آمادگی آمریکا برای آزمایش "اینترنت چمدانی" در تهران

دولت آمریکا در اقدامی که آشکارا دخالت در امور داخلی کشورها محسوب می‌شود درصدد راه‌اندازی نسل جدیدی از شبکه اینترنت است که نیاز به عبور از دروازه مخابراتی کشورها ندارد.

مجله فارن پالسی در این زمینه نوشت: چه زمانی شورشی‌ها، مخالفین و فعالین قادر خواهند بود در مقابل دولتی مجهز به تکنولوژی غربی جاسوسی بر تمام انواع ارتباطات الکترونیکی، صدای مخالف خود را با ایمنی پخش نموده و فعالیت‌های آنلاین خود را هماهنگ سازند؟

ساشا مینراث (Sascha Meinrath)، عضو "مؤسسه تکنولوژی باز" (Open Technology Institute) در "بنیاد آمریکای جدید" (New America Foundation) و فردی که رهبری پیاده‌سازی میدانی "اینترنتی چمدانی" را بر عهده دارد، می‌گوید این امر شاید تنها در حدود یک سال به طول انجامد.

اینترنت در چمدان یک برنامه نرم‌افزاری است که مردم ساکن در مناطق بحرانی یا فاجعه‌زده را قادر می‌سازد که یک شبکه بی‌سیم مستقل و ایمن را از طریق رایانه‌ها یا تلفن‌های همراه خود برقرار نمایند.

اگرچه این سیستم (که علی‌رغم نامش نه دارای سخت‌افزار است و نه چمدان) در حال آزمایش بوده و هم‌اکنون قابل استفاده است، اما مینراث و گروه توسعه وی در اقصی‌نقاط دنیا ارائه این ابزار به گروه‌هایی چون شورشیان سوریه را به تعویق انداخته‌اند تا در مورد مقاومت آن در برابر فعالیت‌های هکری گسترده دولت مطمئن گردند.

مینراث گفت: "هم‌اکنون در حوزه پیاده‌سازی درست و بدون مشکل این سیستم در عرصه بین‌المللی فعالیت می‌نماییم البته نه در نقاط بحرانی جهان بلکه در مناطقی که مناقشات در آنها فروکش نموده است به مانند لیبی یا مصر یا جاهای دیگری که در آنها منافع کسب شده بسیار زیاد بوده اما در صورتی که برای مثال یکی از سیستم‌های بررسی هویت یا بخشی از مکانیسم‌های امنیتی از کار افتادند، خطر پدید آمده چندان جدی نیستند.

این امر اجازه می‌دهد که سیستم در فضای میدانی مورد آزمایش قرار گرفته و هر نوع ضعف بالقوه، بدون اینکه کاربران در معرض خشم نهادهای حکومتی قرار بگیرند، شناسایی گردد.

به گفته مینراث، "زمانی که مطمئن شدیم این سیستم به میزان مکفی ایمن است، در آن هنگام پیاده‌سازی آن را در یک منطقه خطرناک جهان مد نظر قرار خواهیم داد؛ برای مثال سوریه یا کره شمالی یا چین و یا تهران. احتمالا هنوز یک سال تا انجام این کار باقی مانده است. ما در ابتدا و قبل از هر چیز دیگری بر جلوگیری از وارد آمدن آسیب متمرکز گشته‌ایم."

این امر بدین معنی است که شورشی‌ها، گروه‌های مخالف و حتی مددکاران فعال مناطق فاجعه‌زده قادر خواهند بود از شبکه بی‌سیم ایمن که برای مقاومت در برابر استراق سمع حکومت طراحی شده است، استفاده نمایند.

اینترنت چمدانی در اوایل سالی جاری توجه زیادی را مطوف به خود نمود یعنی زمانی که دولت آمریکا اعلام نمود این ابزار یکی از چندین پروژه دولت آمریکا برای ارائه شبکه ارتباطات بی‌سیم در مناطق مناقشه‌آمیز یا مکان‌هایی است که مبتلا به کنترل دولتی بر اینترنت هستند.

