت: رسانه های تاثیرگذار و صاحب فکر در قم مشخص هستند و باید از آن ها بخواهیم دراین موضوع ورود پیدا کنند، این در حالی است که رسانه ای که صاحب فکر است دغدغه کار رسانه ای برای تنویر افکار عمومی دارد.
وی تاکید کرد: فرهنگ سازی بحث پدافند مهم ترین معضل کشور است و در این بین رسانه ها نقش اساسی دارند و صداو سیما و سایر رسانه ها در هفته پدافند غیرعامل باید به این موضوع توجه داشته باشند.

** رسانه های تاثیرگذار در زمان اضطرار شناسایی شوند
متقیان در ادامه این میزگرد عنوان کرد: باید به عنوان متولی پدافند غیرعامل رسانه ها را بشناسیم که آیا عملکرد همه رسانه های قم راهبردی است یا خیر.
داستانی نیز افزود: باید رسانه های تاثیرگذار در زمان اضطرار شناسایی و از نظر پدافند غیرعامل تجهیز شوند.
متقیان نیز تاکید کرد که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی خاص رسانه ها در این زمینه وارد شود و سازمان پدافند غیرعامل را در شناسایی رسانه های تاثیرگذار یاری کند.
مدیرمسئول روزنامه 19 دی استان قم نیز افزود: تهیه نقشه راه پدافند غیرعامل برای رسانه ها یکی از اولویت دار ترین کارها محسوب می شود و رسانه ها در این مسیر باید تقویت شوند.
وی ادامه داد: رسانه ها در فرهنگ سازی پدافند غیرعامل باید در خدمت سازمان پدافند غیرعامل قرار گیرند و این مساله می تواند تضمین کننده نقشه راه رسانه ها باشد.

** رسانه ها باید مولفه های جنگ نرم را بشناسند
متقیان در ادامه بیان داشت: نقش رسانه ها در حوزه جنگ نرم باید بررسی شود و رسانه ها با مولفه های جنگ نرم آشنا شوند.
وی تاکید کرد: جنگ نرم آرام، تدریجی و زیرسطحی است و از دیگر ویژگی های این نوع جنگ آن است که نماد ساز است و در حوزه جنگ نرم تاثیرها پایدار و بادوام است.
وی گفت: رسانه باید فعالیت های جذاب و آگاهانه همراه با نیازسنجی مخاطبان را داشته باشند که با کیفیت بالا در قالب جنگ نرم موفق باشیم.
مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری قم افزود: جنگ نرم ایجاد هیجان می کند و جوانان را جذب می کند و در این جنگ از علم ها و حوزه های مختلف استفاده می شود و در قالب آن دشمن به دنبال تردید آفرینی با بهره گیری از ابزار روز است.
وی تصریح کرد: رسانه های ما در سطح استان باید در این حوزه ها نظریه پرداز و با برنامه باشند و اداره کل پدافند تنها می تواند هدایت گر فرهنگ سازی و حساس کردن رسانه ها باشد و نمی تواند خود در عمل پای کار باشد.