با گذشت حدود ۲۰ روز از برگزاری این نشست، روز گذشته مهدی عسلی نماینده ملی جمهوری اسلامی ایران در اوپک به برخی از مسائل پشت پرده نشست ۱۶۶ اوپک اشاره کرده است.
این مقام مسئول در تشریح برخی از مسائل پشت پرده این نشست و دلایل تثبیت سقف تولید نفت اوپک، می‌گوید: در نشست اخیر هشت عضو اوپک از جمله ایران خواهان کاهش یک میلیون و ٥٠٠ هزار بشکه ای از سقف تولید خود بودند اما پس از آن که روسیه با هرگونه کاهشی در تولید نفت خود مخالفت کرد، این خواسته بیشتر اعضای اوپک با مخالفت عربستان و سه کشور صادرکننده نفت حاشیه خلیج فارس روبرو شد و به نتیجه نرسید.
پیام این اختلاف آشکار نفتی بین اعضای اوپک این روزها به چشم قیمت طلای سیاه می رود زیرا روند سقوط آزاد قیمت نفت در بازار تندتر از روزهای گرم تابستان شده است و کاهش قیمت ها حتی واکنش رئیس جمهوری اسلامی ایران را هم به همراه داشته است.
حسن روحانی رئیس کابینه دولت تدبیر و امید از این کاهش قیمت نفت به عنوان یک "توطئه نفتی" یاد کرده و هشدار داده است: "واکنش مردم منطقه به توطئه کاهش قیمت نفت قطعی خواهد بود."
در این بین برخی از کارشناسان داخلی و خارجی از کاهش قیمت و ارزان فروشی طلای سیاه توسط برخی از اعضای اوپک به ویژه عربستان و چند کشور عربی به عنوان یک تبانی نفتی یاد می کنند و اعتقاد دارند عربستان و آمریکا "یک تبانی نفتی" را در بازار راه اندازی کرده تا با کاهش قیمت نفت، فشار بیشتری به اقتصاد کشورهایی همچون ایران و روسیه وارد شود.
از سوی دیگر اظهارنظرهای وزرای نفت برخی از کشورهای عربی همچون عربستان سعودی و امارات و از طرف دیگر اجرای سیاست کاهش رسمی قیمت نفت توسط کشورهای کویت، عربستان و امارات متحده عربی به این شائبه رنگ و بوی واقعی تری بخشیده است.
"نفت ارزان" جای تحریم را می‌گیرد
سید محمد علی خطیبی نماینده سابق ایران در اوپک هم با بیان اینکه برای جلوگیری از توافق اوپک برای کاهش تولید نفت در پشت پرده آمریکا نقش اساسی ایفا کرده است، گفت: برخی از مقامات آنها اظهارنظراتی را ارائه کردند که در این کاهش قیمت‌ها منافع و امتیازاتی را که در تحریم‌ها نتوانسته‌اند به آن دست پیدا کنند در این کاهش قیمت درصد دستیابی به آنها هستند به طوری‌که تحریم ها و کاهش قیمت‌ها در یک راستا هستند.
خطیبی در گفتگو با مهر با بیان اینکه در حال حاضر جنگ سهم خواهی در بازار نفت به راه افتاده است، گفت: برخی از کشورهای عضو اوپک برای حفظ سهم خود در بازار جهانی نفت اقدام به ارائه تخفیف و امتیازهای ویژه ای به مشتریان می کنند.
مدیر سابق امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران با اعلام اینکه در شرایط فعلی قیمت نفت قربانی این سهم خواهی در بازار خواهد شد، تصریح کرد: زمانی روند کاهش قیمت نفت متوقف خواهد شد که یک رابطه منطقی بین عرضه و تقاضا در بازار جهانی نفت برقرار شود.
نماینده سابق ایران در اوپک با بیان اینکه هم اکنون میزان عرضه نفت بیش از تقاضا است، اظهار داشت: تا زمانی که عرضه نفت مازاد و سهم خواهی ها ادامه داشته باشد امکان افزایش قیمت وجود ندارد و حتی پیش بینی می شود قیمت نفت با کاهش بیشتری همراه باشد.
