حاشیه های یک دیدار؛ بیمار عشق و زخمی تیغ شهادتیم

در این گزارش آمده است: «میهمان ها دور تا دور حسینیه نشسته اند و چشم دوخته اند به درِ ورودی و منتظر ند تا آقا وارد...»

نه، این دیدار حتی همین شروع حاشیه نگاری اش هم فرق می کند. میهمان ها همگی ننشسته اند، یعنی همه شان نمی توانستند که بنشینند. بعضی هایشان روی تخت دراز کشیده اند. نه فقط الان، که 28 سال است! 94 را که امسال باشد منهای 66 که آخرین مرحله مجروحیت یکی از همین میهمانها باشد می کنم و می شود 28. علاوه بر این، میهمانها همه چشم ندوخته اند به در، یعنی همگی آنها چشم ظاهر ندارند که بدوزند به در. بعضی هایشان قریب همان 28 سال –چند سال کمتر و بیشتر- است که چشمان ظاهرشان دیگر جایی را نمی بیند. حاشیه نگاری دیدار رهبر معظم انقلاب با جانبازان حتی شروعش هم فرق می کند و نمی توان از آن شروعهای کلیشه ای را از بقیه دیدارها کند و آورد چسباند اینجا.

نه تنها شروع حاشیه نگاری این دیدار که حتی خود این دیدار هم با بقیه دیدارها فرق می کند. مثلاً حاشیه هایی دارد که مفصل تر و شاید جذاب تر از متن باشد. وارد حسینیه که میشوم یک ربعی به ساعت ده صبح مانده هنوز. جانبازها دور تا دور نشسته... نه، نشسته و دراز کشیده اند! خانواده هایشان کمی آنطرف تر روی زمین نشسته اند. با چند تایشان گپ میزنم. بیشترشان برای بار اول است می آیند دیدار آقا. بعضی ها در سفرهای استانی ملاقات داشته اند. یکی شان که دو چشم و دو دست ندارد، می گوید که در دیداری نامه ای نوشته بودم برای آقا و توی جیبم بود. موقع روبوسی به آقا گفتم توی جیبم است و خود آقا از جیبم برداشتند. دیگری از جمله ای که چند سال پیش از آقا شنیده می گوید: دستها رو زودتر فرستادی بهشت تا بعد خودتم بری...

جانبازها از شهرهای مختلف هستند. زاهدان و کرمان و تهران و مشهد و علی آباد و زنجان و ایلام و خوزستان و... و در عملیاتهای مختلف هم جانباز شده اند. چند جانباز نیروی انتظامی هم البته هستند. امیر سرلشکر صالحی فرمانده ارتش زودتر از بقیه فرماندهان آمده و دارد با تک تک جانبازها خوش و بش می کند. دور حسینیه می گردد و با یک یک جانبازها حال و احوال می کند و چیزهایی می نویسد.

بعدتر همین کار را سردار سرلشکر جعفری فرمانده سپاه هم انجام می دهد و بعدتر سردار اشتری فرمانده نیروی انتظامی. فرمانده ارتش به یکی از جانبازها می گوید: ما رو بخاطر شما اجازه میدن بیایم اینجا ها!

کم کم خانواده های جانبازها از آنطرف حسینیه می آیند و پشت سر جانبازشان می ایستند. بعضی ها یکی دو نفر هستند و بعضی هم به حرف مسئولان بنیاد شهید گوش نکرده اند و بجای حداکثر دو تا همراه، با چهار پنج نفر آمده اند. یکی از جانبازها نوزاد کوچکی را در بغل گرفته و عکاسها دارند عکس می گیرند. فکر می کنیم نوه اش باشد اما فیلمبرداری به حسین عکاس می گوید: حسین! فکر نکنی نوه شه ها، پسرشه!

