خلیلزاد در گفتوگویی با «هدى الحسینی» خبرنگار روزنامه سعودی «الشرق الاوسط» در استانبول، به تأکیدهای صورت گرفته از جانب ایران و کردستان عراق، درباره اینکه کمک به موقع ایران، مانع سقوط «اربیل» (مرکز کردستان عراق) در مقابل حملات گروهک تکفیری داعش شد، مدعی شد که کمک ایران تعیینکننده نبود.
طفره رفتن از حقیقت کمک تعیینکننده ایران به اربیل
با اینکه مقامات کُرد و عراق از ایران به دلیل کمک به موقع به اربیل در مقابل تروریستها تشکر کردند، خلیلزاد در پاسخ به این سوال الشرق الاوسط که «(سردار) قاسم سلیمانی اخیرا گفت که اگر ایران نبود، اربیل به دست داعش سقوط میکرد»، گفت: اصلا با این (حرف) موافق نیستم.
او ادعا کرد که «اصلا اینکه اربیل در آستانه سقوط بوده است، خود، یک مسئله است» و مدعی شد: حملات هوایی (ائتلاف آمریکا به مواضع داعش) تعیینکننده بود. کُردها گفتند که ایرانیها و دیگران کمکشان کردند اما کمکهای ایران، آنطور که [سردار] قاسم سلیمانی گفته، جزء کمکهای تعیینکننده نبوده است.
زلمای خلیل زاد در ادامه از پاسخ طفره رفت و در پاسخ الشرق الاوسط که سوال کرد که «اما کُردها گفتند که آنان از ترکیه کمک خواستند اما تُرکها رد کردند و کردها به سراغ ایران و آمریکا رفتند»، گفت: من این را نمیدانم. (کردها) این را به من نگفتند. اما درباره آمریکا (باید بگویم که)، کردها تشکر کردند و به کمک ایران اذعان کردند اما گفتند که کشورهایی دیگر هم کمکشان کردهاند. همینطور بغداد هم کمک کرده است.
آمریکا در بحران سوریه بخشی از مشکل است
سفیر سابق آمریکا در عراق و افغانستان در بخشی دیگر از مصاحبه، راهکار بحران سوریه را مذاکره همه طرفهای تاثیرگذار در مسئله سوریه دانست و در پاسخ به سوال الشرقالاوسط که گفت «عربستان میگوید که ایران بخشی از مشکل است»، ادعا کرد که «بله ایران جزئی از مشکل است و شکی در این نیست» و افزود: همچنین آمریکا هم بخشی از مشکل است زیرا کمکی که باید به میانهروهای سوریه میکرد نکرد. اما اگر دنبال یافتن راهحل باشیم، آیا ممکن است این راهحل را بیابیم در حالی که ایران پای میز (مذاکره) نباشد یا عربستانی که نقشی مهم دارد، یا ترکیه یا روسیه که از بشار اسد (رئیس جمهوری سوریه) حمایت میکند، نباشد؟ برای همین باید با به جنگ... قانع شویم یا دنبال نقشی جدی و بینالمللی و نقشی منطقهای برای حلوفصل (بحران) باشیم.
آمریکا دنبال توافق با ایران است
در خصوص موضوع هستهای، خلیلزاد معتقد است که «رسیدن به توافق با ایران مهم است». او در پاسخ به این گفتهی الشرقالاوسط مبنی بر اینکه «به نظر میرسد باراک اوباما، واقعا دنبال توافق با ایران است و گویا بدون این توافق دنیا به آخر میرسد»، گفت: بله، مهم است که با ایران به توافقی برسیم که مانع رسیدن ایران به سلاح اتمی شود اما مسائل مهم دیگری هم هست؛ سوریه مهم است. شاید اوباما معتقد است که سوریه الان برای معامله آماده نیست چون معارضان خیلی ضعیفند و باید تقویت شوند. شاید روابط آمریکا و روسیه در این حوزه پیچیده باشد و توافق درباره سوریه ممکن نباشد. مثلا درباره (مسئله هستهای) ایران میبینیم که روسها با آمریکاییها تلاش میکنند به توافق (با تهران) برسند اما دو طرف درباره اوکراین دچار اختلافند. گروهی از ایرانیها از نظام سوریه با قدرت حمایت میکنند اما مسئله خیلی هزینهدار شده است و شاید ایران میخواهد روی مسائل داخلی تمرکز کند. باید این را آزمود.
ایران کشوری توانمند با قدرتی فوقالعاده است
سفیر سابق آمریکا در عراق، در پاسخ به سوالی درباره اینکه «برخی در خاورمیانه مُصرّ هستند که اوباما میخواهد به حساب کشورهای منطقه، به ایران نزدیک شود»، آن را اشتباه دانست و ابراز عقیده کرد که «متقاعد کردن ایران» به آنچه او آن را «چشمپوشی از [سلاح] اتمی» نامید، «ضروری است» و «باید ایران را به ایفای نقشی سازنده تشویق کرد». او در توضیح اینکه «چگونه ایران میتواند نقشی سازنده ایفا کند»، مدعی شد که ایران باید به همه مذاهب احترام بگذارد و افزود: ایران کشوری توانمند است که قدرتهایی فوقالعاده دارد که این امکان را به آن میدهد که به راهحلهایی برسد که به همه طرفها احترام بگذارد.
ترکیه بازیگری مهم در منطقه است
وی در بخشی دیگر از سخنان خود درباره کشورهای منطقه و داعش، ترکیه را بازیگری مهم در منطقه ارزیابی کرد و گفت: ترکیه بازیگری مهم در منطقه است. مهم است چون رقابت منطقهای وجود دارد و منطقه نمیتواند بدون کمک ترکیه به ثبات برسد و این به ایران و کشورهای عربی بستگی دارد. نقش ترکیه در بسیاری از مسائل مهم است.
خلیلزاد گفت: حل و فصل سیاسی در سوریه نیز بعید است اگر ترکیه نقشی اساسی نداشته باشد، حتی مبارزه با داعش بدون ترکیه ممکن نیست. ما باید به راهکاری که متمرکز بر (حل مشکل) عراق و سوریه باشد بیندیشیم.