متاسفانه اگر تاکنون گلایه ها منوط به خمیر بودن، سوختگی، کوچک شدن نان ها بود امروز بحث استفاده از افزودنی های غیرمجاز و سرطان زا موضوعی است که سلامت مردم و جامعه را به صورت جدی تهدید می کند.
این موارد در حالی روی می دهد که مسئولان کوچکترین اطلاع رسانی و فرهنگ سازی در این خصوص انجام نداده و سلامت مردم را به دست عده ای افراد سودجو سپرده است نانوایان سودجویی که از غفلت مردم و گرایش آنها به نان سفید استفاده کرده و از مایع سفید کننده برای پخت نان استفاده می کنند.
ماده شیمیایی خطرناک که مشکلات و بیماریهای شایع زیادی از جمله مسمومیت، بیماریهای کبد، قلبی و... در پی دارد و ادامه این بی توجهی ها به مرور زمان منجر به بروز انواع سرطان ها در مردم می شود.
این مشکل درحالی مطرح می شود که مردم از آن کوچکترین اطلاعی نداشته و مسئولان هر کدام توپ را به زمین دیگری پاس می دهد در این میان برخی از نانوایان سودجو نیز تنور تخلفات را رفته رفته گرم تر می کنند.
عدم آموزش نانوایان، عدم فرهنگ سازی مناسب به مردم در خصوص مضرات استفاده از نان سفید و غیرسبوس دار، خلاء قانونی و برخورد جدی با متخلفان مواردی است که امروز با نظارت سرد مسئولان سلامت و بهداشت مردم استان و به تبع آن کشور را تهدید می کند.
نان های حاوی مایع سفید کننده در سوپرمارکت ها عرضه می شود
کارشناس مرکز سلامت محیط کار معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ارومیه با تایید استفاده از مایع سفید کننده در پخت نان توسط نانوایی های استان به خصوص ارومیه گفت: در حال حاضر نمونه برداری و تحقیقات در این خصوص از نانوایی ها در سطح استان در حال انجام است.
جعفر قاسمی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه نان های حاوی مایع سفید کننده از طریق سوپرمارکت ها عرضه می شود افزود: هنوز منبع اصلی و نانوایی هایی که از این مایع استفاده می کنند شناسایی نشده اند.
وی یکی از دلایل عدم تشخیص مایع سفید کنند در نان را حرارت عنوان کرد و ادامه داد: مایع سفید کننده به دلیل دارا بودن کلر هنگام حرارت بخار می شود در این راستا حین انجام آزمایش از نان قابل تشخیص نیست.
قاسمی با بیان اینکه این موضوع دلیلی بر از بین رفتن عوارض مایع سفید کننده نیست گفت: برای برخورد قانونی در این خصوص و پلمب نانوایی های مذکور باید خمیر را مورد آزمایش قرار داد.
مایع سفید کننده به دلیل ماده شیمیایی خطرناک و عوارض زیادی در پی دارد
وی با اشاره به عوارض متعدد این ماده شیمیایی خطرناک بر سلامت افراد اظهارداشت: استفاده از سفید کننده در نان عوارضی از جمله مسمومیت، آسیب های جدی به کبد و کلیه در پی داشته که با گذشت زمان نمود بیشتری پیدا می کند.
قاسمی دلیل استفاده مایع سفید کننده در پخت نان را سفید شدن نان و باور غلط در بین عموم جامعه مبنی بر اینکه نان سفید بهتر است و خواص زیاد آن برشمرد و گفت: نشاسته موجود در آرد به خصوص آرد سفید جذب بدن نمی شود بلکه به صورت چربی بدون مصرف دفع می شود.
کارشناس مرکز سلامت محیط کار معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ارومیه ادامه داد: در سالهای اخیر به دلیل الگو و باورهای غلط مردم استان بیشتر به سمت استفاده از نان سفید و غیرسبوس دار روی آورده اند این در حالی است که ارزش غذایی و خواص نان سبوس دار سه برابر نانهای سفید است.
قاسمی با بیان اینکه در حال حاضر نمونه برداری و آزمایشات در خصوص کیفیت و سلامت نان در این مرکز در حال انجام است گفت: استفاده از نان سفید و بی توجهی به سلامت نان های تولید شده در استان امروز سلامت خانواده ها را با مشکل جدی مواجه می کند که این امر باید مورد توجه جدی برنامه ریزان قرار گیرد.
استفاده از مواد رنگی غیرمجاز در پخت نان
وی با بیان اینکه در کنار استفاده از مایع سفید کننده در پخت نان شاهد افزودنی های غیرمجاز دیگری هستیم که سلامت مردم را تهدید می کند گفت: مشکل بهداشتی نان های امروز تنها مربوط به مایع سفید کننده نیست بلکه استفاده از مواد رنگی غیرمجاز، نمک زیاد، جوش شیرین در کنار بی توجهی به بهداشت فردی نانواها نیز بهداشت و سلامت نان های تولیدی را زیر سوال می برد.
