پدافند غیرعامل، کلید امنیت هوش مصنوعی در ایران

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی پایداری ملی، در تاریخ ۲۹ خردادماه ۱۴۰۳، شورای عالی انقلاب فرهنگی سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران را به تصویب رساند. این سند که به نهادهای مختلف کشور از جمله نهاد ریاست جمهوری، هیات وزیران، ستاد کل نیروهای مسلح و وزارتخانه‌های متعدد ابلاغ شده است، راهبردهای کلانی برای توسعه و بهره‌برداری از هوش مصنوعی در ایران تعیین می‌کند.

محورهای اساسی سند ملی هوش مصنوعی
این سند با تأکید بر مبانی اسلامی و ملی، به دنبال ایجاد زیست‌بومی مناسب برای توسعه هوش مصنوعی است. محورهای اساسی این سند شامل توسعه و تربیت سرمایه انسانی متخصص، ارتقای زیرساخت‌های حقوقی و فنی، حمایت از تحقیق و توسعه، و تدوین سیاست‌ها و مقررات ملی برای استفاده مسئولانه از هوش مصنوعی است.

ضرورت تقویت ابعاد پدافند غیرعامل
حفاظت از زیرساخت‌های حیاتی
کشورهایی مانند ایالات متحده و کشورهای عضو اتحادیه اروپا بر حفاظت از زیرساخت‌های حیاتی خود تأکید ویژه‌ای دارند. آن‌ها با تدوین استانداردها و مقررات دقیق، امنیت زیرساخت‌های حساس خود را در برابر تهدیدات هوش مصنوعی تضمین می‌کنند. ایران نیز باید با ایجاد و اجرای استانداردهای ملی امنیت سایبری و هوش مصنوعی، زیرساخت‌های حیاتی مانند شبکه‌های انرژی، سیستم‌های حمل و نقل، و سیستم‌های مالی خود را ایمن کند.

کاهش آسیب‌پذیری‌ها
چین و روسیه با سرمایه‌گذاری گسترده در تحقیق و توسعه هوش مصنوعی، توانمندی‌های خود را در این حوزه تقویت کرده‌اند. ایران نیز باید با تقویت تحقیق و توسعه داخلی، توانمندی‌های خود را افزایش داده و وابستگی به فناوری‌های خارجی را کاهش دهد. این اقدام به کاهش آسیب‌پذیری‌های ناشی از تحریم‌ها و تهدیدات خارجی کمک می‌کند.

پیشگیری از تهدیدات سایبری
کشورهای پیشرو با استفاده از هوش مصنوعی برای شناسایی و پیشگیری از تهدیدات سایبری، سیستم‌های دفاعی هوشمندی ایجاد کرده‌اند. ایران نیز باید از هوش مصنوعی برای پیشگیری و شناسایی تهدیدات سایبری بهره‌برداری کند. توسعه سیستم‌های هوشمند امنیت سایبری و استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشینی برای شناسایی تهدیدات می‌تواند در این زمینه مؤثر باشد.

تدوین سیاست‌ها و مقررات ملی
کشورهای پیشرو مانند سنگاپور و ژاپن با تدوین سیاست‌ها و مقررات ملی برای توسعه هوش مصنوعی، به توسعه پایدار و ایمن این فناوری پرداخته‌اند. ایران نیز باید با تدوین سیاست‌ها و مقررات ملی، استفاده مسئولانه و ایمن از هوش مصنوعی را تضمین کند. این سیاست‌ها می‌توانند شامل مقررات مربوط به حفاظت از داده‌ها، حقوق کاربران و اخلاق هوش مصنوعی باشند.

ترویج فرهنگ‌سازی و آموزش
کشورهای پیشرو در زمینه هوش مصنوعی برنامه‌های گسترده‌ای برای آموزش و ترویج فرهنگ‌سازی در این حوزه دارند. آن‌ها با آموزش نیروی انسانی متخصص، زمینه‌های لازم برای توسعه هوش مصنوعی را فراهم کرده‌اند. ایران نیز باید برنامه‌های آموزشی گسترده‌ای برای تربیت نیروی انسانی متخصص در زمینه هوش مصنوعی اجرا کند. این امر می‌تواند از طریق ایجاد دوره‌های آموزشی در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و برگزاری کارگاه‌ها و سمینارهای تخصصی محقق شود.

توسعه همکاری‌های بین‌المللی
کشورهای پیشرو در زمینه هوش مصنوعی با توسعه همکاری‌های بین‌المللی، از تجارب و دانش سایر کشورها بهره‌مند شده‌اند. ایران نیز باید با توسعه همکاری‌های بین‌المللی در زمینه هوش مصنوعی، از تجارب و دانش سایر کشورها بهره‌مند شود. این امر می‌تواند از طریق مشارکت در پروژه‌های بین‌المللی و همکاری با دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی خارجی محقق شود.

نتیجه‌گیری
تقویت ابعاد پدافند غیرعامل در توسعه هوش مصنوعی در ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با توجه به تجارب و سیاست‌های سایر کشورهای پیشرو، ایران باید به حفاظت از زیرساخت‌های حیاتی، کاهش آسیب‌پذیری‌ها، پیشگیری از تهدیدات سایبری، تدوین سیاست‌ها و مقررات ملی، ترویج فرهنگ‌سازی و آموزش، و توسعه همکاری‌های بین‌المللی بپردازد. این اقدامات می‌توانند زمینه‌های لازم برای توسعه پایدار و ایمن هوش مصنوعی در ایران را فراهم کنند.