پدافند غیرعامل، سنگر نخست مبارزه با تهدیدات

پدافند غیرعامل مجموعه اقداماتی است که به عنوان آمادگی غیرمسلحانه انجام می شود تا در صورت وقوع جنگ یا تهدید، خسارات احتمالی به حداقل برسد و این مهم طیف بزرگی از موضوعات در حوزه کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان های اساسی اطلاعاتی و زیرساختی را شامل می شود.

پرداختن اصولی به موازین پدافند غیرعامل در هر منطقه بیانگر میزان و ضریب هوشمندی و پختگی مدیریتی است چرا که با کاستن آسیب پذیری در حوزه های حیاتی، اجرایی و خدماتی ضمن تضمین امنیت پایدار، اقتدار در تصمیم ها و شتاب در اجرای امور نیز با شرایط قابل قبولی دنبال می شود.

پدافند عامل نیز به معنای دفاع مسلحانه و نظامی است که این مهم در شرایط حمله مسلحانه و خصمانه دشمنان مطرح است و بدون سیاستهای پدافند غیرعامل این بخش نیز کامل نخواهد بود.

در قرن حاضر که نوع تهدیدات علیه کشورها از خیزش جنگی و نظامی به عرصه نرم فرهنگی، سلامت، اجتماعی و زیستی منتقل شده، جببه مقاومت قوی در عرصه پدافند غیرعامل به عنوان ضرورت مهم مطرح است و باید در سطوح مختلف نهادینه و مردم و مسوولان به ارکان آن حساس شوند.

پدافند غیرعامل در جهان از قدمتی به اندازه تاریخ زندگی انسان برخوردار است و در هر برهه ای با استفاده از عقل و تدبیر پیش بینی راه دفاع در وضعیت های متفاوت، در مقابل تهاجم آشکار و پنهان دشمن و عوارض طبیعی وجود داشته است.

در ارزیابی مستندات تاریخی ، مجموعه اقدامات آفند همواره به عنوان یکی از فصول مهم مدیریتی در بین مردم مطرح بوده و این بیانگر درایت و عاقبت اندیشی قوم ایرانی است.

پیش بینی قنوات برای تهدیدات کم آبی، نوع ایجاد سازه با توجه به شرایط اقلیمی و زیستی، دژها و باروها، برافراشتن تاسیسات بهره گیری از انرژی آب و باد در روند زندگی و نقشه ها و طرح های پیشرفته معماری که درایت در مسایل متعدد دارد، گوشه هایی از این مهم است.

ساخت بناهای گروهی حصاردار در ایران با طرح ها و نقشه های گوناگون از سه هزار سال پیش مانند قلعه بلوارآباد در شهرستان خوی، حصار ستیل در کاشان، قلعه حسنلو در ارومیه، تورنگ در گرگان، تپه حصار دامغان، نوشیجان تپه بین همدان و ملایر برای دفاع غیر عامل مردم در برابر تهاجم دشمنان ساخته شده است.

قبل از انقلاب سازمانی با عنوان سازمان دفاع غیرنظامی وجود داشت که سه دسته ماموریت هدایت، کنترل و پشتیبانی از مردم درحین حوادث و بلایای طبیعی، کمک امدادی و نجات در حوادث و کاهش آسیب پذیری های کشور دربرابر تهدیدات خارجی را برعهده داشت.

بعد از انقلاب بخشی از این ماموریتها به شورای عالی امنیت ملی محول و در مرحله بعد با فرمان رهبر معظم انقلاب این وظیفه به ارتش واگذار شد.

پس از آن کار به قرارگاه پدافند هوایی کشور و سازمانی که وظیفه آن پوشش هوایی کشور بود واگذار شد و در نهایت براساس فرمان رهبری، کمیته دائمی پدافند غیرعامل کشور تشکیل و اکنون نیز سازمان پدافند غیرعامل کشور اقدامات در این عرصه را عهده دار است.

استاندار استان مرکزی معتقد است که پدافند غیرعامل باید سرلوحه امور تمام دستگاه های اجرایی قرار گیرد زیرا آمادگی در برابر خطرات احتمالی خاص یک دستگاه نیست و در حین تهدید همه باید با الفبای آن و راههای مهار مشکل آشنا باشند.

«محمد حسین مقیمی» افزود: پدافند غیرعامل باید زیرساخت های کشور را حفظ کند و از همین رو باید شناخت کامل مسایل مشکل آفرین و پیش بینی اقدامات بازدارنده به درستی صورت گیرد.

وی اظهار کرد: با توجه به اقدامات استکبار جهانی علیه جمهوری اسلامی، غفلت از مبارزه و پدافند غیرعامل موجب بروز چالش های فراوان می شود و باید در این زمینه برنامه ویژه داشته باشیم.

