تحقق وعده کیفی سازی با ادامه رشد کمی در آموزش عالی!

با استقرار دولت یازدهم و به تبع حضور تیم مدیریتی جدید در شاکله وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، داعیه داران ارتقای کیفیت در آموزش عالی  وعده هایی دادند، یکی از این افراد جعفر میلی منفرد - معاون آموزشی وزارت علوم است.

وی در نخستین روز حضورش در وزارت علوم " ارتقای کیفیت " را نخستین رکن از مجموعه اقدامات این دوره از مدیریت جدید وزارت علوم دانست. به گفته میلی منفرد " ارتقای کیفیت فعالیت های آموزشی و توسعه هدفمند آموزش عالی در کشور از اولویت های این وزارتخانه است." در اظهار نظر دیگری از معاون وزارت علوم آمده است " وزارت علوم در بحث ارتقای کیفیت و شاخص‌های آموزش عالی، به تجربیات بین‌المللی در این خصوص توجه می کند و مواردی که به صورت بومی و داخلی در آموزش عالی کشور مطرح است را مورد لحاظ قرار می دهد."

نباید از نظر دور داشت که در هر دوره از سکانداری افراد بر کشتی آموزش عالی، ارتقای کیفیت و کاهش کمیت یا همان پذیرش دانشجو در دستور کار قرار گرفته است، وعده ای که متاسفانه شاهد عملی شدن عکسش هستیم! همانطور که می دانیم امسال دانشگاههای آزاد، غیردولتی و پیام نور ظرفیتهای خود را با مجوزی که از وزارت علوم گرفته اند یا هنوز در حال دریافت هستند، یک شبه افزایش دادند.

جالب اینجاست که هنوز هم مجوزهایی از وزارت علوم روانه دانشگاهها از جمله آزاد می شود! به عنوان مثال دانشگاه آزاد در دو مرحله برای کارشناسی ارشد رشته محلهای جدید اعلام کرد، در روزهای پیش هم ظرفیتهای دکتری در این دانشگاه به حدی افزایش یافت که صدای دانشجویان هم در آمد و برخی دانشجویان از حضور 16 تا 17 نفره دانشجویان دکتری در برخی کلاسهای درس خبر می دهند.

همین شرایط حتی بدتر در دانشگاههای پیام نور و غیردولتی هم دیده می شود. پس از انتشار دفترچه انتخاب رشته در مرحله تکمیل ظرفیت کارشناسی ارشد و دکتری توسط سازمان سنجش، مشخص شد که در کارشناسی ارشد دو دانشگاه پیام نور و غیردولتی پرچم دار افزایش ظرفیت شده اند؛ این در حالیست که به علت شعبه دار بودن این دو دانشگاه، انتقادات بسیار زیادی نسبت به سیرنزولی کیفیت و افزایش گلایه های دانشجویان شنیده می شود.

به گزارش مهر، بر اساس دفترچه راهنمای انتخاب رشته ای که روی سامانه سازمان سنجش برای مخاطبان پذیرش در کارشناسی ارشد منتشر شده، دانشگاه پیام نور امسال باز هم در رشته های فنی مهندسی، شیمی، ریاضی، زیست شناسی، مدیریت اجرایی، زبان و ادبیات فارسی، جغرافیا، بیشترین ظرفیت را به خود اختصاص داده است، پس از پیام نور دانشگاه غیردولتی بیشترین میزان رشد پذیرش را در رشته های مهندسی از آن خود کرده اند. رتبه های بعدی پذیرش از آن دوره های مجازی و پردیسهای خودگردان می شود.

بر اساس اعلام حسین توکلی - مشاور عالی سازمان سنجش، "ظرفيت‌ جدید آزمون‌ كارشناسي‌ ارشد ناپيوسته‌‌ سال‌ 1393 تعداد 22 هزار و 943 است که در مجموع دو آزمون 23 هزار و 523 نفر ظرفیت پذیرش دارند."

وزارت علوم با ارائه مجوز ایجاد رشته و ظرفیت به سه دانشگاه شعبه دار آزاد اسلامی، غیردولتی و پیام نور به جنگ رکود کیفیت در آموزش عالی کشورمان رفته است؛ از یک سو مجوز برای پذیرش دانشجو داده می شود و از سوی دیگر نسبت استاد به دانشجو و سایر استانداردهای لازم برای تربیت یک دانشجوی کارشناسی ارشد و دکتری نادیده گرفته می شود.

در مقطع دکتری هم هر چند افزایش پذیرش در مرحله تکمیل ظرفیت به بالای هزار نفر نرسیده اما نسبت به شرایط تحصیل در این مقطع، امسال 530 ظرفیت برای دانشجویان دکتری در دانشگاههای کشور از جمله پیام نور اعلام شده است. جالب اینجاست که حتی دانشگاههای غیردولتی هم برای مقطع دکتری ظرفیت خالی اعلام کرده اند در حالیکه کیفیت در این دانشگاهها به حدی پایین آمده که واحدهای زیان ده در حال تجمیع هستند.

به گزارش مهر، هر چند در چشم انداز 1404 اعلام شده که تعداد دانشجویان دکتری باید به 3.5 درصد و تعداد دانشجویان کارشناسی ارشد به 30 درصد کل جمعیت دانشجویی برسند، اما این سئوال مطرح می شود که این افزایش ظرفیتها با کدام استدلال کیفی بالا می رود؟ آیا برای تربیت یک دانشجوی دکتری و کارشناسی ارشد تمام دانشگاههای متقاضی شعبه دار دارای کیفیتی در حد قابل قبول هم هستند که دروازه مجوزها به سوی این دانشگاهها باز شده است؟

در این یکسال و نیم که از عمر حضور مدیران و معاونان جدید در وزارت علوم می گذرد، هنوز هیچ اقدامی که نشان دهنده ارتقای کیفیت در دانشگاهها باشد عملیاتی نشده در مقابل سیل مجوزها برای افزایش دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری دامان کیفیت به زمین خورده آموزش عالی را می گیرد. این در حالی است که از همان روزهای ابتدای حضور تیم مدیریت جدید در وزارت علوم عنوان می شد که دولت گذشته به بحث های کمی پرداخته و به عنوان مثال شعب زیادی از دانشگاهها در کشور راه اندازی شده اند و اکنون زمان پرداختن به کیفیت فرا رسیده است.