کارشناسان بخش زیست فناوری دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست، روش جدیدی برای استخراج ژنوم هسته ای و ژنوم میتوکندریایی سازگار با محیط زیست از بافت موجودات زنده ابداع کردند که با تاکید بر حذف مواد آلاینده مضر در محیط زیست است.
به گزارش از پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، فرشاد فتاحی
مدیر کل موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: با
تحقیقات انجام شده در بخش زیست فناوری این دفتر روشی جدید برای استخراج DNA
ابداع شد که با آزمایش بر روی بافت گونه های جانوری آزمایشی پاسخ مطلوب
داده است.
وی افزود: موفقیت در اجرای روش های سلولی - مولکولی و
دانش ژنتیک، منوط به داشتن منابع ژنتیکی مطلوب و عاری از هرگونه ناخالصی
است، لذا انتخاب و اجرای روش مناسب برای استخراج ژنوم هسته ای و
میتوکندریایی، از اصول پایه در این مباحث است.
وی اظهار کرد:
دستورالعمل های متعدد استخراج DNA توسط متخصصان ژنتیک مولکولی ارایه شده
است که مهمترین آنها روش های استخراج نمکی، فنل - کلروفرم، سی تب، استفاده
از کیت و غیره است که برای استحصال DNA با کمیت و کیفیت مناسب، در بعضی از
این روش ها توسط پژوهشگران ژنتیک مولکولی تغییراتی صورت گرفته است.
وی
ادامه داد: در هر صورت، وجود مواد آلاینده محیط زیست از قبیل فنل،
گوانیدین تیوسیانات، ایزوآمیل الکل و سدیم دودسیل سولفات هزینه گزاف و از
طرفی زمان بر بودن این روش ها، ابداع دستورالعملی با تاکید بر حذف مواد
آلاینده و سایر مشکلات موجود را حایز اهمیت می کند.
فتاحی گفت: در
این طرح پژوهشی برای اولین بار، روشی مشخص ابداع شد که نسبت به روش های
رایج مورد استفاده توسط کشورهای مطرح جهان که پرهزینه، زمان بر و آلاینده
محیط زیست است واجد امتیازهای فراوان است.
وی ادامه داد: این روشی
مناسب، کم هزینه و بدون نیاز به مواد آلاینده محیط زیست است که برای
استخراج ژنوم های هسته ای (nDNA) و میتوکندریایی (mtDNA) جانوری بسیار
کارآمد خواهد بود.
حبیب اله حقی و صابر خدر زاده کارشناسان بخش زیست
فناوری دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست موفق
به ابداع این روش شده اند.
حبیب اله حقی دراین باره گفت: در روش
ابداعی فعلی، مواد آلاینده محیط زیست از قبیل فنل، ایزوآمیل الکل و سدیم
دودسیل سولفات حذف شده است و روش موجود کاملا با محیط زیست سازگار است.
وی
افزود: همچنین غلظت DNA حاصله، چندین برابر (به صورت تقریبی حدود 10-5
برابر) DNA استخراج شده با استفاده از کیت های مطرح در مراکز تحقیقاتی جهان
از قبیل Roche وQIAgene است.
کارشناس بخش زیست فناوری دفتر موزه
تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه
DNAاستخراج شده، دارای بهترین کیفیت از لحاظ عدم وجود آلودگی های پروتینی و
نمکی است، گفت: با توجه به بالابودن غلظت DNA، برای تکثیر هر ژن در واکنش
زنجیرهای پلیمراز باید DNA موجود حدود 10 تا 20 برابر رقیق شود که این امر
به نوبه خود باعث صرفه جویی و عدم استخراج مجدد که در بیشتر پژوهش ها
متدوال است، خواهد شد.
حقی با بیان اینکه هزینه استخراج DNA با این
روش حدودا 20 برابر ارزان تر از استفاده از کیت استخراج DNA است، افزود: با
توجه به تحریم های موجود و از طرفی لزوم خودکفایی ملی، در صورت عملیاتی
شدن این روش، سالانه مبلغ قابل توجهی از بابت واردات کیت های خارجی صرفه
جویی می شود، همچنین سبب دسترسی سریع، آسان و با هزینه بسیار پایین در
پژوهش های علمی کشورخواهد شد.