در سال‌های اخیر با رشد سرسام‌آور صنعت بازیهای رایانه‌ای و رسانه‌های
تعاملی و ارائه کنسول‌های جدید نگاه به این صنعت و کنسول‌ها از ابزاری برای
سرگرمی صرف به وسیله‌ای برای تأمین تمام نیازهای خانواده تبدیل شده است.
هرکنسول بسته به نوع کارایی و سیاست‌های کلان شرکت تولیدکننده آن برای یک
جامعه مخاطب و یک نوع خاص و اختصاصی شده از سبک زندگی مبتنی بر خانه طراحی
شده است. در این بین در نسل حاضر سه شرکت بزرگ در حوزه سخت افزار و
نرم‌افزار و بازیهای رایانه‌ای در تلاشند، تا با سه سبک زندگی متفاوت، سه
خانه و خانواده متفاوت در سبک زندگی، بازار پر سود این حوزه را به تسخیر
خود در آورند. در این نوشتار به سبک زندگی مورد نظر در کنسول‌های
مایکروسافت می‌پردازیم:
سبک زندگی دیجیتال
شرکت مایکروسافت، شرکتی چندملیتی است که مرکز آن در ایالات متحدۀ آمریکا قرار دارد. این شرکت، بزرگ‌ترین شرکت ارائۀ نرم‌افزار رایانه در دنیاست که به انتشار کتاب و تولید محصولات چندرسانه‌ای و خدمات پست الکترونیکی نیز می‌پردازد. مایکروسافت اولین کنسول خود را در نسل ششم کنسول‌ها با نام تجاری (Xbox) در سال ۲۰۰۱ منتشر کرد. سخت‌افزار مناسب و داشتن قابلیت اتصال به اینترنت از موفقیت‌های آن بود. مایکروسافت از تجربیات حاصل از ساخت این کنسول، کنسول نسل هفتمی خود، با نام تجاری ایکس باکس ۳۶۰ (Xbox 360) را روانۀ بازار کرد. عدد ۳۶۰ به‌معنی در برگیرندۀ تمام نیازهای شما در همۀ جهات است.
این کنسول با هدف‌گذاری اشغال اتاق (نشیمن) خانه روانۀ بازار شد. داشتن تلویزیون اینترنتی، ریموت کنترل، پخش فیلم‌های DVD، عرضۀ بازیهای ساده روی شبکۀ Xbox Live، کرایۀ فیلم‌ها ازطریق اینترنت، توزیع موسیقی به‌صورت آنلاین و بسیاری از قابلیت‌ها که همۀ این‌ها در مجموع، بهانه‌ای برای اشغال اتاق نشیمن خانه است. این کنسول و تمامی بازیهای انحصاری آن برای مخاطب قراردادن جامعۀ آمریکایی و فرهنگ غربی توسعه داده شده و این کنسول را به بستر مناسبی برای ارائۀ سبک زندگی خود تبدیل کرده است.
شرکت مایکروسافت کنسول خود را براساس یک مفهوم عام در فرهنگ آنگلوساکسون توسعه داده و آن مفهوم HOME (خانه) است. این مفهوم در فرهنگ آنگلوساکسون به این معنی است که خانه محل رشد و آموزشِ زندگی و تجربه و تحول در احساسات به‌خصوص برای کودکان و نوجوانان است.
مایکروسافت با هدف قراردادن تمام خانواده و توسعۀ زیرساختی مناسب (سخت‌افزار و نرم‌افزارهای کنسول) هر فرد در مفهوم خانواده، کنسول خود را توسعه داده است. کنسول مایکروسافت فقط سخت‌افزاری برای بازی نیست؛ بلکه جنبه‌ای به اسم شبکۀ Xbox Live دارد. این بستر به شما امکان استفاده از شبکه‌های تلویزیون اینترنتی با قیمتی ارزان و دسترسی به شبکه‌های اجتماعی را می‌دهد و همچنین برای هر فرد در مفهوم خانوادۀ غربی پدر، مادر، پدربزرگ، مادربزرگ و فرزندان از سنین ۳ سال به بالا خدماتی را قرار داده است که با پرداخت هزینه‌ای کم به‌طور سالانه به آن دسترسی خواهید داشت. خدمات IP TVای که روی شبکۀ Xbox Live عرضه می‌شود، شبکه‌های خانوادگی بیشتری را در میان خدمات‌دهندگان IP TV دارد. همچنین مایکروسافت اجازۀ پخش محتویات پرونوگرافی را ازطریق شبکۀ خود نمی‌دهد. Xbox Live برای هر فرد خانواده بسته به سن و جنس یک خدمت قرار داده است. Xbox 360 برای هر فرد در خانواده یک برنامه دارد.
