ویژه‌نامه تحلیلی تبیینی عماد
۰۱ دی ۱۴۰۳ - ۱۷:۴۲
یک بام و چند هوای غرب در مواجهه با خلع سلاح هسته ای
پاکستان یکی از هشت کشور دارای سلاح هسته‌ای در جهان است. هر چند پاکستان ادعا می‌کند که برنامه هسته‌ای آن به خوبی محافظت شده، اما کارشناسان به این امر اطمینان ندارند. زیرا طالبان و دیگر گروه‌های تروریستی بارها به تاسیسات هسته‌ای پاکستان حمله کرده‌اند. قسمت نگران کننده، تاریخ پاکستان در تولید فوری محصولات هسته‌ای است.
پاکستان یکی از هشت کشور دارای سلاح هسته‌ای در جهان است. هر چند پاکستان
ادعا می‌کند که برنامه هسته‌ای آن به خوبی محافظت شده، اما کارشناسان به
این امر اطمینان ندارند. زیرا طالبان و دیگر گروه‌های تروریستی بارها به
تاسیسات هسته‌ای پاکستان حمله کرده‌اند. قسمت نگران کننده، تاریخ پاکستان
در تولید فوری محصولات هسته‌ای است. ممکن است در آینده بخش‌هایی از فناوری
هسته‌ای پاکستان در اختیار عنصر سوم یا کشور دیگری مانند عربستان قرار گیرد
و به مسابقه هسته‌ای در منطقه ختم شود.
چرا پاکستان به سلاح هسته‌ای نیاز دارد؟
در
نگاه اول شاید سلاح هسته‌ای در دست پاکستان عجیب به نظر برسد. زیر این
کشور روابط نزدیکی با چین و آمریکا دارد. پاکستان به خاطر توازن قدرت با
هند است که خود نیز کلاهک هسته‌ای دارد (چون همسایه هند، چین نیز کلاهک
هسته‌ای دارد). هند از نظر وسعت زمین، جمعیت و قدرت اقتصادی، بسیار بالاتر
از پاکستان است.
هم‌چنین
سلاح هسته‌ای این اطمینان را به پاکستان می‌دهد که دیگر ماند سال ۱۹۷۱
میلادی تحقیر نخواهد شد. در سال ۱۹۷۱ میلادی، هند با حمله به پاکستان آن را
شکست داده و این جنگ منجر به جدایی بنگلادش و استقلال آن از پاکستان شد.
بسیاری از حملات تروریستی توسط گروهک‌ها در پاکستان انجام شده و کسی نمی‌تواند به پاکستان با داشتن سلاح هسته‌ای حمله کند.
تاریخ
پاکستان
در ابتدای استقلال خود، برنامه صلاح آمیز هسته‌ای را شروع کرد اما بعد از
حمله ۱۹۷۱ هند به این کشور، شروع به ساختن کلاهک هسته‌ای کرد. هند نیز با
انجام آزمایشات هسته‌ای در سال ۱۹۷۴، هر گونه پیشنهاد برای ایجاد منطقه
عاری از سلاح هسته‌ای در جنوب آسیا را رد کرد. برنامه سلاح هسته‌ای پاکستان
در سال ۱۹۷۲ میلادی تحت فرماندهی نخست وزیر وقت، ذوالفقار علی بوتو شروع
شد. او در جمله معروف خود گفته بود، اگر هند بمب هسته‌ای بسازد، ما علف و
برگ خواهیم خورد و گرسنگی خواهید کشید، اما به بمب دست خواهیم یافت. فقر
پاکستان باعث شده بود که این کشور در ده ۶۰ میلادی برنامه هسته‌ای خود را
به ثمر نرساند.
برنامه
هسته‌ای پاکستان تحت رهبری دکتر عبدل قدیر خان شروع شد. او بین سال‌های
۱۹۷۲ تا ۱۹۷۵ میلادی در هلند تحقیقات هسته‌ای انجام می‌داد. پس از اتمام
تحقیقات با اسناد سری برای ساخت سانتریفیوژ اورانیوم به پاکستان برگشت.
گزارش
وزارت خارجه آمریکا در سال ۱۹۸۳ میلادی نشان می‌دهد که چین به پاکستان در
توسعه برنامه هسته‌ای خود کمک کرده و حتی نقشه‌های کامل ساخت بمب را در
اختیار این کشور قرار داده است. در سال ۱۹۸۴ پاکستان توانایی غنی سازی
اورانیوم در سطح سلاح هسته‌ای را داشت. اما پاکستان برنامه خود را در اواخر
دهه ۸۰ میلادی به دلیل فشار آمریکا و ترس از حمله اسرائیل و هند به حالت
تعلیق درآورد. طی این سال‌ها پاکستان به توسعه برنامه هسته‌ای خود پرداخت و
در نهایت در سال ۱۹۹۸ پاکستان در پاسخ به آزمایش هسته‌ای هند، خود نیز
آزمایش هسته‌ای انجام داد.
