طرح جایگزین آیپک توافق هسته‌ای را تهدید می‌کند

نویسنده مقاله لوبلاگ نوشته است بنظر من با وجود این تحولات هنوز هم طرح اِیپک موسوم به طرح بی مطرح است و اگر این طرح همزمان با قطعنامه مخالفت کنگره آمریکا با با توافقنامه هسته ای مطرح شود می تواند به هدفی که برای آن تعیین شده است یعنی تخریب توافقنامه هسته ای ایران دست بیابد. به عبارت دیگر اعلام پیروزی در این مرحله هنوز بسیار زودهنگام است. 

همانگونه که قبلا هم گفته شده است طرح بی تلاش می کند نمایندگان نگران و عصبی دمکرات را گردهم بیاورد. دمکرات هایی که بعد از حمایت دولت آمریکا خواهان رفع اختلاف نظرها با لابی اسرائیلی و روابط دوستانه با آن هستند. این گروه از نمانیدگان دمکرات آمریکا می خواهند علاقمندی خود را به رابطه با اسرائیل از طریق تاکید بر تعهد خود به امنیت اسرائیل و تاکید بر بی اعتمادی و خصومت خود در قبال ایران به نمایش بگذارند. آن چه که نگران کننده است بخش هایی از بیانیه هایی است که توسط بوکر و وارنر ارائه شده اند و در این بیانیه ها آنها دلائل و استدلال های خود را برای حمایت از کاخ سفید اعلام کرده اند. بوکر در پایان بیانیه خود فهرستی طولانی ارائه کرد و گفت تحقق خواسته های مطرح شده در این فهرست باید در مسیر حرکت به جلو پیگیری شوند.

یکی از این خواسته ها حفظ برتری نظامی اسرائیل از طریق ارائه کمکهای فنی و تاکتیکی آمریکا به آن است. آمریکا باید امکان دسترسی اسرائیل را به بمب های نفوذی و سنگرشکن موسوم به « ام او پی » فراهم کند. اعطای این تجهیزات به اسرائیل برای مقابله با اقدامات ایران برای تقلب ضروری است.

دولت آمریکا همچنین باید بسرعت توافقنامه جدید امنیتی ده ساله با اسرائیل را اجرایی کند تا شراکت امنیتی دوجانبه تقویت شود و همکاری های دوجانبه از طریق اعطای کمک های نظامی بیشتر به اسرائیل ادامه بیابد. بوکر در بیانیه خود گفت رئیس جمهور آمریکا به کنگره اعلام کرده است که این مذاکرات ادامه خواهند یافت اما من می خواهم قبل از اجرایی شدن این توافقنامه یک جمع بندی و نتیجه حاصل شود.

یکی از مسائلی که در بیانیه بوکر مطرح شد تمدید قانون تحریم ها علیه ایران بود. مدت اعتبار قانون تحریم های ایران موسوم به « آی اس اِی» اواخر سال بعد به پایان خواهد رسید. در صورتی که تحریم ها به علت نقض محتوای توافقنامه توسط ایران بازگردانده شوند ما قادر نخواهیم بود چشم انتظار تصویب تحریم های جدید ایران توسط کنگره باشیم. قانون تحریم ها علیه ایران باید تمدید شود تا در صورتی که ایران بخواهد در اجرای محتوای توافقنامه تقلب کند تحریم ها علیه آن بازگردانده شوند. ایران احتمالا اعطای بمبهای عظیم سنگرکوب را به اسرائیل مورد توجه قرار خواهد داد این اقدام آمریکا بخشی از پیش نویس قانون سیاست نظارت ایران در سال دو هزار و پانزده بود اما ایران آن را اقدامی خصمانه تلقی می کند. این اقدام تنها به تقویت دیدگاه تندروها در ایران مبنی بر نبود حسن نیت از سوی واشنگتن منجر خواهد شد. 

با این حال باید گفت که این گروه نقشی در اتخاذ تصمیمات در ایران ندارد و مخالفتهای این گروه هم ارزشی ندارد. بخش اجرایی درخصوص انتقال سیستم های خاص تسلیحات تصمیم گیری می کند و کنگره هم می تواند مجوز انتقال این تسلیحات را صادر کند. ایران پیش از این اعلام کرده است اقدام آمریکا را مبنی بر تمدید مدت اعتبار قانون تحریم ها را نقض طرح برنامه جامع اقدام مشترک ارزیابی خواهد کرد. اگر کنگره آمریکا اکنون قصد داشته باشد از طریق یک لایحه مدت اعتبار قانون تحریم ها را تمدید کند تاثیرات بسیار بدی در تهران برجای خواهد گذاشت بویژه که مجلس ایران هم بررسی توافقنامه هسته ای را شروع کرده است.

