پدافند غیرعامل موضوع کاملاً علمی و در لبه دانش است

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پایداری ملی به نقل از دانشگاه آزاد اسلامی، محمدمهدی طهرانچی در همایش پدافند غیرعامل به تحولات در دنیای دانش اشاره کرد و گفت: یک پدافند غیرعامل قبل از نسل چهارم انقلاب صنعتی داشتیم و یک پدافند غیرعامل هم بعد از این نسل داریم. قبل از نسل چهارم فضای سایبر فیزیکی وجود نداشت. با این تحولات فضای جدیدی به وجود آمده که فضای اشتراکی است.

وی در نتیجه بحث پدافند غیرعامل را یک موضوع کاملاً علمی و در لبه دانش دانست که از حاکمیت ملی، حاکمیت فرا دولت‌ها پیش آمده است و دولت‌ها باید برای آن فکر داشته باشند.

طهرانچی ادامه داد: موضوع دانشگاه پاسخگو از مباحث بسیار مهم است. دانشگاه باید در متن، ساختار‌ها و سَمت‌گیری‌ها زمینه ساز دانشگاه پاسخگو باشد.

وی ادامه داد: دانشگاه به صورت آنچه در غرب بود، به کشور ما منتقل نشد، بلکه صورتی از دانشگاه به کشور ما آمد. در غرب دانشگاه نهاد توسعه است و مسأله آن، مسأله توسعه است، این نگاه که دانشگاه، پاسخگو است، چرا که پیروساز است و مرجعیت نهاد دانش در جامعه بسیار ارزشمند است. این مرجعیت سبک زندگی ساز و پیروساز است. اگر می‌خواهند مردم را نسبت به موضوعی حساس کنند، می‌گویند جامعه علمی، فلان دانشگاه و دانشمند این گزاره را تأیید می‌کند. پس موضوع پیروسازی نهاد علم بسیار مهم است و، چون دانشگاه پیروساز است، باید پاسخگو هم باشد.

وی تصریح کرد: برخی تصور می‌کنند که دانشگاه جمعی از دانشگران است، در حالی که دانشگاه اجتماع صرف دانشمندان نیست، بلکه یک نظام علمی است و یک اجتماع علمی است که هدف دارد. اینکه در یک گروه علمی، در یک دانشگاه و دانشمندانی در یک کشور باشند که هیچ‌کاری با هم ندارند، نظام علمی تلقی نمی‌شود.

نظامات دانشگاهی باید در جهت پاسخگویی به مسائل باشد

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تأکید کرد: دانشگاه محل متکلم وحده بودن دانشمندان نیست که سرکلاس بگویند، در مقاله بنویسند و هیچ جایی در جمع از مطلبشان دفاع نکنند. نظاماتی که غرب بنا نهاده اینگونه نیست، حداقل اگر دانشگاه را درست از غرب کپی می‌کردیم، اینگونه نبود.

نظامات دانشگاهی باید در جهت پاسخگویی به مسائل باشد. یکی از کار‌هایی که در دانشگاه آزاد اسلامی صورت گرفته است، ایده‌ای است که بیش از یک دهه است از دانشگاه شهید بهشتی شروع شد و زمانی که به آستان قدس رضوی رفتم در محضر حضرت امام رضا (ع) قوام یافت و به دانشگاه آزاد اسلامی آمد و امروز شاهد بلوغ آن هستیم.

طهرانچی با اشاره به اجرای برنامه‌های علمی در دانشگاه آزاد اسلامی اظهار کرد: در برنامه هفتم توسعه آمده است که باید ۱۰ درصد رساله‌ها و پایان‌نامه‌ها در علوم انسانی جهت‌مند باشد، اکنون در دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران ۴۴ درصد پایان نامه‌ها و رساله‌ها از زمینه‌های پژوهشی برنامه‌های علمی انتخاب می‌شود.

طهرانچی با اشاره به برگزاری همایش پدافند غیرعامل در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال خاطرنشان کرد: بدون آنکه به سازمان پدافند غیرعامل بگوییم که اگر می‌خواهید پژوهش‌های دانشجویی در این حوزه انجام شود، باید هزینه پرداخت کنیم، می‌گوییم دانشگاه نهاد پاسخگویی است و نهاد پاسخگو جایی است که چالش‌های پدافند غیرعامل را احصا کرده و به نظامات آن جهت می‌دهد، قالبی را درست کرده است که این قالب مولد است و حرکت فردی و سی مرغ را سیمرغ کرده است.

