پدافند غیرعامل باید جزء لاینفک تمامی برنامه‌های توسعه کشور قرار گیرد

به گزارش پایگاه خبری پایداری ملی، همایش اساتید، دانش آموختگان، دانشجویان و مربیان پدافند غیرعامل با همکاری سازمان پدافند غیرعامل کشور در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال برگزار شد.

این همایش با حضور سردار دکتر غلامرضا جلالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور، دکتر رضا کلهر، معاون آموزش و پژوهش سازمان پدافند غیرعامل کشور، دکتر عبدالرحمن کشوری معاون انرژی این سازمان و مدیران دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال و جمعی از اساتید، دانش آموختگان، دانشجویان و مربیان پدافند غیرعامل برگزار شد.

سردار جلالی در این همایش با گرامیداشت یاد و خاطر شهدای جنگ تحمیلی ۱۲ روز به ویژه دانشمند شهید دکتر طهرانچی اظهار داشت: شهید طهرانچی نگاه بسیار راهبردی و دقیقی در حوزه پدافند غیرعامل داشت و ایده‌ها و الگو‌های جدیدی در این زمینه مطرح کرد.

وی با بیان اینکه موضوع پدافند غیرعامل پس از جنگ اخیر، اهمیت خود را دو چندان نشان داد و می‌توان گفت که متناسب با نوع تهدیدات، نیاز به تغییر راهبرد‌ها به خوبی احساس شد، اظهار داشت: امروز شاهد تحولات اساسی در حوزه تهدید و دفاع هستیم که ما را به چهارچوب‌های جدیدی هدایت می‌کند. در تهدیدات انسان‌ساخت، با مسائلی، چون فناوری، و دانش مواجهیم.

وی ادامه داد: امروزه با تهدیداتی روبه‌رو هستیم که هم ترکیبی از قدرت و فناوری پیشرفته‌اند و هم استراتژی‌های پیچیده‌ای از طرف دشمن به‌کار گرفته می‌شود. برای مقابله با این تهدیدات، دو مؤلفه اصلی وجود دارد، یکی فناوری و دیگری استراتژی‌ها و دکترین‌ها. این دو مولفه باید به‌طور دقیق تحلیل شوند تا راهبرد‌های مؤثری برای مقابله با تهدیدات طراحی شود.

وی افزود: یکی از مقولات جدید که امروز به آن پرداخته می‌شود، استفاده از هوش مصنوعی به عنوان سلاح است. هوش مصنوعی می‌تواند ترکیب پیچیده‌ای از فناوری‌های مختلف مانند فناوری سایبری، الکترونیک، تحلیل داده‌ها، جنگ اطلاعاتی و سایر فناوری‌ها را در یک پلتفرم یکپارچه در اختیار بگذارد. این رویکرد‌های جدید در استفاده از فناوری، به‌ویژه در بستر جنگ‌های مدرن، می‌تواند تهدیدات کاملاً جدیدی را ایجاد کند که در گذشته قابل تصور نبوده است.

فناوری نوین و لزوم بازآرایی در مفاهیم پدافند غیرعامل

سردار جلالی با بیان اینکه با این فناوری نوین نیازمند بازآرایی در مفاهیم پدافند غیرعامل هستیم، خاطرنشان کرد: امروزه، دیگر نمی‌توان تنها به روش‌های سنتی برای مقابله با تهدیدات تکیه کرد. به‌طور کلی، این تحول در جنگ‌ها و تهدیدات جدید، نیاز به بازنگری و تغییر در استراتژی‌های دفاعی و پدافند غیرعامل دارد. این تغییرات نمی‌تواند تنها با استفاده از شیوه‌های قدیمی پاسخ داده شود و باید به‌طور جدی از فناوری‌های نوین به‌ویژه هوش مصنوعی در این راستا بهره گرفت.