توانایی امروزه پاکستان
پاکستان
امروزه ۱۲۰ کلاهک هسته‌ای دارد؛ یعنی بیشتر از هند و رژیم صهیونیستی. این
کشور اخیرا هشت زیردریایی دیزل برقی از چین خریداری کرده که توانایی مسلح
شدن به موشک‌های هسته‌ای دارند.
پاکستان
در حال حاضر توانایی هسته‌ای زمینی و هوایی زیادی دارد. با توسعه موشک
جدید پاکستان، شاهین سه با برد ۲۷۵۰ کیلومتر، این کشور می‌تواند تمام هند و
اسرائیل را مورد اصابت قرار دهد. جنگنده‌های اف-۱۶ نیز می‌توانند هند را
بمباران هسته‌ای کنند. موشک‌های نصر پاکستان با برد ۶۰ کیلومتر می‌توانند
سلاح هسته‌ای مناسبی برای میدان جنگ باشند.
پاکستان
نیازی به نگرانی درباره حمله دوم ندارد. زیرا به دلیل وسعت کم خود،
می‌تواند سلاح‌های هسته‌ای را در همه جای کشور قرار دهد. پاکستان ابایی
برای شروع حمله هسته‌ای ندارد. این مساله به سیاست خودداری هند برای حمله
بدوی لطمه می‌زند.
چتر هسته‌ای هند
گزارش‌ها
نشان می‌دهد که پاکستان با همکاری آمریکا پیشنهاد حمایت از متحدان خود با
چتر هسته‌ای را داده است. متحدان آن شامل شش کشور عربی عضو شورای همکاری
خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی است. گزارش‌ها نشان می‌دهد عربستان با
حمایت مالی خود، ذخائر هسته‌ای پاکستان را افزایش داده تا در صورت دستیبای
ایران به سلاح هسته‌ای به این کشور حمله کند.
برنامه
هسته‌ای پاکستان نه تنها جنوب آسیا را بی‌ثبات کرده بلکه منطقه جنوب غرب
آسیا را نیز خطرناک‌تر کرده است. هیچ ضمانتی وجود ندارد که عربستان سعودی
با کمک پاکستان در حال دستیابی به سلاح هسته‌ای نباشد. به گزارش وال استریت
ژورنال، عربستان سعودی انتظار دارد پاکستان هر جا که نیاز بود، به این
کشور کمک هسته‌ای کند.
آینده
رقابت
هسته‌ای در جنوب آسیا وارد فاز خطرناکی شده است. پاکستان بزرگترین نگرانی
منطقه است. دولت چند پاره پاکستان تهدید بزرگتری برای منطقه است تا ایران.
زیرا هیچ ضمانتی وجود ندارد که ادوات هسته‌ای در اختیار چه کسی قرار
می‌گیرد. حداقل برنامه هسته‌ای ایران به شدت کنترل شده و روند علمی دارد.
ذخائر
هسته‌ای پاکستان به شدت در حال افزایش بوده و می‌تواند در دهه آینده سه
برابر شده و از چین، انگلیس و فرانسه نیز جلو بزند. در حالی که پاکستان
کشوری فقیر و بی‌ثبات است. احتمال دارد که در آینده از سلاح هسته‌ای آن
سوءاستفاده شود. تمام این‌ها باعث می‌شود که پاکستان تبدیل کشوری عادی نشده
و دولت با گمراهی مردم خود و تغییر توجه آن‌ها به تهدید هند، به توسعه
برنامه هسته‌ای خود بپردازد.
به
نظر نمی‌رسد که رفتار پاکستان تغییر کند، چون از تروریستان علیه هند حمایت
می‌کند و نگران پاسخ نظامی نیست. توسعه برنامه هسته‌ای آن نیز به بی‌ثباتی
در جنوب آسیا می‌افزاید. تنها مشوق برای تغییر آن، تغییر ایدئولوژیک
پاکستان است. برنامه هسته‌ای پاکستان آینده خوبی را برای جنوب آسیا رقم
نمی‌زند.
مهمترین راهکار نهادینه سازی الزامات و ضوابط پدافند غیرعامل در دستگاه‌های اجرایی را چه می دانید؟!