فرایند گفت وگوهای هسته یی، محورها و موضوع های مطرح در این گفت وگوها و نیز پیامدهای آن از جمله کانون های توجه رسانه های غربی در هفته های گذشته بود.
هتل «کوبورگ» وین میزبان گفت وگوهایی است که در منتها درجه ی فشردگی و
حساسیت به پیش می رود و نگاه بسیاری در ایران و جهان به نتیجه ی مذاکره ی
هسته یی نمایندگان تهران و 6 قدرت جهانی دوخته شده است. زمزمه هایی به گوش
می رسد که از شمار پرانتزها یا اختلاف های باقی مانده بر سر نگارش توافق
نهایی کاسته شده است. تارنمای شبکه ی خبری «سی.ان.ان» یک روز قبل از مهلت
مقرر پیشین برای دستیابی به توافق (10 تیرماه)، مهمترین موضوع های باقی
مانده میان ایران و گروه 1+5 را زمانبندی رفع تحریم ها و مسایل جزیی دسترسی
و بازرسی های آژانس بین المللی انرژی اتمی عنوان کرد. طی یک ماه گذشته
رسانه های غربی در گزارش های خود بر محورهایی همچون لغو تحریم ها و مساله ی
کارایی و برگشت پذیری آن، لزوم واقعگرایی در مورد پرونده ی هسته یی ایران و
پیش گرفتن رفتارمنطقی در قبال تهران از سوی کشورهای غربی و ضرورت رسیدن به
توافق از طریق گفت وگو تمرکز داشته اند.
***چگونگی لغو تحریم ها و مساله ی بازگشت پذیری در «پولیتیکو» سازوکار
برچیده شدن تحریم ها از مهمترین موضوع های مذاکره ی ایران با کشورهای 1+5
است که برای طرف های مذاکره کننده بنا به دلیل های گوناگون اهمیت بسیاری
دارد. تارنمای خبری- تحلیلی پولیتیکو در مقاله یی در تاریخ بیست و پنجم
خردادماه در مورد نحوه ی بر چیده شدن تحریم ها نوشت: مقام های کاخ سفید در
حال بررسی چگونگی و سرعت لغو تحریم های ایران هستند. نکته ی مهم در روند
رفع تحریم این است که ایران باید نتایج کاهش تحریم ها را احساس کند. اگر
سرعت کاهش تحریم ها و کم شدن از فشارها به اندازه ی کافی و دلخواه ایران
نباشد، ممکن است این کشور انگیزه یی برای ادامه ی همکاری و اجرای توافق
نداشته باشد. این تارنمای آمریکایی با اشاره به این موضوع که اگر توافق
حاصل شود ایران به بیش از یکصد میلیارد دلار از دارایی های بلوکه شده اش
دسترسی پیدا می کند نوشت: بر خلاف مقام های کشورهای غربی، مقام های ایرانی
بر لغو فوری تحریم های اصلی بعد از دستیابی به توافق پافشاری می کنند. نویسنده
ی این مقاله افزود: در چند سال گذشته، تحریم ها و محدویت های شدیدی در چند
حوزه علیه ایران به اجرا در آمده است که با امضای توافق نهایی، این تحریم
ها لغو می شود. به همین دلیل بسیاری از کشورها برای فعالیت در اقتصاد ایران
با 81 میلیون نفر جمعیت و نرخ بالای تحصیلکردگان برنامه ریزی کرده اند. پولیتیکو
همچنین نوشت: ایران توانسته است پس از توافق با قدرت های جهان (توافق
اولیه در ژنو) روند تحریم ها را کندتر کند. اکنون هم انتظار می رود بعد از
امضای توافق نهایی با بهبود آشکار شرایط اقتصادی روبرو شود. برخلاف گفته
های مقام های غربی که مدعی هستند می توانند به سرعت تحریم ها را دوباره
علیه ایران برقرار کنند، کارشناسان تاکید دارند که قطار تحریم ها از ریل
خود خارج شده است. در همین رابطه پولیتیکو به مقام های غربی به ویژه
آمریکایی ها هشدار می دهد اگرچه رفع تحریم ها باید برای ایران پیامدهای
مثبتی داشته باشد اما باید دقت داشته باشند که بازگرداندن روند تحریم ها به
حالت پیشین، بسیار سخت تر از آن چیزی است که «باراک اوباما» رییس جمهوری
آمریکا و متحدانش بیان می کنند.