قاسمی با اعلام اینکه در پخت نان به ویژه نان های روغنی برخی از نانوایان سودجو از رنگ زغفران یا رنگ زرد به جای زرده تخم استفاده می کنند خاطرنشان کرد: این نانواها رنگ زعفران غیرمجاز را با سفید تخم مرغ مخلوط و برای جلوه بیشتر نان ها استفاده می کنند که این ماده نیز از نظر بهداشتی و سلامتی عوارض زیادی دارد.
وی در پاسخ به این سوال خبرنگار مهر که آیا بحث عدم استفاده از جوش شیرین در نانوانی ها کنترل شده است یا نه پاسخ داد: متاسفانه برخی نانوایان که تعدادشان کم نیست از جوش شیرین که خاصیت عمل آوری سریع خمیر نان را دارد استفاده می کنند که این امر خاصیت نان را از بین می برد.
قاسمی پوکی استخوان، پایین آوردن کیفیت و خاصیت نان را از عوارض استفاده از جوش شیرین در پخت نان عنوان کرد و یاد آور شد: هر چند جوش شیرین موجب عمل آوری سریع خمیر نان می شود اما به مرور زمان سلامت مردم را تهدید می کند.
استفاده از نمک زیاد و تصفیه نشده مشکلی که سلامت نان را در پی دارد
کارشناس مرکز سلامت محیط کار معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ارومیه با اشاره به اینکه گندم مورد استفاده برای تهیه آرد در استان دارای مشکلاتی از جمله سن است گفت: آرد تهیه شده از گندم سن زده تحت عنوان آرد ضعیف به شمار می رود در این راستا نانواها برای اینکه این آرد ضعیف را قوام بیاورند از نمک زیاد به خصوص غیرتصفیه شده استفاده می کنند.
وی اضافه کرد: آردهای تولیدی از گندم های وارداتی نیز به دلیل اینکه گلوتن بالایی دارند تحت عنوان آرد قوی مطرح هستند که برای تهیه نان از این آردها نیز برخی از نانوایان از نمک زیاد و جوش شیرین برای قوام رساندن آن استفاده می کنند که این موضوع نیز سلامت مردم را تهدید می کند.
قاسمی بهداشت فردی در نانوایی ها از دیگر تهدیدات سلامت و بهداشت نان برشمرد و افزود: هر چند رعایت بهداشت توسط نانوایی های یک الزام قانونی است اما اکثر نانوایی های استان و حتی کشور نیز این مسایل را رعایت نمی کنند.
وی گفت: عدم اطلاع کافی مردم از این موارد و نیز فرهنگ و باورهای رایج غلط در جامعه موجب شده است مردم به این موارد اعتراض نداشته باشند و سودجویان نیز با استفاده از تخلفات خود ضمن تهدید جدی سلامت جامعه به فکر منفعت طلبی باشند.
مردم در نگهداری نان دقت لازم را داشته باشند
قاسمی با بیان اینکه نحوه نگهداری نان در منزل نیز ارتباط مستقیمی با بهداشت و سلامت نان و مردم دارد افزود: در برخی موارد شاهد هستیم مردم نان خریداری شده را در فریزر نگهداری می کنند که به دلیل عدم بسته شدن کامل کیسه فریزر نان خاصیت خود را از دست می دهد.
وی یاد آور شد: در این حالت نان به دلیل سرمای بیش از حد ناشی از منجمد شدن دچار سوختگی می شود که عوارض زیادی برای سلامت مردم دارد با توجه به فرارسیدن فصل گرما توصیه می شود مردم در نگهداری نان های خریداری شده دقت لازم را داشته باشند.
قاسمی گفت: اگر مردم علاقمند هستند نان های خریداری شده را در فریزر نگهداری کنند باید از بسته بودن کامل کیسه فریزر اطمینان کامل را داشته باشند وگرنه نان دچار سوختگی ناشی از منجمد شدن می شود که این برای سلامتی مضرر است.
کارشناس مرکز سلامت محیط کار معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ارومیه گفت: مشکلات موجود تنها مربوط به استان آذربایجان غربی نیست بلکه کل کشور با این مشکلات دست و پنجه نرم می کند در حال حاضر کیفیت نان های تولیدی استان در مقایسه با سایر استانها از کیفیت بالایی برخوردار است.
وی اصلاح و فرهنگ سازی در خصوص باورهای رایج در مورد نان، افزایش نظارت و بازرسی ها و اطلاع رسانی های مناسب در کنار ارائه آموزش های تخصصی لازم به نانوایان را از راهکارهای حل این مشکلات عنوان کرد.