مایکروسافت با این نگاه مفهوم خانوادۀ کنسول خود را طراحی کرده است که خانواده از جمع‌شدن تک‌فردها شکل می‌گیرد. این بدان معناست که این کنسول قواعد فرد‌گرایی و زندگی شخصی حتی در محیط خانواده را رعایت کرده و هر فرد یک آواتار دارد که می‌توان آن را برای دیگران غیرقابل‌دسترسی کرد. حتی برای هر آواتار نیز محدوده‌هایی از خدمات را قرارداد که برای کنترل دسترسی کودکان به مواقع غیرضروری آن‌ها در خانواده مفید است.
مایکروسافت بازیهای انحصاری خود را براساس مفاهیمی چون، انسان‌پرستی و فارغ از هرگونه جذابیت‌های جنسی طراحی می‌کند. بازیهای مایکروسافت به دو گروه بازیهای بزرگ که خشونت منطقی داشته (خشونت علیه غیر انسان‌ها) و دوری از مفاهیم جنسی و شهوانی تقسیم می‌شود. داستان بیشتر این عناوین دربارۀ انسان‌هایی است که به‌دنبال تغییر در وضع موجود خود است که با تلاش و ایمان به نفس خود، دنیا را نجات می‌دهند.
گروه دوم بازیهای توسعه داده‌شده توسط مایکروسافت، بازیهای کوچک هستند که برای کودکان ۷ سال به بالا تا افراد پیر ازنظر طراحی هنری جذابیت دارد. این بازی‌ها بیشتر مخاطب عام موجود در خانواده را هدف قرار داده است.
بخش دیگری از کنسول مایکروسافت سنسور حرکتی Kinect است. این سنسور در سال ۲۰۱۰، توسط مایکروسافت رونمایی شد و هدف آن بازیهای ساده و خانوادگی بود. این حسگر با دریافت تصویر سه‌بعدی از بدن انسان و تبدیل آن‌ها به داده‌های دیجیتال تمامی حرکات بدن و حالات شما را به بازی منتقل می‌کند.این حسگر قابلیت تشخیص دو نفر به‌صورت هم زمان را دارد و بیشتر بازیهای آن دو نفری co-up است.
مایکروسافت در کمتر از یک ماه توانست بیش از هشت میلیون از این حسگر را به فروش برساند و تا به امروز، بیش از بیست و چهار میلیون حسگر کینکت در سراسر جهان به‌فروش رفته و بازیهای بسیاری برای آن به بازار آمده است. بیشتر این بازی‌ها، بازیهای ورزشی و بازیهای در سبک خانوادگی و دورهمی (party) و تعداد معدودی بازی آموزشی است.
نسلی نو، اهدافی قدیمی
نسل هشتم کنسول مایکروسافت با نام تجاری (Xbox One) در سال ۲۰۱۴ رونمایی شده است. این کنسول میراث‌دار صرف خود Xbox 360 است. بسیاری از خدمات ارائه‌شده در Xbox One قبلاً در Xbox 360 وجود داشته است؛ اما این دو کنسول خارج از تفاوت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری تفاوت‌های نیز در مخاطب‌ها و سبک زندگی مورد ارائه خود دارند. هدف‌گذاری Xbox One به‌طورکلی، شبیه به Xbox 360 است؛ اما در بسیاری از مواقع تفاوت‌های عمده‌ای دارند. شعار Xbox One همۀ رسانه‌های سرگرمی در یک (All in one) است که شباهت‌هایی به شعار Xbox 360 دارد. هدف‌گذاری مایکروسافت این بار کمی عام‌تر شده است.
مایکروسافت در نسل قبل به‌دنبال احاطۀ شما با یک سخت‌افزار بود؛ اما در این نسل به‌دنبال ارائۀ محتوای رسانه‌ای به‌صورت متمرکز روی سخت‌افزار است. در هر جعبۀ Xbox One یک سنسور کینکت از نسل دوم قرار دارد. بسیاری از خدماتی که گذشته در Xbox Live به‌صورت جدیدی به وابستۀ کینکت ارائه شده است، مانند IP TV به کمک کینکت به‌صورت برنامه‌‌های تعاملی درآمده که مخاطب می‌تواند در برخی بخش‌های برنامه با آن تعامل داشته باشد.
