زندگى‌نامه حضرت خدیجه(س)

حضرت خدیجه(س) اولین همسر پیامبر اسلام(ص) و اولین زنی بود که اسلام آورد و مادر فاطمه زهرا(ع) بود که از زنان مشهور تاجر عرب و حجاز به شمار می‌رفت. پدرش خویلد‌بن اسد و مادرش فاطمه (دختر زائدةبن اصم بن...) که سلسله آن‌ها از «لوی» با پیغمبر اکرم و سایر هاشمیان، مشترک می‌شود. خدیجه از طرف پدر با رسول خدا، عموزاده و نسب هر دو به «قصی‌بن کلاب» می‌رسد. او از خانواده‌های اصیل و اشراف مکه است. تولد او نیز در مکه و چندین سال قبل از «عام الفیل» بوده است. حضرت خدیجه قبل از ازدواج با رسول خدا، ۲ بار شوهر کرده بود که هر دو از دنیا رفته بودند او از شوهر دوم خود (ابوهالةبن.... تمیمى) فرزندی داشت که نامش «هند» بود که از همین جهت به او لقب «ام‌هند» دادند. عده‌ای از علمای بزرگ معتقدند که خدیجه قبلاً ازدواجی نکرده بود و فرزندان منتسب به او، مربوط به خواهرش است.

* بانوی ثروتمند حجاز و تجارتش

در آن زمان که مردم مکه، از راه تجارت امرار معاش می‌کردند، خدیجه نیز که از ثروتمندان مکه بود و کارهای تجارتی می‌کرد و چندین شتر در دست کارگزاران او بود که در اطراف کشورهایی مثل شام، مصر و حبشه رفت و آمد و دادوستد داشت، وقتی آوازه درستی و امانتداری و خوش‌خلقی رسول خدا را شنید و لقب «محمد‌ امین» را از او دید، در پی مذاکراتی که با ابوطالب، عموی پیغمبر کرد «محمد امین» را در کاروان تجارتی خود، در امور مربوط به دادوستدهایش انتخاب کرد و از آن پس پیامبر گرامی اسلام(ص) در دوران جوانی در سفرهای تجارتی برای حضرت خدیجه سود فراوانی به دست آورد. در سفری که پیغمبر برای تجارت به شام رفت، حضرت خدیجه غلام خود «میسره» را همراه او کرد و دستور داد تا همه جا، او را همراهی و مراقبت نماید. در شهر بصری نزدیک شام به راهبی به‌نام «نسطورا» برخورد کردند که او به غلام، از آینده پیغمبر و نبوت او خبر داد و از طرفی سود بسیاری عاید آن‌ها شد که تا آن موقع، در هیچ سفری به این اندازه نبود. بعد از برگشت از شام، میسره، احوالات سفر و گفتار راهب و مشاهداتش را که از عظمت و معنویت محمد بود، برای خدیجه تعریف کرد و از همین جا بود که او را مشتاق همسری با «محمد امین» نمود.

* ازدواج خدیجه با رسول خدا

با وجودی که مردان ثروتمندی از قریش چون «ابوجهل‌بن هشام» و «عقبةبن ابی‌معیط» از خدیجه خواستگاری کرده بودند، ولی آن بانو که شیفته درستکاری و امانتداری و مکارم اخلاقی و جهات معنوی او شده بود، خود، پیشنهاد ازدواج داد و به‌خلاف سنت‌های ازدواج میان اعراب جاهلی آن زمان، مال و ثروت زیادی از دارایی‌اش را به محمد هدیه کرد. محمد امین نیز این پیشنهاد را پذیرفت و مراسم عقد آن‌ها با حضور عموهای پیامبر و بستگان خدیجه که از همه مشهورتر پسرعموی او «ورقةبن نوفل» بود انجام و خطبه عقد توسط «ابوطالب» که بزرگ بنی‌هاشم و عمو و کفیل پیامبر بود، اجرا شد. مهریه آن حضرت بنا به نقل برخی تاریخ ۲۰ شتر و بنا به نقل بعضی ۱۲ اوقیه و نیم که پانصد درهم می‌شود، بود. بر سر این جریان زنان مکه رابطه‌شان را با خدیجه قطع کردند و او را تنها گذاشتند. حضرت رسول در آن موقع ۲۵ سال و خدیجه بنا به اقوال مختلف بین ۴۰ تا ۲۸ ساله بوده‌اند، برای اطلاع کامل به کتب مربوطه مراجعه شود. او اولین همسر رسول خدا بود و تا وقتی که حیات داشت، هیچ زن دیگری اختیار نکرد و ثمره این ازدواج، دو پسر به‌نامهای قاسم و عبدالله بود که هر دو قبل از بعثت پیامبر از دنیا رفتند و ۴ دختر به‌نامهای زینب، ام‌کلثوم، رقیه و فاطمه زهرا سلام الله علیها بود. فاطمه زهرا، بعد از بعثت به دنیا آمد.

* شمه‌ای از فضایل حضرت خدیجه

۱ ــ حدیث مشهوری میان اهل شیعه و اهل سنت است که پیغمبر فرمود: از مردان گروه زیادی به کمال رسیدند، ولی از میان زنان فقط چهار زن که عبارتند از: آسیه دختر مزاحم (زن فرعون)، مریم دختر عمران، خدیجه دختر خویلد و فاطمه دختر محمد(ص).

۲ ــ و نیز فرمود: بهترین زنان بهشت چهار زن هستند: مریم دختر عمران، خدیجه دختر خویلد، فاطمه دختر محمد (ص)، آسیه دختر مزاحم.

۳ ــ در تفسیر عیاشی از امام باقر(ع)، از رسول خدا(ص) روایت است که فرمود: در شب معراج چون بازگشتم، از جبرئیل پرسیدم: آیا حاجتی داری؟ جبرئیل گفت: خدیجه را از طرف خداوند و از جانب من سلام برسان.

۴ ــ او یک همسر فداکار و ایثارگر، بهترین یاور برای رسول خدا و در تمام مشکلات و سختی‌های پی‌درپی و تبعیدها و محاصره‌های پیامبر، قوی‌ترین پشتیبان و همراه او بود. اموال خود را در راه اهداف الهی همسرش و گسترش و تقویت اسلام، بخشش کرد و با ثروت بسیارش در راه تثبیت و پیشرفت اسلام، بسیار مؤثر بود.
۵ ــ او زنی باکمال و باشخصیت و بافضیلت بود و از همین رو از زنان دیگر ممتاز بود و پیامبر خدا او را بسیار دوست می‌داشت.

* وفات؛ مدفن

حضرت خدیجه مدت ۲۵ سال در خانه پیامبر اسلام زندگی کرد و وی در سال دهم بعثت در دهم ماه رمضان و به‌مدت کوتاهی بعد از وفات «ابوطالب» عمو و سرپرست پیغمبر از دنیا رفت. آن سال را «عام الاحزان» سال اندوه‌ها گفته‌اند. مرقد او در «حجون مکه» در قبرستان ابوطالب کنار قبر عبدالمطلب، ابوطالب و عبدمناف می‌باشد.