وی تصریح کرد: برای مقابله با تهدیدات جدید که مبتنی بر فناوری‌های پیشرفته هستند، گام نخست شناخت دقیق و علمی این تهدیدات است. تحلیل و استخراج الگو‌ها و روش‌های تهدید، موضوعی است که می‌تواند به‌طور مستقل در قالب پایان‌نامه‌های متعددی مورد بررسی قرار گیرد. این مرحله از فرآیند بسیار حیاتی است چرا که بدون درک دقیق از تهدیدات، هیچ راهبرد مؤثری برای مقابله با آنها نمی‌توان تدوین کرد.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با بیان اینکه پس از شناخت و تجزیه و تحلیل تهدیدات، گام بعدی در این مسیر، تدوین استراتژی‌های دفاعی است که با تهدیدات موجود هم‌راستا و هم‌خوان باشد، متذکر شد: در نهایت، برای مقابله با این تهدیدات، دفاع هوشمندانه مبتنی بر تکنولوژی و دانش می‌تواند راه‌حل مناسبی باشد. این رویکرد به‌ویژه در مواجهه با تهدیدات دیجیتال و سایبری می‌تواند به ما کمک کند تا با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، بتوانیم به‌طور مؤثر و کارآمد از اطلاعات و زیرساخت‌های حیاتی کشور محافظت کنیم. این فرآیند باید در دانشگاه‌ها و مراکز علمی مورد توجه قرار گیرد تا راه‌حل‌های مناسب و مبتنی بر علم برای مواجهه با تهدیدات جدید پیدا شود.

به گفته وی پدافند غیرعامل دیگر تنها محدود به حوزه‌های نظامی و دفاعی نیست. این روزها، پدافند غیرعامل باید در تمام حوزه‌ها از جمله الکترونیک، مخابرات، سایبری، انرژی و دیگر بخش‌های مهم کشور گسترش یابد. این نه تنها در مواقع بحران، بلکه در برنامه‌های توسعه باید در نظر گرفته شود تا کشور بتواند در برابر تهدیدات مقاوم بماند و به اهداف توسعه‌ای خود برسد.
توسعه و پژوهش‌های علمی باید در راستای شناسایی تهدیدات گام بردارد.

سردار جلالی متذکر شد: پدافند غیرعامل باید به‌طور جدی در دانشگاه‌ها و محیط‌های علمی مورد بررسی قرار گیرد. توسعه و پژوهش‌های علمی باید در راستای شناسایی تهدیدات و ارائه راهکار‌های جدید برای مقابله با آنها باشد، نه فقط در حوزه‌های نظامی. این تفکر باید در برنامه‌های توسعه کشور گنجانده شود تا پایداری و امنیت در برابر تهدیدات تضمین شود.

دستیار ویژه رئیس جمهور در امور پدافند غیرعامل کشور خاطرنشان کرد: پدافند غیرعامل باید جزء لاینفک تمامی برنامه‌ها و استراتژی‌های توسعه کشور باشد و در هیچ طرح و الگویی نباید از این مسئله غفلت شود. این الگو‌ها باید براساس نیاز‌های روز و تهدیدات جدید طراحی شوند تا کشور بتواند در برابر هرگونه تهدید به‌ویژه تهدیدات سایبری، اقتصادی و اجتماعی مقاومت کند.

تاکید بر اهمیت دانش‌بنیان بودن محتوا‌های آموزشی پدافند غیرعامل

دکتر رضا کلهر، معاون آموزش و پژوهش سازمان پدافند غیرعامل کشور نیز در این مراسم با بیان اینکه سازمان پدافند غیرعامل کشور بر اهمیت دانش‌بنیان بودن محتوا‌های آموزشی تأکید دارد و بر اساس مصوبات و اسناد بالادستی، سیاست‌های ایجابی و سلبی در تولید محتوا تعریف شده است، اظهار داشت: هدف اصلی این سیاست‌ها، ارتقاء تاب‌آوری ملی از طریق آموزش همگانی است که باید بر تاثیرگذاری بر بینش، دانش، روش و رفتار تأکید کند.

