آیا اخوان در دامی که عربستان گسترده، گرفتار می‌شود؟

عربستان در حالی دست دوستی به سوی اخوان المسلمین دراز کرده است که امیدوار است با کمک این گروه  بتواند خود را از باتلاقی که در یمن گرفتار شده است، نجات دهد.

نشانه‌های شکست عربستان در جنگ علیه یمن و در برابر ارتش این کشور و جنبش «انصار الله» اکنون بیش از پیش در حال نمود است، تا جایی که پس از گذشت بیش از پنج ماه از آغاز حمله گسترده عربستان علیه یمن و با وجود جنایت فراوان علیه غیرنظامیان یمنی، شکست مفتضحانه نیروهای سعودی بیش از پیش موجب سردرگمی سیاسی عربستان در برابر دوستان امروز و دشمنان دیروز شده است.

به عبارت بهتر این روزها شاهد تلاش‌های بی‌سابقه ریاض برای نزدیک شدن به گروه اخوان‌المسلمین در مصر هستیم، تلاش‌هایی که به ضرر روابط ریاض با دولت مصر به ریاست عبدالفتاح السیسی تمام می شود.

بی تردید قدرت گرفتن اخوان المسلمین پس از شعله ور شدن خیزش های مردمی در چند کشور عربی در سال 2011 و به قدرت رسیدن آن در  مصر و تونس برای عربستان و کشورهای همسو با آن مانند اردن، امارات و کویت به  دغدغه وحشتناکی تبدیل شد از همین رو عربستان به سرعت وارد خط مقابله با اخوان المسلمین در منطقه شد و تمام تلاش خود را برای ناکام گذاشتن طرح اخوانی در منطقه به کار گرفت.

این تلاش ها تا آنجا پیش رفت که توطئه عربستان علیه طرح اخوانی ها در مصر تنها یک سال پس از قدرت گرفتن دولت «محمد مرسی» موجب فروپاشی آن شد.

عربستان تلاش های اخوان المسلمین مصر برای حفظ قدرت را ناکام گذاشت و با استفاده از ارتش، محمد مرسی را برکنار کرده و اخوانی ها را در مصر نابود کرد و علاوه بر این برای خلاصی همیشگی از اخوانی ها و جلوگیری از هر گونه بازگشت احتمالی آنان به قدرت به حمایت از السیسی به عنوان فرمانده کل ارتش رو آورد.

در این فاصله اخوان المسلمین در مصر، عربستان و برخی کشورهای عربی مانند امارات یک گروه تروریسی معرفی شدند به اضافه اینکه رهبران این گروه در مصر تحت تعقیب قرار گرفته و هزاران نفر از آنان با حمایت و استقبال عربستان دستگیر شدند.

اما پس از رخدادهای تلخی که اخوان المسلمین به دست نظام سعودی و ارتش مصر تجربه کرد، سلسله اتفاقاتی افتاد که موجب شد عربستان بار دیگر حتی به شکل تاکتیکی و یا موقت به فکر تغییر و یا اصلاح سیاست های خود در قبال این گروه بیفتد.

از جمله اتفاقات مزبور می توان به ایستادگی دولت سوریه و ارتش این کشور در برابر توطئه ها علیه دمشق اشاره کرد، زیرا در نتیجه آن عربستان پی برد که محاسبات آن مبنی بر فروپاشی سریع نظام بشار اسد درست نبود از همین رو تلاش کرد جریان اخوان المسلمین مخالف در سوریه را تحت امر خود درآورده و از آن برای مقابله با نظام سوریه بهره برداری کند.

بر این اساس بود که عربستان تلاش کرد به محور ترکیه- قطر که همچنان حامی اخوان المسلمین در منطقه هستند، نزدیک شود تا بتواند در راستای سرنگونی دولت اسد از اخوانی ها در سوریه حمایت کند.

اما این همکاری سه جانبه و به عبارت بهتر همکاری ریاض، آنکارا و دوحه در مقابله با نظام سوریه با شکست مفتضحانه ای روبه رو شد و اخوان المسلمین و نیروهای نظامی آن معروف به «ارتش آزاد» نتوانستند با گذشت حدود پنج سال از آغاز ناآرامی ها در سوریه نظام حاکم این کشور را سرنگون کنند.

در این چارچوب می توان به جنگ عربستان علیه یمن به عنوان باتلاق خطرناکی یاد کرد که  عربستان هر روز بیش از پیش در آن دست وپا زده و غرق می شود، بدون اینکه کسی برای نجات آن از این هلاکت وجود داشته باشد، به ویژه اینکه مصر به عنوان بزرگترین کشور عربی با اعزام نیروهای زمینی به یمن برای حمایت از ارتش شکست خورده عربستان مخالفت کرد.

اما بسیار دشوار است که این بار توطئه های عربستان علیه اخوان المسلمین به ثمر بنشیند، از همین رو پیش بینی می شود این گروه با تلاش های مشکوک عربستان همراه نشده و در نتیجه ریاض در دستیابی به حمایت از اخوانی ها در یمن و به منظور نجات ارتش خود در نبردهای این کشور، ناکام بماند.

علاوه بر مسائل مور اشاره باید گفت که حمایت عربستان از اخوانی ها موجب خشم و دشمنی دولت عبدالفتاح السیسی از عربستان شده و چنانچه ریاض واقعا در صدد حمایت مجدد از طرح اخوانی ها برآید، این اقدام آن عصبانیت بسیاری از کشورهای عربی از جمله امارت متحده عربی و کویت را نیز به دنبال خواهد داشت. 

می توان گفت که عربستان اکنون با مشکلی به نام کمبود دوستان و نیز شکست نظامی در یمن دست به گریبان است و چنانچه از طرح اخوانی ها حمایت کند، این اقدام نیز به بحران هایی که با آن روبه رو است افزوده خواهد شد زیرا دیگر متحدان دیرینه خود را در بین کشورهای عربی که با طرح اخوانی ها مخالف هستند، در کنار خود نخواهد داشت.

در این میان برخی گزارش‌ها حاکی از این است که عربستان در تلاش برای تقویت مجدد روابط خود با اخوانی‌ها است به این امید که بتواند جنگ یمن را به نفع خود تمام کند.

علاوه بر این ملک سلمان شاه عربستان نیز چند ماه پیش با «خالد مشعل» رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس که شاخه اخوان المسلمین در فلسطین است، دیدار کرد.

در پایان باید گفت از آنجا که دستان سعودی ها به خون هزاران انسان بی گناه در یمن آلوده شده است، اخوان المسلمین در کنار آن قرار نگرفته و از آن حمایت نخواهد کرد.

به عبارت بهتر چنانچه اخوان المسلمین مصر در کنار عربستان قرار گرفته و از آن حمایت کند، جایگاه و موقعیت خود را در جهان اسلام از دست خواهد داد، زیرا از همان روزهای نخست تشکیل اخوان المسلمین به دست «حسن البنا» شاهد مواضع شرافتمندانه این جنبش در قبال ملت مظلوم فلسطین و سایر ملت های دیگر بودیم و البته باید موضع آن در قبال سوریه در زمان محمد مرسی را استثنا دانست.

از همین رو اخوان المسلمین پس از تمام اتفاقاتی که به دست آل سعود در مصر تجربه کرد، اکنون باید بسیار آگاه و هوشیار باشد تا بار دیگر در دام توطئه های جدید عربستان گرفتار نشود.