وی افزود، "این ابزار مجموعه‌ای از بسته‌های نرم‌افزاری است که می‌توانند در دستگاه‌هایی به مانند لپ‌تاپ‌ها یا تلفن‌های همراه یا سایر دستگاه‌های موجود در منطقه – روتر‌های وای‌فای – نصب گشته و آنها را قادر سازند تا به صورت مستقیم و ایمن ارتباط برقرار نمایند. به جای استفاده از زیرساخت‌های کنونی که ممکن است بر اثر یک فاجعه نابود شده یا تحت نظارت حکومت قرار داشته باشند، می‌توانید یک زیرساخت جایگزین ایجاد نمایید."

شورشی‌ها و فعالین می‌توانند با دانلود نرم‌افزار این پروژه و از طریق تراشه‌های وای‌فای تلفن‌های همراه یا لپ‌تاپ‌های خود با دستگاه‌های سایر کاربران ارتباط مستقیم برقرار نمایند. به گفته مینراث، از آنجایی که این شبکه‌های وای‌فای دارای یک سیستم کنترل یا مدیریت مرکزی نیستند بنابراین نظارت بر آنها بسیار سخت‌تر است.

"این شبکه کاملا منحصر بفرد است، هیچ دستگاهی به دستگاهی دیگر وابستگی ندارد و همین امر وجود یک نقطه مرکزی برای تجسس و نظارت فرماندهی و کنترل را حذف می‌نماید. بین هر نقطه در شبکه سیستم تشخیص اصالت هویت و نیز بین این نقاط فرآیند رمز‌گذاری تعبیه شده است."

اساسا، داده‌هایی که منتقل می‌گردند قبل از اینکه به مقصد برسند، از بین تعدادی دستگاه مختلف در شبکه عبور می‌کنند. هر دستگاه از داده‌ها می خواهد اطلاعاتی مبنی بر قابل اعتماد بودنشان ارائه نمایند. هر بار که داده‌ها حرکت می‌کنند، در چندین سطح رمزگذاری می‌کنند تا از خود در برابر کسی که سعی دارد امواج هوایی حامل داده‌ها را استراق سمع نماید، محافظت نماید. این نوع رمزگذاری دارای اهمیت است زیرا "فرض ما بر این است که یک قدرت بدخواه قادر خواهد بود [به دستگاه یا شبکه] نفوذ کرده یا دستگاه خود را در داخل این شبکه جای دهند."

این اینترنت‌های کوچک می‌توانند میزبان طیفی از کاربردهای محلی باشند که کارهایی از قبیل اشتراک فایل‌های ویدئویی و صوتی و یا شناسایی محل استقرار افراد و وسایل حمل و نقل را انجام دهند.

به گفته مینراث، "در داخل این شبکه، رویدادها به طرز شگفت‌آوری سریع هستند، اغلب بسیار سریع‌تر از ارتباطات اینترنتی بسیاری از افراد، و تأخیر زمانی نیز بسیار پایین است، بنابراین شما می‌توانید بسیاری از خدمات و کاربردهای جالب نیازمند پهنای باند وسیع را در صورتی که به صورت محلی بر روی رایانه‌ها، تلفن‌های هوشمند یا حتی قطعات یو‌اس‌بی اعضا میزبانی می‌شوند، به انجام رسانید.

از طرف دیگر، تمام این ارتباطات هستند زیرا از هر نوع ارائه کنننده اینترنتی یا تلفنی مستقل هستند.

به گفته مینراث، "برترین کاربری این سیستم که در مورد آن با افراد زیادی صحبت کرده‌ام عبارت از این است که پس از دانلود نرم‌افزاری که اجازه می‌دهد به شبکه وای‌فای بپیوندید دیگر برای تماس‌های تلفنی محلی نیازی به پرداخت پول نیست زیرا در یک شبکه محلی از یک دستگاه به دستگاهی دیگر پیام می‌فرستید."

اینترنت چمدانی چیست؟

این نوع اینترنت که به اینترنت سایه یا اینترنت جایگزین یا اینترنت چمدانی مشهور شده قرار است در آینده‌ای نه چندان دور در دسترس برخی کشورها قرار گیرد. بدون شک این پروژه، فاز دیگری از جنگ نرم سایبری آمریکا علیه کشورهای مخالف به شمار می‌رود.

