آغاز ظهور باج افزار‌ها در عرصه وب ایران!

مهدی بهروزی قائم مقام مرکز تخصصی آپا(آگاهی رسانی، پشتیبانی و امداد رایانه‌ای) دانشگاه صنعتي اصفهان درباره کریپتولاکر  اظهار کرد: باج‌افزار شناسایی شده علاوه بر قطع دسترسی کاربران به سیستم، داده‌های آنها را رمز کرده و برای رمزگشایی از آنها تقاضای باج می‌کند.

مهدی بهروزی افزود: با توجه به اینکه این بدافزار به طور خاص مستندات و فایل‌های صوتی و تصویری را هدف قرار می‌دهد پیش‌بینی می‌شود برای سازمان‌ها و بخش‌های اداری طراحی شده باشد.

وی اظهار کرد: سیستم عامل‌های ویندوز ایکس پی، ویستا، ۲۰۰۰، سون، سرور ۲۰۰۳ و سرور ۲۰۰۸ در معرض آلودگی به این بدافزار هستند.

وی با بیان اینکه این باج افزار با نام Trojan.Ransomcrypt.F یا Cryptolocker شناسایی شده و درحال گسترش است افزود: این بدافزار فایل های کاربران از جمله عکس ها، مستندات Office و فایل های صوتی و تصویری را رمزگذاری می‌کند.

این کارشناس اضافه کرد: سپس با فعال کردن یک شمارنده معکوس زمانی برای رمزگشایی از طریق پایگاه‌های پرداخت مانند بیتکوین (Bitcoin) و مانی پک (MoneyPak) تقاضای باج ۳۰۰ دلاری می کند.

بهروزی تصریح کرد: در برخی مواردی با پرداخت مبلغ باج درخواست شده باز هم فایل‌های محدود شده به حالت اولیه بر نمی گردد و قابل دسترسی نیست.

وی گفت: طبق گزارش آزمایشگاه های تحلیل بدافزار، سطح گستردگی این باج افزار بیشتر در آمریکای شمالی، چین، روسیه، استرالیا و بخشی از اروپا است اما مواردی از آلودگی سیستم‌های رایانه‌ای ایران نیز دیده شده است.

وی مسیر اصلی بهره‌برداری از این حمله را رایانامه هایی (email) دانست که دارای یک پیوست Trojan.Zbot بوده و پس از دریافت بدافزار Trojan.Ransomlock.F آن را با یک نام تصادفی در Documents and Setting نصب می‌کند. 

بهروزی تاکید کرد: اگر رایانه به این بدافزار آلوده شود داده‌هایی که روی رایانه رمز گذاری شده اند دیگر قابل بازیابی نیستند.

وی برای پیشگیری از آلوده شدن به این بدافزار توصیه هایی را مطرح کرد از جمله اینکه رایانامه هایی که به آن اطمینان ندارید را باز نکنید و فایل هایی را از آن دریافت نکنید.

قائم مقام مرکز آپا دانشگاه صنعتی اصفهان همچنین بر به روز نگه داشتن رایانه تاکید کرد و افزود: لازم است همه وصله های ارائه شده توسط شرکت های تولید کننده نصب شود.

وی همچنین توصیه کرد که از همه داده های مهم، نسخه پشتیبان تهیه و در محل امن ذخیره و از نصب افزونه ها و نرم افزار های کاربری نامطمئن خودداری شود.

تصویر زیر نمونه‌ای از پیام‌های اخطار باج‌افزار کریپتولاکر است که در آن از رمزگذاری اطلاعات رایانه خبر می‌دهد:

۳- ScarePackage و ScareMeNot: این باج‌افزارها را می‌توان جز اولین باج‌افزارهایی دانست که تلفن‌های همراه را هدف قرار داده‌اند و در این مورد هدف تلفن‌های هوشمند اندروید هستند! این باج‌افزارها مانند موارد بالا دستگاه اندروید قربانی را قفل می‌کنند و علت آن را هم پورنوگرافی کودکان، پونوگرافی حیوان‌خواهی، سو استفاده از کودکان و ارسال اسپم با حجم بسیار زیاد اعلام می‌کنند. براساس تحقیقی که Lookout  انجام داده است، این باج‌افزارها از طریق وب‌سایت‌‌های مختلف و با نشان دادن یک اپلیکیشن جعلی اندروید (مانند فلش پلیر یا آنتی‌ویروس) و درخواست نصب آنها بر روی تلفن هوشمند قربانی، دستگاه وی را قفل می‌کنند.

