«مرگ» سوغات مکمل های غیرمجاز

گردش مالی بازار مکمل ها در جهان یکصد میلیارد دلار و معادل 10 درصد بازار کل دارویی جهان است و در ایران نیز فقط 400 میلیون دلار از بازار 10 میلیارد دلاری کالاهای سلامت مربوط به مکمل ها است بنابراین جای تعجب ندارد که سهم قاچاق مکمل ها نیز با توجه به سود هنگفت آن ، بالا باشد.

از سوی دیگر هر چند اسم مکمل ها همواره کنار دارو به کار می رود اما مکمل ها را می توان بدون نسخه خرید و این مساله نیز موجب شده تا سوءاستفاده کنندگان از این فرصت استفاده کرده و مکمل ها را حتی بیرون از محیط داروخانه به مردم عرضه کنند.

شاید تا چندی پیش فقط برخی عطاری های غیرمجاز اقدام به فروش مکمل ها می کردند اما اکنون کم نیستند مغازه هایی که با دکورهای فریبنده تمام محل فروش خود را به مکمل ها اختصاص داده اند.

هرچند به گفته مسوولان سازمان غذا و دارو مصرف مکمل ها در کشور نسبت به سال های گذشته ، منطقی تر شده اما هنوز بسیاری از جوانان و به ویژه ورزشکاران به علت تبلیغات دروغین چه از سوی همسالان و مربیان نماها و چه از سوی شبکه های ماهواره ای برای بهبود عملکرد جسمی و فیزیکی خود به مصرف افراطی مکمل ها به ویژه مکمل های قاچاق رو می آورند.

این درحالیست که بسیاری از مکمل های غیرمجاز به هورمون ها و تقویت کننده های غیرمجاز آلوده هستند و موجب بروز خطرات زیادی برای سلامت از ناباروری مردان و آسیب به کبد و کلیه ها تا حتی مرگ و میر می شوند؛ بطورمثال متاسفانه سالانه ده ها ورزشکار معروف و گمنام به علت مصرف مکمل های ورزشی غیرمجاز دچار آسیب های جدی به سلامت و حتی مرگ و میر می شوند.

مصرف خودسرانه و افراطی مکمل های شکل پودرهای پروتئینی نیز موجب دردهای شکمی، گرفتگی های عضلانی، مشکلات روده ای و معده ای، حالت تهوع و اسهال شده و می تواند خطرات بسیاری را برای مصرف کننده به دنبال داشته باشد. 

از سوی دیگر تجویز مکمل ها باید از سوی پزشک یا متخصص تغذیه با توجه انجام آزمایش های مختلف و بررسی اختلالات کبدی و کلیوی فرد و نیاز او تجویز شود.

معمولا ترکیبات درج شده روی مکمل های غذایی قاچاق با ترکیبات داخلی آن مطابقت نمی کند و حاوی مواد شیمیایی یا هورمون هایی است که درصورت مصرف، عوارض جانبی شدیدی به دنبال خواهد داشت.

با توجه به اینکه استفاده از داروهای قاچاق و غیرمجاز، تهدیدی جدی برای سلامت جامعه است باید با آن مبارزه کرد.

دبیر اتحادیه مکمل ها -که خود نیز وارد کننده یک مکمل غذایی مجاز است - در خصوص راه مبارزه با قاچاق مکمل ها  می گوید: مبارزه با مکمل های قاچاق به تنهایی از سوی یک دستگاه ، امکان پذیر نیست.

دکتر جعفر میرفخرایی می افزاید: بطورمثال من مکمل غذایی فارماتون را بطور مجاز عرضه می کردم اما قاچاقیان نیز مبادرت به ورود این مکمل از پاکستان و ترکیه به ایران می کردند و در خیابان ناصرخسرو این مکمل ها را پشت ویترین به نمایش گذاشته و می فروختند.

وی خاطرنشان می کند: من نیز خودم وارد میدان شده و با هماهنگی نیروی انتظامی ، تمام این مکمل ها توقیف و به دادسرای مربوطه ارجاع داده شد.

وی اظهار داشت: سازمان غذا و دارو برای مقابله با مکمل های قاچاق، نیروی ضربتی و بازدارنده ندارد بنابراین نهادهایی مانند سازمان غذا و دارو و وزارت ورزش باید با نیروی انتظامی در این زمینه هماهنگ و همگام باشند.

دبیر اتحادیه مکمل ها می گوید: سوءاستفاده کنندگان مکمل های قاچاق در بازار آهنگران ناصرخسرو انبار دارند؛ آنها انبار خانه ها در این محل را را اجاره کرده و تبدیل به انبار دارو و مکمل های قاچاق کرده اند.

میرفخرایی تاکید می کند: متاسفانه همکاری برای کشف این انبارها بین دستگاه ها وجود ندارد مگر آنکه خود مسوول وارد کننده یک دارو یا مکمل درصدد پیگیری این کالاهای قاچاق و معرفی سوء استفاده کنندگان به دادگاه کند.

وی خاطرنشان می کند: نیروی انتظامی نقش بسیار موثری در برچیدن این کانون های فساد دارد.

رییس سازمان غذا و دارو یکی از راه های مقابله با مکمل های قاچاق را مشارکت مردم و خرید آنان از داروخانه ها می داند و می گوید: هر مکملی که خارج از محیط داروخانه به فروش برسد به معنای غیرمجاز است و بسیاری از این مکمل های غیرمجاز آلوده به هورمون و مواد خطرناک برای سلامت هستند.

رسول دیناروند می افزاید: سازمان غذا ودارو به عرضه مکمل ها در داروخانه ها نظارت دارد ؛ بنابراین فرآورده غیرمجاز در داروخانه ها عرضه نخواهد شد اما نمی توانیم بر عرضه مکمل ها در عطاری و فروشگاه و سوپرمارکت، نظارت کنیم.

وی خاطرنشان می کند: به تمام داروخانه ها بخشنامه شده است که باید عرضه کنندگان غیرمجاز مکمل ها را معرفی کنند تا از طریق مراجع قضایی با آنان برخورد شود.

وی یادآور می شود: سهم مکمل های غذایی، پنج درصد بازار سلامت هم نیست اما رشد آن ها زیاد است و مطمئنا در سال های آینده سهم بیشتری دارند.