روزنامه نیویورک تایمز نخستین روزنامه‌ای بود که از طرح آمریکا موسوم به اینترنت چمدانی پرده برداشت. طبق گزارش این روزنامه آمریکایی، دولت اوباما در حال هدایت تلاش‌های جهانی برای ایجاد یک اینترنت و شبکه تلفن همراه «در سایه» است تا مخالفین در کشورهای مختلف، بتوانند از آن استفاده کنند.

این تلاش‌ها شامل پروژه‌های محرمانه‌ای است که در برگیرنده ایجاد شبکه تلفن در داخل یک کشور و همچنین عملیات شبه جاسوسی است که در یکی از خیابان‌های واشنگتن، توسط گروهی جوان بازسازی می‌شود. اینها که بیشتر شبیه یک گروه موسیقی هستند، درحال کارگذاشتن وسایلی در یک چمدان هستند که نمونه‌ای از یک اینترنت چمدانی است.

با بودجه‌ای معادل 2 میلیون دلار که توسط وزارت خارجه آمریکا اختصاص داده شده است، چمدان مزبور می‌تواند از هر مرزی عبور کرده و در اسرع وقت تبدیل به شبکه بی‌سیمی با پوشش منطقه‌ای نسبتا وسیعی شود که به شبکه اینترنت وصل می‌شود.این تلاش‌های آمریکا از خلال مصاحبه‌ها، اسناد طبقه‌بندی‌شده و مدارکی که به دست نیویورک تایمز رسیده بر ملا شده است.وزارت خارجه به‌عنوان مثال در حال تأمین بودجه شبکه‌های بی‌سیم غیرقابل رد‌گیری است که به فعالین اجازه می‌دهد تا درخارج از قلمرو کنترل شده توسط دولت، در کشورهایی نظیر ایران، با خارج تماس بگیرند.

مقامات آمریکایی گفته‌اند در یکی از این تلاش‌ها، وزارت خارجه و پنتاگون با صرف هزینه‌ای معادل حداقل 50میلیون دلار یک شبکه تلفن همراه مستقل را در افغانستان، با کمک برج‌هایی که در پادگان‌ها نصب شده است، ایجاد کرده‌اند. هدف از این کار مقابله با توانایی طالبان در قطع ارتباطات رسمی دولت افغانستان است.تلاش‌های تازه سعی دارد شبکه‌ای کاملا مستقل از ارتباطات رسمی برقرار سازد. تا پایان سال 2011 وزارت خارجه حدود 70 میلیون دلار صرف اینگونه فناوری‌ها خواهد کرد.هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا گفته است: ما هر روز شاهد تعداد روزافزونی از افرادی هستیم که از اینترنت، تلفن همراه و سایر فنون استفاده می‌کنند تا صدای خود را به گوش همه برسانند.

این یک فرصت تاریخی برای تغییرات است؛ تغییراتی با حمایت آمریکا. به همین دلیل است که سعی می‌کنیم به آنها کمک کنیم تا با یکدیگر و با جامعه و دولت خود و نیز با دنیا ارتباط بر قرار کنند.ساشا مینرات که به‌عنوان مدیر برنامه فناوری باز، مسئول طرح اینترنت چمدانی است گفت: ما نوعی زیرساخت مستقل را بنا خواهیم کرد که تقریبا غیرقابل قطع، کنترل یا نظارت است.در این چمدان یک آنتن بی‌سیم که می‌تواند میدان ارتباطی را گسترش دهد، یک لپ‌تاپ برای مدیریت شبکه و حافظه و سی‌دی‌هایی جاسازی می‌شوند که این برنامه ، امکان پیاده کردن نرم‌افزار مربوطه را برای مشترکان به این شبکه نامرئی فراهم می‌سازد.نشریه بوستن چاپ آمریکا نیز نوشت: دولت اوباما پروژه ساخت وسایل ارتباط جمعی موازی یا سایه را دنبال می‌کند تا در کشورهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد.

این تلاش‌ها شامل ایجاد سامانه‌های تلفن همراه مستقل برای نصب در کشورهای خارجی است و نیز استفاده از دستگاهی که یک شرکت کم‌سابقه مستقل در طبقه پنجم ساختمانی تجاری در خیابان ال-L- شهر نیویورک ساخته‏اند که از طریق آن، سخت‌افزاری به ظاهر عادی را می‏توان مبدل به یک شبکه بی‏سیم اینترنتی کرد. این سامانه به‌دلیل همین مشخصه نام اینترنت چمدانی را به‌خود گرفته است.