دور گردن جانبازها کارتهایی آویخته شده که عکس و مشخصاتی مثل درصد جانبازی و محل مجروحیت و... نوشته شده است. البته کارتها اشتباه هم دارد و برای برخی افراد مشخصات اشتباهی درج شده! مثلا یکی از جانبازها به من می گوید نمیدونم کِی تو اینجا بدنیا اومدم و خودم خبر ندارم! می چرخم و به کارتها نگاه می کنم، به عکسها. برخی عکسها مال دوران جوانی آنهاست. خوش تیپ هایی بوده اند برای خودشان...

یک ربعی به آمدن آقا مانده. جانبازها می زنند زیر آواز! یکی شعر دکلمه می کند:

رفت اگر از جبهه روح الله پاک

چون علی با ماست از دشمن چه باک

جانبازی دیگر شعری دیگر می خواند. چند نفر که شعر می خوانند، نوبت مداحی می شود. یکی می خواند بقیه دم می گیرند: حسین سالار زینب...

جانبازی که دو دست ندارد و روی ویلچر هم نشسته اشک میریزد. دخترش از پشت سر خم می شود و اشکهای پدر را پاک می کند. او اشک می ریزد و دختر اشک می گیرد. آخر سر هم عینک پدر را پاک می کند و می گذارد روی صورتش.

آقا وارد می شوند و دیدار از سمت جانبازهایی که روی تخت دراز کشیده اند شروع می شود.

از دیدار سال 90 آقا با جانبازان قطع نخاعی، روبوسی های طولانی آقا در یادها مانده است. اینجا هم همینطور است. آقا جانبازها را درآغوش می گیرند و صورت و سر آنها را پشت سر هم می بوسند. بیشتر جانبازها روی صورت هم آثاری از مجروحیت دارند. جانباز اول از آقا می خواهد که با مردم اردبیل دیدار داشته باشند. آقا یکی از اعضای دفتر را صدا می کنند و می گویند دیداری هم با مردم اردبیل در برنامه بگذارند.

جانباز دوم لهجه دارد. آقا با او آذری صحبت می کنند: زنجانلی سان؟!

آقا به جانباز بعدی می گویند: پاتون قطع شده؟

جانباز می گوید: ارزشی نداشت!

جانباز بعدی از یزد است. می گوید به دخترمون دیگه کارت ندادن.

-چرا؟

-دیگه گفتن دو تا همراه باشه!

-ای بابا...

داماد خانواده می گوید: یزدی ها مظلومن دیگه!

آقا با خنده جواب می دهند: حالا خیلی هم مظلوم نیستن!

اولین چفیه را جانباز سوم دشت می کند. آقا می گویند: چفیه چه قابل شما رو داره...

جانباز بعدی می گوید: 32 سال من آرزو داشتم ببینمتون..

-آخی... این بی سعادتی ماهاس نتونیم بعد از 30 سال شماها رو زیارت کنیم...

یکی از جانبازها از دیدار سال 63 خود با آقا کد می دهد: تو همین آسایشگاه میرداماد... رییس جمهور بودید، تشریف آوردید... یکی از بچه ها گفت می خوایم خصوصی عکس بندازیم...

یکی دیگر می گوید: من همیشه میگم ما تو مشکلات همین زندگی خودمون موندیم خدا آقا رو کمکش کنه با این مشکلات کشور...

جانباز بعدی سرش پایین است. آقا می گویند: سرتون رو بالا بگیرید من ببوسمتون...

بصیر است و جانباز نیروی انتظامی. دارد ذکر می گوید: السلام علیک یابن رسول الله(ص)، السلام علیک یابن فاطمه الزهرا(س)...

آقا بعد از حال و احوال گرم با جانبازها با خانواده های آنها هم احوال پرسی می کنند. همسران جانبازها را دعا می کنند. از زحماتشان تشکر می کنند و از کار و بار یا رشته تحصیلی بچه ها می پرسند. همه اینها در سریعترین حالت دو سه دقیقه وقت می گیرد و این یعنی احتمالاً بیش از یک ساعت این احوالپرسیها طول خواهد کشید. گفتم که این دیدار، مقدمه اش مفصل تر است.