وی تأکید کرد: واقعیت این است که ما از منظر عبرت گرفتن و نظام سازی به سراغ پدیده شناسی نرفته ایم، در حالی که این موضوع یکی از بحث‌های جدی است که باید به آن توجه شود.

طهرانچی با بیان اینکه پدافند غیرعامل یک سبک زندگی و جزئی از رفتار توأمان در همه مراحل زندگی است، گفت: پدافند غیرعامل فقط مربوط مسائلی همچون سخت افزار، سرورها، هک اطلاعات نمی‌شود، بلکه باید مانند سیستم ایمنی بدن حساس باشد و پدافند غیرعامل باید در مسائل اجتماعی امر جاری و ساری باشد. کسی که پدافند غیرعامل نداشته باشد، گرفتار مسائلی می‌شود که آن را به سمت خودش می‌کشد.

به عبارتی وقتی پدافند غیرعامل می‌تواند به صورت مستمر تجلی داشته باشد که عقلانیت فرد بر غضب، شهوت و وهم بشر حاکم باشد. در این صورت خودش در همه تصمیم‌ها مواجهه می‌کند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه وظیفه دانشگاه تولید علم است، گفت: گاهی دانشگاه در بستر جریان جهانی دانش علم تولید می‌کند و گاهی در جریان ملی دانش، بسیاری از اساتید تجربه آن را دارند که مقاله‌ای را نوشته و به نشریه‌ای فرستاده‌اند، اما آن نشریه گفته که این موضوع در حوزه کاری ما نیست، این یعنی هدایت اساتید ما نسبت به مسأله علم را آن نشریه تعیین می‌کند.

دکتر طهرانچی ادامه داد: زمانی که علم در کشور ما راه افتاد و قرار شد پژوهش کنیم، آن را با اتصال به نظامات جریان جهانی دانش شروع کردیم، یعنی آمدیم نشریات بین‌المللی را گرفتیم، به آن‌ها متصل شدیم و در آن قالب کارمان را شروع کردیم، اما اگر کسی بخواهد علمش قدرت آفرین باشد، باید در ابتدا جریان ملی دانش را خلق و تولید کند و بعد از آن جریان ملی را به جریان جهانی وصل کند. نداشتن جریان ملی و توجه صرف به جریان جهانی مانند فریلسنری است که کار را از غرب سفارش می‌گیریم، در ایران انجام می‌دهیم و دستمزد آن را در قالب رمز ارز دریافت می‌کنیم که هیچ تأثیری در تولید ناخالص داخلی ندارد و عنصر کنشگر برای نظامات دیگر می‌شویم.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: غربی‌ها در اسناد جدیدشان می‌گویند دوران همکاری در علم به پایان رسیده و دوران رقابت آغاز شده و منطق آن‌ها تغییر کرده است. پس اگر به صورت چشم بسته در جریان جهانی عمل کنیم، بدون اینکه افزایش توانایی در جریان ملی به وجود بیاوریم، منطقی نیست. مفهوم دیگری تحت عنوان جغرافیای علم مطرح شده است، این جغرافیا یک جغرافیای منطقه‌ای است. از سال ۲۰۲۰ چینی‌ها در تعداد مقالات علمی و هزینه در علم و فناوری از آمریکایی‌ها پیشی گرفته‌اند.

وی با اشاره به روند جریان خلق دانش در دانشگاه آزاد اسلامی گفت: ما در دانشگاه آزاد اسلامی ابتدا جریان دانشگاهی را خلق کردیم و در مرحله بعد درصدد هستیم این جریان را به جریان ملی متصل می‌کنیم. امروز بیش از ۵۰ برنامه علمی که نظام موضوعات دارد، احصا کردیم.

رئیس دانشگاه آزاد ادامه داد: برخی برنامه‌های علمی به اندازه‌ای رسیده است که بتوانیم برای آن‌ها قالب ایجاد کنیم. قید کردیم برنامه‌های علمی باید سالانه یک یا دو کنفرانس ملی یا بین‌المللی داشته باشد و هر کسی رساله، پایان نامه و یا تز خود را از زمینه‌های پژوهشی انتخاب کرد، در این کنفرانس‌ها شرکت می‌کند.