دن بائر، دستیار معاون وزارت خارجه نیز به شبکه خبری بلومبرگ گفت که این برنامه به تولید نرم‌افزارهایی کمک خواهد کرد که در ایران و سوریه کاربرد گسترده دارند و هدف آن کمک به فعالان سیاسی برای پرهیز از شناسایی‌شدن است.

شبکه العربیه نیز نوشت: آمریکایی‌ها در حال ساخت دستگاه‌های الکترونیکی ارتباطی کوچکی هستند که به راحتی در چمدان مسافران عادی جا می‌گیرند و می‌توانند با نصب آسان، ارتباط موبایلی و اینترنتی را در منطقه نسبتاً وسیعی تأمین کنند. آلن ایر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز به دویچه وله آلمان گفت: طرح اینترنت چمدانی تنها بخشی از طرح بزرگ‌تری است که الان روی آن کار می‌شود.

در همین حال رامین مهمان‌پرست، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، در واکنش به این طرح آمریکایی گفت: «آمریکایی‌ها با وارد شدن به فضای سایبری، جریان بسیار قوی را علیه خودشان به راه می‌اندازند.»

واکنش وزارت اطلاعات

«حیدر مصلحی» وزیر اطلاعات نیز سال گذشته در واکنش به پروژه اینترنت نامرئی و چمدانی آمریکا و امضای فرمان حمله سایبری به کشورهای مستقل توسط رئیس جمهوری این کشور از طراحی ‌‌راههای مقابله با این پروژه خبرداده و پروژه اینترنت چمدانی را پروژه ‌ای تعریف کرده که شخص اوباما به عنوان حرکتی جدید در حوزه سایبری و بیشتر با هدف مقابله اینترنتی با جمهوری اسلامی ایران طراحی کرده است.

وی اظهار داشت:‌ «این اقدام حرکت تازه و جدیدی نیست و از سال 88 آمریکایی‌ها و در واقع سرویس‌های جاسوسی کشورهای همراه با آمریکا و حتی بعضا کشورهای منطقه در فضای سایبری سرمایه‌گذاری سنگینی کرده‌اند. در همین حال اوباما چندین بار در کنگره آمریکا و در جاهای مختلف اذعان کرده جنگ سایبری با جمهوری اسلامی به موفقیت نرسیده و اقرار به شکست کرده و ما مجموعه این اقدامات و به عنوان نمونه اینترنت چمدانی را از قبل پیش‌بینی و رصد و راه های مقابله با آنها را طراحی کرده‌ایم.»

در هر صورت آن طور که از اظهارات مقامات آمریکایی برمی‌آید طرح اینترنت چمدانی احتمالا یک طرح با محدوده برد کوتاه و محلی خواهد بود که در چشم‌انداز کوتاه مدت نمی‌تواند تأثیر‌گذاری چندانی در معادلات سیاسی کشورها داشته باشد. با این حال صرف چنین بودجه‌هایی در قالب برنامه‌های جنگ نرم آمریکا علیه کشورها و به‌ویژه علیه ایران نشان‌دهنده اهداف بلندپروازانه دولت آمریکا در مقابله با کشورهای مستقل و اسلامی در منطقه و جهان است. این در حالی است که هم‌اکنون نیز بسیاری از وب‌سایت‌های اجتماعی نقش شبکه‌های جاسوسی را برای پنتاگون، سیا و آژانس امنیت ملی آمریکا ایفا می‌کنند.

طبق اطلاعات رسمی منتشر شده از سوی شرکت‌های بزرگ اینترنتی دنیا، محرمانه‌ترین اطلاعات و تعامل‌های کاربران اینترنت در دنیا در اختیار دستگاه‌های حاکمه آمریکا قرار می‌گیرد. آمریکا در فاز جدید جنگ نرم سایبری علیه کشورهایی همچون ایران سعی دارد با استفاده از فناوری‌های جدید به تضعیف این کشورها پرداخته و زمینه براندازی نرم را در این کشورها فراهم کند. بدیهی است مقابله با این اقدامات، هوشیاری بیشتر دستگاه‌های متولی ذی ربط در ایران را می‌طلبد.