خیلی از جانبازها بخاطر گریه نمی توانند صحبت کنند. هق هق گریه اجازه نمی دهد. آقا با گفتن جملاتی مثل احوالتون چطوره و شما خوبید و چه خبر و... و در عین حال دست کشیدن به سر رو روی جانباز، آنها را آرام می کنند.

جانبازی اهل بیرجند کودک چند ماهه ای را در آغوش گرفته و بچه گریه می کند. آقا می گویند بچه رو بدید بغل مادرش شما نمی تونید نگهش دارید! بچه همینطور گریه می کند. آقا می گویند: جونم... جونم...

دختر یکی از جانبازها می گوید که خودش دانشجوی پزشکی است و خواهرش فیزیک هسته ای می خواند. یکی از جانبازها نمی تواند خوب صحبت کند و حرفش را بیان کند. آقا دوباره او را می بوسند و می گویند: ان شاء الله پیش خدا با زبان فصیح از مجاهدت خودت میگی و ما رو هم شفاعت میکنی...

جانباز بعدی از دیدارش با آقا در شورای انقلاب می گوید: اومدیم تو اون اتاقه که اول دست بنی صدر بود، گفتید من به اونی که شما رای دادید رای ندادم...

آقا می خندند. جانباز شعری می خواند:

لب را گشوده ایم به شکر و ثنای دوست

سر را سپـرده ایم به حکم قضای دوست

بیمار عشق و زخمی تیغ شهادتیم

مرهم نهاده ایم به دل، از دوای دوست

تا دیده ی بصیرت ما بازتر شود

بستیم چشم خویشتن از ماسوای دوست

آقا می پرسند شعر از کی بود؟ جانباز اسم آقای محدثی را می آورد.

جانباز بعدی می گوید: صبح و ظهر و شب برای سلامتی شما که فرزند حضرت زهرا(س) هستید صدقه می دهم... شما حق خودتون رو به ما حلال کنید...

آقا می روند سراغ جانباز بعدی و با خنده می گویند: همچین چسبیدید به هم که نمیشه اومد جلو...

جانباز می گوید: بذار دست راستت رو ببوسم... و جانباز دیگری از اینکه همسر و عروسش فرزند شهید هستند می گوید.

بعضی از همسران جانبازها نیامده اند. برخی به علت بیماری و برخی به دلایلی چون سفر کربلا و... آقا تاکید می کنند که سلامشان را به آنها برسانند.

جانباز بعدی می گوید از پارسال تا به حالا 120 نفر از جانبازان انجمنشان شهید شده اند. او نفر چندمی است که از راه افتادن کاروان زیارتی کربلا مخصوص جانبازان تشکر می کند. می گوید بحث مسائل مالی نیست، بالاخره جانبازها با این وضعیت جسمی نمی تونستن با هر کاروانی برن کربلا. ظاهراً سپاه کاروانی مخصوص این جانبازها تدارک دیده و تا حالا 10 نفر از جانبازان قطع نخاع گردنی هم مشرف شده اند. سردار جعفری هم در گزارشی که بعدا قبل از صحبتهای آقا داد به این قضیه اشاره کرد.

یکی از جانبازها وقت دیدار می خواهد و می گوید که همسایه یکی از مسئولان دفتر آقاست و خانه شان با هم سه تا خانه فاصله دارد. آقا می گویند: خب شما که پارتی تون هم قویه!

نفر بعدی جانبازی است که می گوید خادم همین کاروان کربلای جانبازها بوده است. آقا می گویند بیا جلو یه ماچ درست و حسابی بکنمت!

جانباز بعدی خاطرات جالبی تعریف می کند. میگوید که یکبار 48 ساعت بعنوان شهید در سردخانه مانده است. می گوید 65 بار در داخل و خارج عمل شده است. خاطره ای هم از یکی از سفرهایش به آلمان دارد: وقتی وارد آلمان شدیم، گفتند شما که نمی تونستید چرا به عراق حمله کردید... من هم گفتم ما حمله نکردیم...

