کارکردها و دستاوردهای سازمان پدافند غیرعامل در برنامه تیتر امشب شبکه خبر بررسی شد.
سردار جلالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل، با حضور در استودیوی این برنامه، به سئوالات ما پاسخ داد.
در ابتدا جلالی در پاسخ به این سئوال که پدافند غیرعامل در مقابل با تهدیدها چه کارکردی دارد و در زمینه امنیت چه انتظارهایی از پدافند غیرعامل می رود؟، گفت: واژه پدافند معادل فارسی دفاع است که از آغاز حیات بشر بوده است. غیرعامل هم یعنی اینکه از سلاح و تجهیزات نظامی استفاده نمی شود. در حقیقت می توان گفت: «بی اثر کردن اثر تهدید بر کشور» را «پدافند غیرعامل» می گویند.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل در پاسخ به این سووال که چه میزان آمادگی در کشور در حوزه پدافند غیرعامل ایجاده شده است، گفت:
ما باید به دو افق نگاه کنیم: افق گذشته و افق آینده.
بعد از جنگ ما به این مفهوم توجه ویژه نکردیم. اقداماتی که در حال حاضر انجام شده نسبت به گذشته خوب بوده است. اما اگر در حوزه مطلوبیت ها نگاه داشته باشیم، باید خیلی کارها انجام شود.
مجری شبکه خبر پرسید: سازمان شما در چه حوزه هایی ورود پیدا می کند و تمام استانداردها تنظیم شده است؟ جلالی گفت: بر اساس برنامه چهارم و پنجم دولت های مختلف تلاش کردند که انرژی گاز را جایگزین انرژی های مایع کنند و ما در این زمینه مزیتی را کسب کرده ایم. ولی نکته این است که بر اساس محاسبات کشور تولید برق برای ما ارزان تر از تولید گاز است. گاز مشکلی که دارد این است که قابلیت انبار کردن کم است. که باید در مخازن خاصی انبار شود. اما مخازن خیلی تعدادش کم است. اگر خطوط گاز ما در اثر زلزله و یا حادثه خراب شود، باید ما پیش بینی های لازم را انجام داشته باشیم. به همین منظور ما در نیروگاه های خودمان دوگانه سوزی را انجام داده ایم تا در صورت قطعی گاز مشکلی برای تأمین برق بوجود نیامد. ما بر اساس مصوبات سازمانی در تمام دستگاه های دولتی نماینده داریم. به همین خاطر ما با اکثر نهادها ارتباط داریم.
جلالی در ادامه در پاسخ به این سووال که چند درصد استانداردهای سازمان تعریف شده است، پاسخ داد: برخی از استانداردهای ما بین المللی است که با تغییرات خیلی کمی بومی می شود. بخش هایی نیز از طریق ظرفیت های علمی و دانشگاه ایجاد شده است. ما در حال حاضر 110 استاندارد تنظیم کرده ایم که بسیاری از آن ها به سازمان های دولتی ابلاغ شده است.
این کارشناس حوزه پدافند غیرعامل در بخش دیگری از سخنان خود، در پاسخ به این سئوال که در حوزه زیستی و بیولوژیکی چه اقداماتی صورت گرفته است؟ گفت: در حوزه زیستی، تهدیدها به سه دسته تقسیم می شود. یک، تهدیدهایی که بدون دخالت انسان رشد می کند یا کم می شود. دوم، تهدیدهایی که با دخالت انسان و بر اثر اقدامات تروریستی صورت می گیرد. سوم، کشوری علیه کشور دیگر اقدام بیولوژیکی صورت می دهد.
*خیلی ها معتقدند بیماری ابولا که در آفریقا گسترش پیدا کرد، گسترش آن دولتی بوده است.
*ما قرارگاهی تشکیل داده ایم به نام قرارگاه زیستی. تهدیدات زیستی بیوتروریسم را وزارت اطلاعات پیگیری می کند و تهدیدات عادی را وزارت بهداشت پیگیری می کند. بیش از 25 سازمان و وزارت خانه در این زمینه درگیر هستند. این سازمان ها بدون داشتن چشم انداز نمی توانند به صورت هماهنگ عمل کنند.