وی ادامه داد: نقش دانشگاه‌ها و مراکز علمی در نهادینه‌سازی مفاهیم پدافند غیرعامل بسیار حیاتی است و باید محتوا‌ها بر اساس تحلیل‌های مستند، تطابق با مصوبات و نیاز‌های منطقه‌ای و بومی تنظیم شوند.

به گفته دکتر کلهر در طراحی برنامه‌های آموزشی، باید بر مهارت‌های عملی و کاربردی تمرکز داشت و محتوا‌های بومی، منطقه‌ای و فرهنگی در اولویت قرار گیرند و رویکرد پیش‌دستانه و فعال در آموزش‌ها رعایت گردد.

معاون آموزش و پژوهش سازمان پدافند غیرعامل کشور متذکر شد: سیاست‌های دیگری شامل بهره‌گیری از رسانه‌های جمعی، نظام‌های آموزشی، مراکز فرهنگی و اجتماعی، برگزاری مسابقات، کارگاه‌ها، اردوها، رزمایش‌ها و دوره‌های آموزشی عمومی، استفاده از سامانه‌های مجازی و برنامه‌های کاربردی تلفن همراه، و بهره‌گیری از چهره‌های تأثیرگذار فرهنگی و رسانه‌ای، در دستور کار قرار دارند. هدف نهایی، ایجاد آموزش‌های همگانی مؤثر و متناسب با زمینه‌های فرهنگی و محلی است تا بتوان در فضای جنگ شناختی و فرهنگی، مردم را در مقابل تهدیدات دشمن مقاوم ساخت.

اهمیت آموزش‌های تخصصی و امنیت سایبری در حوزه انرژی

دکتر عبدالرحمن کشوری معاون انرژی سازمان پدافند غیرعامل کشور نیز سخنران دیگر این نشست بود.

وی به وضعیت و تهدیدات مرتبط با جنگ ۱۲ روزه و تاثیرات آن بر زیرساخت‌های حیاتی کشور پرداخت و گفت:  تمرکز دشمن بر زیرساخت‌های حیاتی و ایجاد اختلال در چرخه خدمات رسانی است و بنابراین نیازمند آمادگی کامل در حوزه پدافند غیرعامل هستیم.

به گفته معاون انرژی سازمان پدافند غیرعامل کشور، در طول ۱۲ روز جنگ، اقدامات موثری در مدیریت بحران و آمادگی نیرو‌های عملیاتی انجام شده است. نیرو‌های عملیاتی و تعمیراتی در تمامی زیرساخت‌های انرژی، به صورت شبانه‌روزی حضور داشتند و توانستند با حملات مختلف مقابله کنند. همچنین، طرح‌های پدافند غیرعامل در تمامی زیرساخت‌ها سطح‌بندی شده و تهدیدات، آسیب‌پذیری‌ها و مخاطرات هر مجموعه مشخص شده و اقدامات لازم عملیاتی شد.

کشوری، بر اهمیت آموزش‌های تخصصی و امنیت سایبری در حوزه انرژی تاکید و خاطرنشان کرد: صنایع کلان مانند پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها در حال توسعه و ساخت تجهیزات داخلی هستند تا وابستگی خارجی کاهش یافته و امنیت زیرساخت‌ها تقویت شود.

به گفته معاون انرژی سازمان برخی دانشگاه‌ها در این حوزه‌های کلیدی اقداماتی انجام داده‌اند، اما این اقدامات نیازمند توسعه بوده و نیاز است که دانشگاه‌ها در بومی‌سازی این سامانه‌ها، چه در حوزه تولید، چه انتقال و چه توزیع، نقش فعال‌تری ایفا کنند.

وی با تأکید بر اینکه برای تحقق این اهداف، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و همکاری نزدیک بین صنعت و دانشگاه‌ها است، متذکر شد: برگزاری جلسات تخصصی و همفکری‌های منظم می‌تواند نقش موثری در پیشبرد این پروژه‌ها ایفا کند.