مدیریت مصرف انرژی، مصداقی بنیادین از پدافند غیرعامل

به گزارش پایگاه خبری پایداری ملی، در جهان امروز که امنیت ملی کشور‌ها تنها به ابزار‌های سخت‌افزاری و نظامی محدود نمی‌شود، پایداری زیرساخت‌های حیاتی و تاب‌آوری جوامع در برابر تهدیدات، به‌ویژه تهدیدات نوین، جایگاهی تعیین‌کننده یافته است. یکی از مهم‌ترین عرصه‌هایی که می‌تواند بنیان‌های امنیت و توسعه یک استان و یک کشور را تحت تأثیر قرار دهد، حوزه انرژی و به‌ویژه مدیریت مصرف آن است.

به‌عنوان مدیرکل پدافند غیرعامل و قائم‌مقام قرارگاه مدیریت مصرف و پایش انرژی استان، تأکید می‌کنم که مدیریت اصولی مصرف انرژی، نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی راهبردی و مصداقی روشن از پدافند غیرعامل محسوب می‌شود. پدافند غیرعامل بر پیشگیری، کاهش آسیب‌پذیری و تداوم خدمات حیاتی استوار است. انرژی، اعم از برق، گاز و فرآورده‌های نفتی، شریان حیاتی اداره زندگی مردم، استمرار فعالیت‌های اقتصادی و پایداری خدمات عمومی است. هرگونه اختلال در تأمین یا شبکه توزیع انرژی، می‌تواند پیامد‌های گسترده اجتماعی، اقتصادی و امنیتی به دنبال داشته باشد.

از همین رو، مدیریت مصرف انرژی، تنها یک رفتار صرفاً اقتصادی یا اداری نیست؛ بلکه اقدامی زیرساختی برای کاهش تهدیدپذیری و تضمین تداوم کارکرد‌های حیاتی محسوب می‌شود. افزون بر آن، رشد مصرف بدون ضابطه انرژی، فشار مضاعفی بر شبکه تولید و انتقال وارد می‌کند و ظرفیت‌های فنی را در معرض فرسودگی و اختلال قرار می‌دهد. در شرایطی که زیرساخت‌های انرژی هدف تهدیدات سایبری، حوادث طبیعی یا بحران‌های غیرمترقبه قرار دارند، هر مقدار کاهش در بار شبکه، می‌تواند ریسک‌های عملیاتی را به نحو قابل‌توجهی کاهش دهد.

به بیان دیگر، مدیریت مصرف انرژی، به معنای افزایش مقاومت شبکه و بالا بردن ضریب اطمینان خدمات در زمان وقوع بحران‌هاست. در این چارچوب، مسئولیت همه دستگاه‌ها، صنایع، سازمان‌ها و آحاد مردم در قبال مصرف انرژی، مسئولیتی امنیتی و راهبردی است. قرارگاه مدیریت مصرف و پایش انرژی استان، با هدف یکپارچه‌سازی اقدامات، بهینه‌سازی الگو‌های مصرف و ارتقای پایداری زیرساخت‌ها، برنامه‌های متعددی را دنبال می‌کند.

از جمله این اقدامات می‌توان به رصد لحظه‌ای بار شبکه، شناسایی نقاط پرمصرف و آسیب‌پذیر، تدوین برنامه‌های مدیریتی برای دوره‌های پیک مصرف، ترویج فرهنگ مصرف صحیح و اجرای طرح‌های بهینه‌سازی در دستگاه‌های اجرایی اشاره کرد. از سوی دیگر، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر، هوشمندسازی شبکه‌ها و توسعه تجهیزات کم‌مصرف، از مهم‌ترین راهکار‌هایی است که می‌تواند به تحقق اهداف پدافند غیرعامل کمک کند. کاهش وابستگی به شبکه‌های متمرکز، توسعه تولید پراکنده و تقویت ذخیره‌سازی انرژی، عناصر کلیدی برای افزایش پایداری و تاب‌آوری استان در برابر تهدیدات هستند.

در نهایت، باید تأکید کنم که مدیریت مصرف انرژی، بخشی جدایی‌ناپذیر از مدیریت بحران و حفظ امنیت پایدار استان است. این موضوع تنها با همکاری منسجم مدیران، صنعتگران، کارکنان دستگاه‌های اجرایی و مردم محقق می‌شود. هر اقدام کوچک در صرفه‌جویی، بخشی از سپر دفاعی استان در برابر تهدیدات است. آینده‌ای امن و پایدار، نیازمند رفتار مسئولانه در مصرف انرژی است و این مسئولیت امروز بیش از هر زمان دیگری بر عهده ماست.