آقا حرفش را قطع می کنند: می خواستید بگید می تونیم خوبم میتونیم!

همه می خندند.

جانباز ادامه می دهد: بعد یه ته خمپاره توی ران من بود. این رو که در آوردن دیدن روش نوشته آلمان! بهشون گفتم حالا ما جنگ طلبیم یا شما که به عراق سلاح دادید...

جانباز که خوش سر و زبان هم هست به دامادش اشاره می کند و می گوید: ایشون یه چیزی خواسته نمی دونم بگم یا نه...

خود آقا می گویند: انگشتر؟!

-بله

-خب میدم...

و از اینجا علاوه بر چفیه، گرفتن انگشتر هم شروع می شود و آخرهای دیدار حتی به درخواست عبا هم می کشد!

جانباز بعدی با ادبیات دیگری به استقبال آقا می رود: خیلی مردی! بعد هم می گوید که دو تا پسرش پزشک هستند و همسرش هم خواهر شهید است.

نزدیک یک ساعت از دیدار گذشته است. دارم خسته می شوم. آقا با همان نشاط و طمانینه و حوصله اول دیدار دارند ادامه می دهند. یکی از جانبازها که نابیناست از قهرمانی هایش در شنا و گلبال می گوید و اینکه الان می خواهد با چتر در یک منطقه عملیاتی بپرد اما اجازه نمی دهند. از آقا می خواهد که وساطت کنند. آقا هم می گوید اول باید رضایت خانمت رو بگیری، اگر خانمت رضایت داد میشه!

جانباز بعدی می گوید سال 66 اعزام شدم انگلیس برای درمان. اونجا گفتن شما با این وضعیت رفتین جنگ الان کی به شما می رسه؟ گفتم اگر دوباره هم خوب بشم میرم. آقا می گویند: همین روحیه ها این کشور رو نگه داشته.

جانبازها جلوی پای آقا بلند می شوند. آقا مدام اصرار می کند که بنشینند اما کسی گوش نمی دهد. یکی از همسران جانبازها چفیه می خواهد. چفیه ای را از پشت می دهند به آقا تا بدهند، اما او می گوید که همون که دور گردنتونه رو میخوام. حالا این چفیه هم فوق فوقش سی ثانیه است که آمده دور گردن آقا. هیچ چفیه ای جز همان چفیه اول بیش از اینها روی گردن نمانده و هر کدام، نصیب کسی شده.

جانبازی آذری صحبت می کند. آقا می گویند: هارالین (کجایی هستی؟) جانباز به آقا می گوید همون دستی که مجروح شده رو بزارید روی قلبم...

نوبت همان جانبازی می شود که نوزادش قبل از آمدن آقا سوژه عکاسها بود.

-این چندمیه؟

-چهارمی.

چند وقتشه؟

- یکماه

-ماشاءالله...

از آقا می خواهند که درِ گوش نوزاد اذان و اقامه بگویند. آقا نوزاد را میگیرند و می چرخانند و شروع می کنند به اذان و اقامه گفتن. مادر بچه اشک می ریزد. اذان و اقامه که تمام می شود جانباز از کوهنورد بودنش می گوید. آقا می پرسند اهل کجاست. می گوید سبزوار.

-سبزوار کوه درست و حسابی چی داره؟

جانباز چند اسم را می برد و آقا دقیقتر سئوال می کنند. جانباز اسم کوه «شاه جهان» را می برد.

-کوه شاه جهان که خیلی دوره!

آقا با این جمله صحبت با این جانباز را تمام می کنند. جانباز بعدی می گوید که طلبه بوده است و الان هم در پایه 10 مشغول ادامه طلبگی است و پایان نامه دکترایش را دارد در همان رشته فقه و مبانی حقوق دفاع می کند. دو تا پسر جانباز که می خورد هفت و هشت ساله باشند با هم می خواهند سرودی را اجرا کنند. یکی دو بیت می خوانند اما گریه شان می گیرد و دیگر ادامه نمی دهند.