همچنین بازیهای کوچک گروهی در آن قرار داده شده است تا بتوان هم‌زمان با دیدن برنامه‌ها به‌صورت بازی، با آن تعامل برقرار کرد. معکوس این شرایط نیز در کنسول جدید مایکروسافت برقرار است. چند عنوان بازی جدید در دست ساخت است که با ترکیب بازی با مدل سریال‌های تلویزیونی و ازبین‌بردن فاصلۀ فیلم و بازی انقلابی در سرگرمی‌های دیجیتالی ایجاد می‌کند. رفتار شما در بازی سبب ایجاد تغییرات در داستان و ایجاد یک سریال انحصاری مخصوص شما می‌شود و این تجربه، بازی شما را تغییر می‌دهد و روایت داستان را به سبک جدیدی تبدیل می‌کند که فقط به‌صورت انحصاری در اختیار Xbox One است.
مدرن‌سازی در Xbox One فقط به سخت‌افزار و نرم‌افزار منوط نبوده؛ بلکه سبک زندگی آن را با شرایط جدید جامعۀ خود تطبیق داده است. بحران اقتصادی در جهان باعث تولد عنوان‌های Free to Play شده است. این عنوان‌ها از بازیکن برای بازی‌کردن پولی دریافت نمی‌کنند؛ اما برای پیشرفت سریع در بازی نیاز به تهیۀ برخی مواد دارید که بابت آن باید به شرکت تولید‌کنندۀ بازی مبلغی ناچیز پرداخت کنید. مایکروسافت با سرمایه‌گذاری در بستر Xbox Live به افزایش بازیهای Free to Play در کنسول خود کمک شایانی کرده و مزیت جذابی به بازی بازها و شرکت‌ها داده است.
بازی‌ها به‌واسطۀ شبکۀ Xbox Live می‌توانند به یک ویژگی دیگر نیز دست پیدا کنند و آن به اشتراک‌گذاری داده‌ها خواهد بود. می‌توانید تصاویر بازی خودتان را برای دوستانتان در سراسر جهان بفرستید. دوستانتان می‌توانند بازی شما را به‌صورت زنده تماشا کنند، در بعضی از بازی‌ها می‌توانید محتوای بازی خود را به اشتراک بگذارید و به حساب خود در شبکۀ Xbox Live از هرجا دسترسی داشته باشید. با استفاده از تبلت‌ها و گوشی‌های هوشمند به‌عنوان رابط کاربری مضاعف، آخرین اطلاعات از وضعیت خود و دوستانتان را به‌دست آورید. افزایش کارکردهای اجتماعی و ایجاد نوعی شبکۀ اجتماعی هدفمند با مخاطبان بازی‌باز و ایجاد فضای تبادل فرهنگ در این شبکه بر سر مسائل مربوط‌به بازیهای رایانه‌ای از اهداف نسل جدید کنسول مایکروسافت است.
مایکروسافت برای توسعۀ کنسول خود، با نگاه به جامعۀ غربی به‌خصوص جامعۀ آنگلوساکسون و مفهوم خانواده و خانه در جامعه خود شروع به طراحی و توسعۀ زیرساخت برای کنسول خود کرده است. دو کنسول Xbox و Xbox 360 هردو با یک مفهوم، توسعه داده شدند و زیرساخت‌های وابسته‌به اینترنت به‌نام Xbox Live دارند که خدمات جانبی این کنسول را برای خانواده فراهم می‌کند.
مایکروسافت بارها هدف خود از ورود به صنعت بازیهای رایانه‌ای را اینچنین بیان کرده است: «می‌خواهیم به این صنعت پرسود وارد شویم و در توسعۀ ابزارهای رسانۀ خانگی شریک باشیم». مایکروسافت اولین شرکتی بود که این مفاهیم جدید را وارد صنعت بازیهای رایانه‌ای کرد و قبل از آن، کنسول‌ها فقط با یک هدف ساخته می‌شدند و آن دسترسی آسان به بازیهای رایانه‌ای و تفریح و سرگرمی بود. اما، مایکروسافت با رویکرد خود و وارد‌کردن استراتژی‌هایی که برخاسته از دکترینی از جنس تمدن آمریکا است، شرکت‌های دیگر را وادار می‌کند که تغییر وادی (چارچوب مفهومی) دهند.
امروز که کنسول‌های نسل هفتم رقابت را به پایان رساندند و در آستانۀ شروع رقابت نسل هشتم کنسول‌ها قرار داریم، مایکروسافت به هدف خود، یعنی اشغال زیرساخت‌های رسانه در خانه‌های مردم نزدیک می‌شود و جایگاه خود را از یک ابزار صرف سرگرمی، به ابزاری پیشرفته برای تبادل اطلاعات و دسترسی تمام اعضای خانواده به رسانه مورد علاقه خود ارتقا می‌دهد و همۀ آن‌ها در یک ابزار (Xbox One) خلاصه می‌شود. «یک ابزار برای سلطه بر سبک زندگی دارندگان و خدمات‌گیرندگان خود.»
مشرق