نانوایان از شکایت هراس ندارند/مردم آگاهی کافی از افزودنی ها به نان ندارند
یکی از شهروندان ارومیه ای با اظهار گلایه از نان های تولیدی در سطح شهر اظهار داشت: متاسفانه با افزایش قیمت نان در سالهای اخیر نه تنها کیفیت آن افزایش نرفته بلکه شاهد افت کیفیت، سوختگی، خمیر بودن، کاهش وزن و در برخی مواقع تغییر طعم آن هستیم.
پروین زلفی با بیان اینکه برخی از نانوایی ها تنها برای ادای تکلیف به پخت نان اقدام می کنند گفت: نانواها هیچ توجهی به گلایه مردم نداشته و حتی برخی از آنها هراسی از شکایت به مراجع قانونی نیز ندارند تنها در مقابل شکایت از نامطلوب بودن نان می گویند نخرید بروید شکایت کنید.
ماندگاری پایین نان در کنار نامرغوب بودن آن از گلایه هایی است که صفر علیزاده یکی از شهروندان ارومیه در گفتگو با خبرنگار مهر به آن اشاره می کند وی در خصوص آگاهی از نوع نان های تولیدی ادامه داد: مردم هیچ اطلاعی از خاصیت نان های تولیدی ندارند و اطلاع رسانی کافی نیز در این خصوص انجام نشده است.
علیزاده با بیان اینکه در حال حاضر درآمد کم و فشارهای اقتصادی زیاد در بین مردم موجب شده است کمتر به بهداشت نان یا کیفیت نان توجه شود گفت: وقتی از مواد استفاده شده در نان مردم هیچ اطلاعی ندارند چگونه می توانند دراین خصوص شکایت داشته باشند.
شاید مردم از استفاده برخی نانوایان از افزودنی های غیربهداشتی و غیرمجاز به اندازه کافی اطلاع ندارند اما درد مشترک همه کیفیت و طعم پایین نان های تولیدی است موضوعی که بسیاری از افراد آن را به تخصص پایین نانوا ربط می دهند این در حالی است که تولید نان یک زنجیره ای است که نانوا تنها بخش کوچکی از آن به شمار می رود.
نانوایان یکی از متضرران اصلی بحث تولید نان هستند
بایرامعلی حاجی محمدی یکی از نانوایان شهر ارومیه که تجربه بالای 25 ساله در پخت نان را دارد در خصوص مشکلات بهداشتی نان به خبرنگار مهر گفت: متاسفانه در خصوص کیفیت نان همه تقصیرها متوجه نانوا و نانوایی هاست در حالی که عوامل دیگری در این خصوص دخالت دارد.
وی با بیان اینکه کیفیت تولید نان به عوامل مختلفی مربوط است افزود: مهمترین دلیل کیفیت نان آرد است، وقتی کیفیت آرد پایین باشد انتظار نان خوب را نمی توان داشت.
حاجی محمدی ادامه داد: کارخانه های تولید آرد هم اکنون آرد باکیفیت و مرغوب را به مراکز تولید مصراف صنعتی با قیمت بالاترعرضه می کنند و آرد بی کیفیت را به نانوایی ها ارسال می کنند و این موجب می شود که نان ماندگاری ندارد و فقط مصرف تازه خوری دارد در حالی که مردم فکر می کنند این کیفیت پایین به مهارت نانوا بستگی دارد.
وی با اشاره به اینکه هم اکنون نانوایان با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کنند افزود: نظارت و تذکرات متعدد، کاهش و افزایش قیمت نان، دستورالعمل های مختلف در حالی به نانوایان ارائه می شود که کسی پاسخگوی آرد های بی کیفیت و قیمت بالا نیست.
حاجی محمدی هزینه های بالای اداره نانوایی و درآمد پایین را از دیگر مشکلات نانوایی ها عنوان کرد و گفت: با افزایش قیمت آب و برق و گاز و کیفیت پایین آرد برخی نانوایان مجبور به استفاده از نمک زیاد یا جوش شیرین یا هر افزودنی مجاز و غیرمجاز به نان هستند تا شاید دخلشان به خرجشان یکی شود.
موضوع سلامت مردم به خصوص در بحث نان که یکی از نیازهای اصلی جامعه به شمار می رود چیزی نیست که به راحتی بتوان از کنار آن به راحتی گذشت، بروز بیماریهای متعدد از جمله بالا رفتن بیماریهای قلبی، افزایش ابتلا به سرطان مشکلاتی است که تنها با فرهنگ سازی و نظارت قابل پیشگیری است.
آموزش، فرهنگ سازی و نظارت از مواردی است که هزینه زیادی برای مسئولان در پی ندارد اما غفلت از این موارد در جامعه عواقب جبران ناپذیری برای سلامت جامعه و نسل های بعدی در پی دارد.