جانباز بعدی سر می گذارد روی شانه آقا و هق هق گریه می کند. آقا هم همینطور او را در آغوش می گیرند تا یک دل سیر گریه کند. همسرش می گوید سی سال انتظار کشیدیم و آقا پاسخ می دهند باعث شرمندگی ماست. جانباز می گوید اگر حکم جهاد بدید همین ایثارگران صف اول هستند.

-حکم جهاد می دم، ولی هنوز جهاد نظامی لازم نیست، جهاد فکری کنید، جهاد تبلیغی کنید...

جانباز بعدی یک کوهنورد حرفه ای است که اورست را هم فتح کرده. آقا می پرسند اینجا کجاها می روید؟

جانباز می گوید: همه کوههای ایران رو رفتم...

-دماوند هم رفتی؟

-اون که دیگه دست گرمیه.

آقا می خندند و دستی بر سر او می کشند و دعایش می کنند و حرف به کوه رفتن آقا می کشد و آقا می گویند که البته کوه رفتن ما با کوه رفتن شما خیلی فرق داره و...

جانباز بعدی اهل طبس است و از اینکه طبس رفته زیرمجموعه خراسان جنوبی گلایه می کند و آقا هم می گویند: من هم توی دلم راضی نبودم...

جانباز می خواهد که آقا سفارش کنند پرونده او برگرد زیر مجموعه یزد که آقا می گویند البته من در این چیزهای جزئی دخالت نمی کنم اما به صورت کلی سفارش شما رو میکنم.

آقا رفته و نرفته سراغ جانباز بعدی، دختر کوچک جانباز که پنج ساله به نظر می رسد می پرد جلو: سلام حاج آقا! شعر بخونم!

آقا میگویند: اول یه بوس خوشمزه به من بده... چه دختر زبون داری!

پدر جانباز دختر را بغل میکند و آقا دختر را می بوسد و او هم شعر کودکانه ای درباره کربلا می خواند. دختر سرخوشانه دست میزند به محاسن آقا. جانباز دختر کوچک دیگری هم دارد که جلو می آید. آقا سنش را می پرسند. می گوید کلاس چهارم است.

-جشن تکلیف گرفتی؟

-بله.

-پس دیگه نمیشه بوست کرد!

این جانباز هم مثل آن جانباز چترباز درخواست ورزشی دارد! از آقا می خواهد اجازه غواصی او در عمق چهل متری را برایش بگیرد! آقا هم می گویند حالا چه لزومی داره این کار؟ جانباز اصرار می کند و آقا با شوخی و خنده خداحافظی می کنند.

یکی دو تا از جانبازها از آقا می خواهند که در قنوت نماز شبشان اسم آنها را ببرد و دعا کند. یکی شان سریع اسم خودش و همسرش و بچه هایش را هم می گوید تا آقا حفظ کنند و در قنوت بگویند! آقا می گویند: اسم که یادم نمی مونه اما شما رو خاص دعا می کنم و خدا هم که شماها رو کاملاً میشناسه دیگه.

جانباز می گوید: فدات بشم که هفتاد دقیقه وقت شما رو گرفتیم...

-هفتاد دقیقه شد؟

-بله.

-چه زود گذشت!

-خدا کنه این وقت رو جزو حق الناس به گردن ما ننویسن...

وسط احوالپرسی با جانباز بعدی که اهل جهرم است حرف می کشد به سن و سال و جانباز می گوید: نوه دار شدیم، پیرمرد شدیم...

آقا می گویند: چه نوه دار بشی چه نوه دار نشی ربطی به پیرمردی نداره...

-نه دیگه الان مثلاً به من میگن آقا بابا..

-عجب... پس تو جهرم به پدربزرگ میگن آقا بابا...

آقابابا گفتن مردم یک شهر به پدربزرگها چیز مهمی شاید نداشته باشد که گفتگوی کسی در جایگاه رهبری امت اسلام با یک جانباز را به خود اختصاص دهد، اما خدا می داند همین یکی دو دقیقه گپ و گفت صمیمی و رد و بدل شدن همین جملات به ظاهر ساده چقدر خستگی را از تن این جانبازها بیرون می کند.