*بیش از 400 کارشناس در همایش ما شرکت کردند و این سند را تنظیم کردند. از وزارت امور خارجه گرفته تا ارتش و سپاه در این طرح شرکت کردند.
گام دوم این بود که ما در جایی لازم داشتیم که ما قدرت تشخیص قرار دهیم. ما در برنامه دو ساله یک آزمایشگاه سطح سه برای دام و انسان تجهیز کردیم. برنامه دام در سال آینده به نتیجه می رسد. و از اوایل امسال آزمایشگاه انسانی به نتیجه رسیده است.
ما باید ظرفیت احتیاطی ایجاد می کردیم. مثلا در اربعین از دو میلیون زائر که از عراق برمی گشتند، با استفاده از ظرفیت های ارتش، کنترل حداقلی انجام دادیم تا مشکلی برای ما در زمینه گسترش بیماری های ناشناخته ایجاد نشود.
در ادامه مجری پرسید: در حوزه پولی و مالی چه اتفاقی افتاده است؟
* ما باید برگردیم به موضوع فضای سایبری. قبلا پول به صورت کاغد بوده است. اما در حال حاضر ماهیت پول تغییر کرده است. ماهیت پول کاغذی نیست. بلکه سایبری است. به عنوان مثال نبود پول در دستگاه های خودپرداز می تواند برای کل کشور مشکل ساز شود. راه حل این است که یک «بک آپ» Backup مطمئن از نظام مالی کشور داشته باشیم. نوع حفظ پول و سرمایه کشور در مقایسه با گذشته تغییر کرده است. ما دو الزام در این زمینه داریم:
نخست اینکه ما باید یک سیستم بومی داشته باشیم، چرا که ما نمی توانیم به سیستم ویندوز اکتفا کنیم. بک دورهای ویندوز در قضیه استاکس نت نشان داد که می تواند اطلاعات
دوم اینکه، فایروال هایی نیز وجود دارد، که وظیفه حفاظت از امنیت شبکه و سیستم را بر عهده دارند. برخی مواقع این فایروال ها مشکلاتی را ایجاد می کنند، که ما باید خودمان بتوانیم این فایروال ها را نیز تولید کنیم.
* ما هشتاد سامانه را بنا بر اهمیت تنظیم کردیم، و بنا بر اولویت به سمت تولید آن پیش رفتیم. ما اسکادا را تولید کردیم. در پالایشگاه های نفت، اسکادا تنظیم می کنند. در مراکز دیسپچینگ اسکادا تنظیم می کند. اگر این اسکادا قابل نفوذ، قابل فرمان باشد، مشکلات امنیتی ایجاد می کند. ما سه شرکت را کنسرسیوم کردیم که این کنسرسیوم اسکادای بومی را تولید کردند.
ما نزدیک به 35 محصول در این زمینه داشته ایم.
*در داستان «استاکس نت» یک تفاهمی صورت گرفته بود. این شرکت ها یک توافقی صورت گرفته بود که این کد فقط در ایران فعال می شود. ولی وقتی ما این را اعلام کردیم، آنان نیز گزارش خود را منتشر کردند. که این نشان می دهد که آنان به صورت مشترک از این موضوع اطلاع داشتند.
*تیم های مذاکراتی ما باید ابزارهای خاص داشته باشند، به عنوان مثال، دکتر ظریف تعریف می کرد که جان کری زمانی که می خواست با دولت آمریکا ارتباط برقرار کند، در یک چادر ای ان پی قرار می گرفت و از طریق یک ارتباط امن با واشنگتن ارتباط برقرار می کرد.
*کسانی که به اطلاعات طبقه بندی شده دسترسی دارند از گوشی های هوشمند، هوشمندانه استفاده کنند. استفاده از شبکه های اجتماعی همانند واتس آپ، وایبر و ... به ویژه در موبایل، ممکن است اطلاعات کلیدی کشور را به سرقت ببرد.