*** نگاه «بلومبرگ» به سیاست های اشتباه آمریکا تارنمای
شبکه ی خبری بلومبرگ چند روز پیش و پس از اعلام برقراری روابط رسمی میان
آمریکا و کوبا با اشاره به اظهار نظر تحلیلگران در مورد شکست سیاست های
خصمانه و دیرپای آمریکا نسبت به شماری از کشورها نوشت: «تریتا پارسی» و
«رایان کاستلو» از شورای روابط ایران و آمریکا در واشنگتن باور دارند که هر
نکته یی که رییس جمهور آمریکا در مورد شکست سیاست های آمریکا در مورد کوبا
گفته است در مورد سیاست های این کشور در قبال ایران نیز صدق می کند. بلومبرگ
با اشاره به مطلب چند ماه قبل تارنمای «هافینگتون پست» نوشت: هیچ دلیلی
وجود ندارد که انتظار داشته باشیم فشار و انزوایی که آمریکا علیه ایران در
چند دهه ی گذشته اعمال کرده است باعث تسلیم نظام ایران در برابر آمریکا
شود؛ حتی اگر این فشارها 35 سال دیگر هم طول بکشد.
***«نیویورک تایمز» و اشاره به پذیرش واقعیت در مورد ایران روزنامه
ی نیویورک تایمز در روزهای پایانی اردیبهشت ماه امسال در تحلیل موضوع هسته
یی با اشاره به موضع غیرواقعی و غیرقابل اجرای رژیم صهیونیستی در مورد گفت
وگوهای هسته یی بر این واقعیت انگشت نهاد که نخست وزیر رژیم صهیونیستی به
دنبال دیکته کردن خواسته هایش بر آمریکا است. وی درظاهر می گوید به دنبال
نابودی توافق نیست تا خود را منطقی نشان دهد. مقاله ی این روزنامه نشانه
های واقعگرا نبودن این رژیم را خواسته های آن در زمینه ی پایان دادن به
همه ی برنامه های تحقیق و توسعه و کارکرد سانتریفیوژهای پیشرفته ی ایران،
کاستن از تعداد سانتریفیوژهای فعال در نطنز، بستن تاسیسات غنی سازی فردو و
درخواست برای نظارت همه ی مکان ها در همه ی زمان ها برشمرد. نیویورک
تایمز نوشته است: اگرچه ترجیح این بود که برنامه ی هسته یی ایران نابود شود
اما این موضوع هیچگاه به وقوع نخواهد پیوست. کمترین دلیل آن دانشی است که
ایران در این حوزه به دست آورده است که هیچگاه قابل از بین بردن نیست. نویسنده
ی این مقاله در بخش دیگری نوشت: توافق با ایران خواسته ی نتانیاهو برای
دسترسی «همه جا- همه وقت» را برآورده نمی سازد زیرا با واقعیت ها و خواست
ایران هم راستا نیست.