گزارش‌هاي دريافت شده از قربانيان که حاضر به پرداخت باج شده‌اند نشان مي‌دهد هکرها پس ار دريافت پول قربانيان را براي غيرفعال کردن و پاک‌کردن بد‌افزار و رمزگشايي از اطلاعات راهنمايي مي‌کنند. به گفته اين قربانيان، پرداخت مي‌تواند از چند دقيقه تا چند هفته وقت‌گير باشد. 

با اين‌همه شرکت امنيتي ديگري به نام ترندمايکرو هشدار داده‌است که تسليم درخواست اين بد‌افزار شدن تنها منجر به گسترش بيشتر آن و ديگر بدافزارها شده و در عين حال هيچ تضميني وجود ندارد که پس از پرداخت باج،‌ اطلاعات به کاربر برگردانده شود.

پلیس در این گونه موارد توصیه می‌کند که شهروندان بجای همکاری و برآوردن خواست مجرم به دفا‌تر پلیس فتا مراجعه نمایند تا مجرم ره گیری شده و ضمن برخورد انتظامی و قضایی با وی اطلاعات کاربر نیز بازیابی گردد. در هر صورت باید دانست که هیچ‌گاه ابتلا به یک باج افزار به معنای ناچار شدن از پرداخت باج نیست و همیشه با مراجعه به پلیس می‌توان ضمن حل بدون هزینه مشکل مجرمین را نیز به سزای اعمالشان رساند. 

باج افزار‌ها با روشهای مختلفی مانند کرم‌ها و ویروس‌ها منتشر می‌شوند و پس از نصب و اجرا شروع به اعمالی برای مسدود ساری دسترسی کاربر اصلی مانند رمزگذاری هارددیسک می‌کنند. باج افزارهای پیشرفته‌تر معمولا با بهره گیری از کلیدهای عمومی فایل‌ها را رمزگذاری می‌کنند. در این حالت کلید خصوصی لازم برای خارج کردن فایل‌ها از حالت رمز شده فقط در دست طراح باج افزار است. باج افزار از فرد قربانی می‌خواهد که به حساب طراح خود پول واریز کند. البته لازم به ذکر است بعضی باج افزار‌ها رمزگذاری نمی‌کنند، بلکه از راه‌های دیگری مثل اختصاص پوستهٔ سیستم عامل به خود و یا تغییر رکوردهای مربوط به بوت، استفاده از سیستم را دچار مشکل می‌سازند.

در پاسخ به این سوال باید بگویم که شما با رعایت یک سری نکات می‌توانید تا حد بسیار زیادی از آلوده شدن رایانه/ تلفن هوشمندتان به باج‌افزارها جلوگیری کنید هر چند که تضمین ۱۰۰٪ در دنیای امنیت دیجیتال بی‌معنی است!

۱- از دانلود و نصب فایل و نرم‌افزار از وب‌سایت‌های ناشناس و مشکوک شدیدا خودداری کنید.

۲- همواره یک نسخه پشتیبان آفلاین از اطلاعات حیاتی خود بر روی سی‌دی، دی‌وی‌دی، هارد اکسترنال و… داشته باشید زیرا باج‌افزارها می‌توانند اطلاعات بر روی کلود مانند دراپ باکس یا گوگل درایو را هم رمزگذاری کنند.

۳- از دانلود کردن اپلیکیشن‌ها از فروشگاه‌ها و وب‌سایت‌های ناشناس و غیرمشهور خودداری کنید. پیشنهاد من آن است که اپلیکیشن‌های اندروید خود را از طریق گوگل پلی یا کافه بازار دانلود و نصب کنید.

۴- در هنگام نصب اپلیکیشن‌های مختلف بر روی دستگاه اندروید خود به سطح دسترسی ادمین دقت کنید و اگر اپلیکیشین ناشناسی خواستار دسترسی ادمین شد از نصب آن شدیدا خودداری کنید. اپ‌بین تا حدودی در این زمینه ممکن است به کار شما بیاید.

۵- همواره نرم‌افزارهای سیستم عامل خود را به روز نگهدارید و به هیچ عنوان به روز کردن ویندوز، آنتی‌ویروس و… را پشت گوش نیاندازید.