جانباز بعدی زرنگ است! می گوید: آقا یه سوال شرعی داشتم.

-بفرما.

-اگر یک نفر از یک شخصیت عالم بزرگی بخواهد که نیم ساعت به قدر یک چایی خوردن برود خانه شان تکلیفش چیست؟!

آقا که دستش را خوانده است با خنده می گوید: هیچی، می تونه قبول کنه، می تونه قبول نکنه! این جواب سئوال شرعی شماس.

همه می خندند.

سه چهار نفر بیشتر نمانده است. یکی می گوید اهل کرمانشاه است اما ترکی حرف میزند! آقا به همسر جانباز می گویند ایشون رو بردید آذربایجان ترک شد! دیگری می گوید آرزوم بود شما رو ببینم. آقا می گویند: کاش آرزوی بهتر و بزرگتری می کردید.

این چند نفر آخر از همدیگر یاد می گیرند و انگشتر آقا را می خواهند. یکی از انگشترها راحت در نمی آید. آقا به شوخی می گویند: انگشت رو قطع نکنید! یکی عبا را میخواهد تا ببرد برای جانبازهای آسایشگاهشان. آقا می گویند: آخرش که جلسه تموم شد این عبا رو به شما میدم.

یکی از جانبازها درباره توافق هسته ای صحبت می کند. می گوید: نماینده های مجلس آنقدر که حواسشون به سانتریفیوژ و غنی سازی و... هست حواسشون به این نیست که آمریکا با این کار داره با این توافق پاش رو میذاره لای درِ تا این درِ مذاکره هیچوقت بسته نشه و ما تا چندین سال بعد هی باید بریم پشت میز مذاکره و...

صحبتهایش که تمام می شود آقا می گویند: این رو به من نگید، این رو به نماینده های مجلس بگید، به اونایی که فکر می کنید حواسشون نیست بگید...

همسر جانباز می گوید: ما وقتی شادی و بشاشیت رو توی چهره شما می بینیم حالمون خوب میشه. بعد هم ادامه می دهد: الان ما میگیم اعوذ بالله من الشیطان الرجیم و اعوذ بالله من الآمریکا!

آقا می گویند: شیطان عظیم!

باز همه می خندند. همسر جانباز از آقا می خواهد که یک دیدار عمومی مخصوص بچه های شهدا و جانبازان داشته باشند که آقا به اعضای دفتر می گویند بنویسند. همسر جانباز شروع می کند به دعا کردن: خدا انشاالله همه افرادی که برای این کشور و نظام غیر مفیدن...

آقا باز تصحیح می کنند: بگید مضر... نگید غیر مفید...

خب غیر مفیدها فعلاً خیالشان می تواند راحت باشد! شاید هم آنقدر مضر وجود دارد که نوبت به آنها نمی رسد، باید بروند تهِ صف...

نفر آخر نوه سه ماهه ای دارد. مادربزرگ نوه که همسر جانباز است از آقا می خواهد که چفیه دور گردنشان را بیاندازند روی سر نوه اش که اسمش هلما است. آقا می اندازند و شروع می کنند به ماشاالله گفتن.

حدود دو ساعت گذشته است. شاید هم بیشتر. مقدمه تازه تمام می شود! آقا خیلی مختصر صحبت می کنند. قبل از صحبتهای آقا یکی از جانبازها شعری می خواند در وصف همسران شهدا و فداکاری هایشان. آقا می گویند حالا باید دید در عمل هم قدردان زحماتشون هستید یا فقط در زبانه!

صحبتهای آقا که تمام می شود، جانبازها شعار می دهند. آقا رفته است اما جانبازها هنوز شعار می دهند. جانبازهایی که خیلی هایشان دست در بدن ندارند شعار می دهند: ابالفضل علمدار، خامنه ای نگه دار...