نویسنده گزارش پایگاه اینترنتی لوبلاگ در ادامه نوشته است وارنر در بیانیه نسبتا کوتاه خود اشاره ای به موضوع اعطای بمبهای عظیم سنگرکوب به اسرائیل یا تمدید اعتبار قانون تحریم ها علیه ایران نکرده است اما همانند بوکر وی نیز تاکید کرده است که طرح جامع اقدام مشترک بعنوان گام نهایی وی را هم متقاعد نکرده است. به همین علت وی از تلاشها برای تقویت نقاط ضعف این توافقنامه ازجمله بخش شفاف سازی آن حمایت خواهد کرد. وی همچنین گفته است در صورتی که ایران توافقنامه را نقض کند هیچ قانونی برای محافظت از شرکتهای خارجی که در ایران فعال می شوند وجود نخواهد داشت.

هیچ کدام از نمایندگان سنای آمریکا نمی گویند که این خواسته ها همزمان یا بلافاصله بعد از رای کنگره درباره توافقنامه هسته ای محقق شوند. اما به نظر می رسد که ایپک و همپیمانان آن بر لزوم تحقق آنی این خواسته ها تاکید می کنند. همچنین باید گفت نمایندگان دمکرات در کمیته روابط خارجی سنا و کسانی مانند سناتور بن کاردین نماینده مریلند بشدت درگیر بحث و گفتگو درباره قطعنامه ای هستند که برخی می خواهند همزمان با رای گیری درباره توافق هسته ای در سنا تصویب شود. سناتور بن کاردین شخصیت مهمی در مصالحه با باب کروکر رئیس کمیته روابط خارجی در خصوص قانون تجدید نظر توافقنامه هسته ای ایران در سال دو هزار و پانزده بود. این قانون زمینه را برای نشست هفته آینده جهت بررسی توافقنامه و رای گیری درخصوص توافقنامه هسته ای ایران فراهم می کند. حضور و مشارکت وی تا حدی اطمینان بخش است. وی موفق شد که کروکر را متقاعد کند که از دیدگاه کاخ سفید حمایت کند. باب کروکر در ابتدا مخالف این لایحه بود. در حقیقت لایحه نهایی در حالی که توسط ایپک و رهبری جمهوریخواهان حمایت شده است تندروهای نئومحافظه کار را نگران کرد و آنها در نهایت این لایحه را یک دام توصیف کردند.

اما در این مرحله، هنوز مشخص نیست که بن کاردین که تاکنون در تغییر دیدگاه ها درباره توافق هسته ای ایران و همچنین در تدوین و بررسی طرح موسوم به طرح بی نقش قابل توجهی ایفا کرده است تا چه حد با کاخ سفید هماهنگ است یا تا چه حد در روند کاملا غیرعلنی کاخ سفید نقش دارد. اگر شکل و قالب جدیدی از قانون سیاست نظارت ایران هفته آینده همزمان با رای منفی کنگره در خصوص توافقنامه ایران علنی شود این تحول به نوعی قرص سمی یا تاکتیکی توسط مخالفان برای تخریب توافق هسته ای خواهد بود که در بیانیه های بوکر و وارنر هم به آن اشاره شده بود و می تواند مجموع توافق با ایران را از مسیر آن منحرف کند.

دارییل کیمبال از موسسه کنترل تسلیحات که در تلاشها برای حمایت از طرح اقدام مشترک با ایران نقشی مهم ایفا کرده است در صفحه توئیتر خود نوشت نقاط قوت توافق ایران آشکار هستند. اکنون زمان حمایت از این توافق است. متوجه باشید که از ارائه پیشنهاداتی که می توانند روند اجرایی شدن این توافقنامه را تضعیف کنند خودداری کنید.

نشریه آسیا تایمز در پایگاه اینترنتی خود با تحلیل فضای پس از توافق وین نوشت: فضای پس از توافق هسته ای، آزمونی برای سیاست خارجی ایران است. 

در فضای برداشته شدن تحریم‌ها، آنچه ذهن سیاست گذاران ایرانی را به خود مشغول کرده این است که چگونه می توانند با بازشدن درهای اقتصاد غرب به روی ایران، نوعی توازن بین شرق و غرب برقرار کنند. از یک سو، برخی در ایران خواهان بازسازی اقتصاد کشور با دسترسی کامل به بازارهای غربی پس از توافق هسته ای هستند. از سوی دیگر، عده ای در ایران که حس نوستالژی تاریخی ایران باستان را دارند، فکر و ذکرشان ظهور مجدد آسیا و قدرت گرفتن آن است. آنها به دوران گذشته نگاه می کنند که کشورهایی همانند چین و هند و ایران قدرت زیادی داشتند. آنها به نوعی دنبال احیای امپراتوری های باستانی ایران و چین و هند هستند.