وی خاطرنشان کرد: فرهنگ پدافند غیرعامل باید به گونه ای قابل درک به عموم جامعه منتقل شود و برای این امر آموزش همگانی و عمومی صورت گیرد تا آحاد جامعه با این مقوله به خوبی آشنا شوند.

مقیمی بیان کرد: دشمنان می توانند با وارد کردن یک ویروس در فضای سایبری ضربه های جبران ناپذیری را وارد کنند بنابراین آگاهی افراد در این خصوص می تواند توطئه ها را در نطفه خفه و اثرات نامطلوب دسیسه های نرم را به خوبی خنثی کند.

نماینده ولی فقیه در استان مرکزی نیز گفت: یکی از مباحث مهم در حوزه پدافند غیرعامل توجه به تاسیسات زیرساختی شهری و خدمات آن است و باید در طرح های اجرایی همه جوانب به گونه ای اندیشیده شود که حین بروز مشکل بیشترین فرصت مهار در کاهش خسارت مالی و انسانی وجود داشته باشد.

آیت الله«قربانعلی دری نجف آبادی» بیان کرد: تاسیسات زیربنایی هر خطه سرمایه مهم ملی است و تفاوتی نمی کند چه کاربری داشته و یا در چه حیطه جغرافیایی باشد، آنچه مهم است حراست بهینه از تاسیسات و پیش بینی برنامه های مقابله با تهدید برای آنها است.

مدیرکل پدافند غیرعامل استان مرکزی هم گفت: برنامه های پدافند غیرعامل به عنوان یکی از اولویت های محوری استان دنبال می شود و 70 شاخص که با نظر اعضای شورای تامین استان تهیه شده در نهادهای دولتی و عمومی دنبال و نظارت می شود.

«نورخدا قاسمی» افزود: برگزاری دوره های آموزشی و برگزاری عملیات های (مانورهای) آمادگی در عرصه های سایبری و خدمات زیرساختی از مسایل مهم پدافند غیرعامل استان است و به صورت مستمر در این بخش ها اقدامات دستگاه ها امتیازدهی می شود.

وی اظهار کرد: این استان در 18 ماه اخیر اقدامات بسیار موثری درخصوص پدافند غیرعامل انجام داده و یکی از استانهای پیشرو کشور در عرصه آمادگی دربرابر تهدیدات نرم است.

وی ادامه داد: در سال 91 استان مرکزی در حوزه پدافند غیرعامل رتبه سوم کشور را کسب کرد و پارسال نیز استان برتر و فعال کشور در عرصه پدافند غیرعامل بود.

معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار مرکزی نیز گفت: پدافند غیرعامل به عنوان سنگر اول جنگ نرم با دشمن از اهمیت زیادی برخوردار است.

«شکرالله حسن بیگی» افزود: پدافند غیرعامل به معنای آمادگی پیشگیرانه دربرابر هر تهدید در حوزه های مختلف و مقابله با غافلگیر شدن است و این مهم به معنای آمادگی همه جانبه در حراست از زیرساختها و امکانات کشور است.

وی بیان کرد: در ارزیابی سال گذشته 76 دستگاه اجرایی استان مرکزی حدود 10 درصد از دستگاه ها دارای ضعف هایی در حوزه حراست سایبری و سایر امکانات بودند که با آموزش، برنامه ریزی و نظارت این ضعف ها برطرف شده است.

معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار استان مرکزی بیان کرد: استان مرکزی یکی از کانون های قوی پدافند غیرعامل کشور است که در تمام موضوعات با هوشیاری و دقت وارد شده و اقدامات مناسب و اثرگذاری انجام داده است.

حسن بیگی اضافه کرد: یکی از مباحث مهم در حوزه پدافند غیرعامل مشارکت آگاهانه مردم در برنامه ها است که در این خصوص نیز اقدامات وسیع و حساب شده در تمام بخشها آغاز شده است.

رییس کل دادگستری استان مرکزی هم گفت: پدافند غیرعامل پیش از هر چیز به فرهنگ سازی، آموزش و ترویج نیاز دارد که این فرهنگ سازی و آموزش باید ابتدا از مدیران دستگاه های اجرایی آغاز و بعد از آن به آگاه سازی عمومی پرداخته شود.

حجت الاسلام «حکمت علی مظفری» افزود: شناخت نقاط آسیب پذیری و راهکارهای مقابله با تهدید های دشمن نبض برنامه های پدافند غیرعامل است و می طلبد که برای این امر ساختارهای اموزش علمی پدافند غیرعامل در مباحث دانشگاهی و آموزش و پرورش کشور نیز وارد شود.

از سوم تا نهم آبان در تقویم کشور به عنوان هفته پدافند غیرعامل نامگذاری شده است.