*** هشدار «واشنگتن پست» به اعضای کنگره ی آمریکا روزنامه
ی واشنگتن پست بیست و پنجم خردادماه در گزارشی خواستار آن شد که کنگره ی
آمریکا واقعیت های مربوط به گفت وگوهای هسته یی را بپذیرد. این گزارش با
اشاره به برخی سخنان نمایندگان کنگره در تقابل با توافق، به بخش هایی از
سخنان «جیمز جفری» از نمایندگان کنگره استناد کرد که گفته بود: برقرار کردن
تحریم های بین المللی بسیار دشوار خواهد بود. ...در هر صورت آمریکا باید
سناریوهایی را برای خود داشته باشد. ادامه ی تحریم ها و محدودیت های بین
المللی مانند راه های دیگر مشکلاتی را با خود دارد. نویسنده ی این گزارش
در پایان به قانونگذاران آمریکایی هشدار داد که به زودی در موقعیتی قرار
می گیرند که باید از میان دیدگاه های رقیب، انتخابی را انجام دهند و بهتر
است انتخابی داشته باشند که با واقعیت ها همخوانی بیشتری داشته باشد.
*** هافینگتون پست؛ تردید در کارایی تحریم ها و ضرورت دستیابی به توافق چند
روز پیش تارنمای آمریکایی هافینگتون پست با اشاره و استناد به گزارش
خبرگزاری «آسوشیتدپرس»، در مقاله یی تصریح کرد که جهان دیگر از تحریم علیه
ایران حمایت نمی کند. در این مقاله آمده است: جهان در عمل آماده نیست تا
بر ایران فشار بیاورد و از انتقال کالا و سرمایه به ایران خودداری کند.
اعمال محدودیت نیازمند هزینه های بسیار زیادی در زمینه ی محدودسازی زمینی و
دریایی ایران خواهد بود. به علاوه هزینه ی استفاده از نیرو برای فشار بر
این کشور بسیار زیاد است زیرا وسعت آن 2 و نیم برابر ایالت تگزاس آمریکا
است. در این مقاله با استناد به نوشته آسوشیتدپرس آمده است: دیگر نمی
توان تحریم ایران را به طور کامل به اجرا در آورد زیرا هنوز برخی کشورهای
آسیایی به وارد کردن نفت از ایران وابسته هستند. از طرف دیگر بازار ایران
به حدی بزرگ است که بسیاری از شرکت های بزرگ و کوچک علاقه ی فراوانی دارند
تا به آن بپیوندند. بنابراین، هرچه زمان تحریم ها بیشتر شود بر میزان علاقه
مندی و انگیزه ی شرکت ها برای پیدا کردن راهی برای ورود به ایران افزوده
می شود. همین موضوع از تاثیرگذاری تحریم ها بر ایران کم می کند. مقاله ی
هافینگتون پست بازتاب های زیادی میان دیگر رسانه های غربی داشته است از
جمله تارنمای شبکه خبری «سی.بی.اس.نیوز» آمریکا با اشاره به بخش هایی از
این مقاله در تحلیل خود نوشت: اکنون اشتیاق کمی برای بیشتر کردن تحریم های
وضع شده از طرف سازمان ملل متحد و اتحادیه ی اروپا وجود دارد. به تدریج که
شرکت های سراسر جهان خود را برای بازگشت به بازار پر زرق و برق و توسعه
نیافته ی ایران آماده تر می کنند، پایه های تحریم ها نیز سست تر می شود.
«پیتر وست ماکوت» سفیر انگلیس در آمریکا ماه گذشته اظهار کرد: ما در فاصله ی
چندان زیادی از اوج تحریم ها علیه ایران قرار نداریم. به عبارتی فرصتی
برای تحریم بیشتر وجود ندارد و حتی با شکست گفت وگوها فرسایش تحریم ها دور
از دسترس نیست. به نظر کارشناسان، دولت اوباما گفت وگوهای هسته یی را در
اولویت خود قرار داده است زیرا آن را جایگزین خوبی برای مخاصمه می داند و
این نشان از واقع بینی وی دارد. هافینگتون پست در همین رابطه نوشت: طرف ها
باید تلاش کنند تا مذاکرات به شکست منجر نشود زیرا هیچ جایگزینی برای آن
ندارند. حتی گزینه های سختی که ایالات متحده از آن سخن می راند نیز حمایت
کننده یی را با خود ندارد.