این کارشناس اقتصاد انرژی با یادآوری اینکه در شرایط فعلی بازار نفت در یک آشفتگی تاریخی و کم سابقه به سر می برد، تبیین کرد: بازار نفت نیاز به مدیریت دارد و تمامی کشورهای عضو اوپک باید برای مدیریت بیشتر قیمت ها در بازار نفت دور هم گرد بیایند.
خط قرمز کاهش قیمت نفت کجاست؟
خطیبی در پاسخ به این سوال مهر که خط قرمزکاهش قیمت نفت کجاست و آیا امکان کاهش بهای طلای سیاه تا بشکه ای ۳۰ و ۴۰ دلار وجود دارد؟ توضیح داد: قطعا با کاهش بیشتر قیمت نفت، تولید نفت در برخی از میادین و مخازن توجیه اقتصادی ندارد.
نماینده سابق ایران در اوپک با بیان اینکه تولید نفت از مخازن پیچیده، آب های عمیق و میادینی که نیاز به سرمایه گذاری کلان و یا تکنولوژی های جدید دارند همچون گذشته برای سرمایه گذاران توجیه ندارد، گفت: این شرایط آینده بازار نفت را با یک بحران مواجه می کند.
وی با اعلام اینکه پیش بینی کاهش قیمت نفت سخت است، خاطرنشان کرد: تا زمانی که اعضای اوپک به یک انسجام و هماهنگی نرسند و روند افزایش عرضه نفت مازاد در بازار ادامه یابد امکان متوقف ساختن شیب کاهش قیمت‌ها وجود ندارد.
سازمان صادرکنندگان مستقل نفت باید تاسیس شود
مدیر سابق امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران با یادآوری اینکه به دلیل مخالفت برخی از کشورها که اینها وابستگی به کشورهای غربی دارند حتی حاضرند منافع ملی خود را فدای کشورهای غربی کنند، اظهار داشت: این کشورها با کاهش تولید در اوپک مخالفت کردند و اجازه ندادند یک بار دیگر اوپک بتواند همچون گذشته بازار را متعادل کند و عرضه و تقاضا را در یک وضعیت مناسب قرار دهد.
خطیبی با اشاره به این موضوع که از اجلاس اخیر اوپک به بعد چشم‌انداز روشنی به نقش اوپک نداریم، تاکید کرد: امیدها کم‌رنگ‌تر شده، هم‌اکنون نیز بازار به حال خود رها شده و از طریق عرضه مدیریت نمی‌شود.
وی با بیان اینکه کشورهایی که با کاهش تولید اوپک مخالفت کردند وابستگی شدیدی به کشورهای غربی به ویژه آمریکا دارند و قطعا تصمیمی که گرفته شده به نفع ملت‌ها نبوده و درآمدها کاهش یافته است، یادآور شد: این مخالفت به نفع کشورهای مصرف‌کننده شده است به طوری که کاهش قیمت نفت به اقتصاد کشورهای غربی کمک شایانی می‌کند به نحوی که هزینه انرژی خانوارهای آمریکایی را کاهش داده است.
نماینده سابق ایران در اوپک، افزود: اگر بتوانیم مذاکراتی را با کشورهای مستقل صادرکننده نفت داشته باشیم و ساز و کارهایی تعریف شود می‌توانیم بازار نفت را سر و سامان دهیم و این کشورها می‌توانند تصمیمات اوپک را کامل کنند.
این کارشناس بازار انرژی با بیان اینکه ایران همواره با ایده‌های نو در بازار انرژی توانسته پیشنهادهای جدیدی را ارائه دهد، گفت: بنابراین سازمان متشکل از کشورهای مستقل صادرکننده نفت می تواند تشکیل شود تا اگر اوپک نتواند بازار نفت را مدیریت کند این سازمان وارد عرصه شده و بازار نفت را مدیریت کند.