اساتید بلامنازع پیشگیری از سیل

به گزارش پایداری ملی به نقل از خبرگزاری ایسنا، علاوه بر سیل اخیر که شهرهای بسیاری از کشور ما را تحت تاثیر قرار داد در فروردین ماه سال ۱۳۹۸ نیز، یک "سین گِلی" به سفره هفت‌سین مردم برخی شهرهای ایران اضافه شد. در آن سال نیز سیل با بی‌رحمی پیشروی کرد و خرابی‌های بسیاری بر جای گذاشت.

در سیل اخیر مسئولان و مردم خوش قلب کشور تاجایی که توانسته‌اند به دیگر مردم سیل‌زده یاری رسانده‌اند اما خالی از لطف نیست اگر بدانیم کشورهای جهان اول که دارای صنعتی پیشرفته هستند، چگونه با این مشکل روبرو می‌شوند و چه کارهایی را برای جلوگیری از آن که یکی از خطرناک‌ترین انواع بلایای طبیعی محسوب می‌شود، انجام می‌دهند.

سیل به معنی طغیان آب و زیر آب رفتن گستره‌ای از زمین و طوفانی شدن هوا می‌باشد. در خلال یا پس از یک بارندگی شدید، مقدار دِبی رودخانه به سرعت افزایش یافته و در نتیجه آب از بستر عادی خود سرریز و دشت سیلابی و مناطق اطراف را دربرمی‌گیرد. با بررسی دشت‌های سیلابی قدیمی و آبرفت‌های آن شاید بتوان با درجه‌ای از تقریب احتمال وقوع و بزرگی سیل‌های آتی منطقه را مشخص کرد. در ابتدا قصد داریم انواع سیل را برایتان معرفی کنیم.

۱." سیل ناگهانی" یا "سیل برق‌آسا"

"سیل ناگهانی" یا "سیل برق‌آسا"(Flash flood) سیلاب کوتاه مدتی است که بطور ناگهانی درون یک دره خشک جریان یابد. این گونه سیل‌ها مخصوص مناطق خشک و کم‌ بارانی است که رگبار شدید و کم‌دوامی در آن ببارد. این سیلاب‌ها در حین جریان مواد فراوانی را با خود حمل کرده و به شکل آب گل‌آلود غلیظی بستر خود را می‌پوشاند و اغلب احشام و حتی انسان‌ها را با خود می‌برد و زیان‌های فراوانی از خود بر جای می‌گذارد. هنگامی که در این مواقع آب رودخانه‌ها به بالاترین سطح خود می‌رسد، مسئولان هر کشوری اقدامات لازم را به منظور جلوگیری از وقوع سیل انجام می‌دهند. سیل ناگهانی از مرگبارترین انواع سیل به شمار می‌رود. بارش باران‌های سنگین در کوهستان‌های بلند، اغلب می‌تواند منجر به جاری شدن آب شود و این موضوع نیز می‌تواند سبب جاری شدن بستر خشک رودخانه‌ها شود که این نیز در عرض چند دقیقه منجر به وقوع سیل می‌شود.

افرادی که خانه‌های آنها در مناطق نزدیک به رود قرار دارد معمولا در زمان وقوع چنین سیلی زمان کمی برای فرار از خانه‌هایشان و رفتن به مناطق مرتفع دارند. "سیل ناگهانی" علاوه بر مرگبارترین، مخرب‌ترین سیل نیز محسوب می‌شود زیرا در صورت وقوع آن، خانه‌ها و اموال افرادی که در مسیر هستند، کاملا تخریب می‌شود. در اینگونه مواقع اگر زیرساخت‌های جاده‌ها و راه آهن نیز ضعیف و نامناسب باشد شرایط حادتر نیز می‌شود چرا که در این صورت امدادرسانی زمینی تقریباً غیرممکن می‌شود.

۲. " سیل ابتدا آهسته"

سیل ابتدا آهسته"(Slow Onset Floods) سیلابی است که اغلب هر سال در برخی از مناطق جهان رخ می‌دهد اما اولین تفاوت آن با سیل ناگهانی در این است که در اینگونه سیل‌ها افراد زمان بیشتری برای پناه بردن به مناطق مرتفع دارند و دومین تفاوت آن نیز این است که در سیل ناگهانی افراد ممکن است در جریان پناه بردن به مناطق مرتفع گرفتار سیل شده و جان خود را از دست دهند اما در این نوع سیل افراد ممکن است از بیماری یا گرسنگی که پس از سیل گرفتار آن می‌شوند جان خود را از دست دهند. سیل ابتدا آهسته هر ساله در بنگلادش رخ می‌دهد. در سال ۲۰۰۷، در چین یک سیل ابتدا آهسته رخ داد و همین موضوع سبب شد تا ده‌ها هزار مار از لانه خود خارج شده و به سطح شهر وارد شدند و در نهایت بسیاری از مردم چین نیز به دلیل نیش مارهای سمی جان خود را از دست دادند.

۳." خیزآب"

طوفان، توفند یا تندبادهای دریایی و دیگر شرایط آب و هوای شدید دریایی می‌تواند موجب "خیزآب‌های" مرگبار نیز شود. خطر خیزآب شایع‌ترین و خطرناک‌ترین پدیده طبیعی برای افرادی که نزدیک سواحل و آب‌های بزرگ سکونت دارند، به شمار می‌رود. "خیزآب"(Storm Surge) عبارتست از بالا آمدن سطح دریا ناشی از کاهش فشار هوا و وزش توفان. به طور کلی، نوسانات سطح آب دریاها ناشی از اثر پدیده‌های هواشناسی، مانند تغییرات فشار هوا در اثر گذر توده‌های هوای کم یا پرفشار و نیز عبور یک میدان باد است. معمولا، واژه خیزآب هنگامی به کار می‌رود که افزایش غیرطبیعی تراز آب دریا ناشی از گذر یک توفان سهمگین، رخ داده باشد و باعث آب‌گرفتگی ساحل گردد.

سه مورد ذکر شده در طبقه‌بندی انواع سیل، از مهمترین‌ها به شمار می‌روند اما اگر بخواهیم جزئی‌نگر باشیم لیستی که "سازمان مدیریت بحران فدرال" ایالات متحده آمریکا از طبقه بندی انواع سیل منتشر کرده بسیار دقیق است.

۴. سیلاب رودخانه

۵. سیلاب شهری

۶. خرابی‌های زمینی، مانند شکسته شدن سد

۷. نوسان سطح دریاچه

۸. سیلاب ساحلی و فرسایش

علاوه بر نکات ذکر شده، سیلاب‌ها می‌توانند موجب یخ زدگی و سونامی نیز شوند. به یاد داشته باشید که قانون ثابتی برای تعیین دقیق اینکه در هر منطقه ممکن است چه نوع نوع سیل رخ دهد، وجود ندارد. دریافت بیمه سیل و پیروی از دستورالعمل‌های ایمنی برای حفاظت از خود، خانواده و اموال در طول یک بلای طبیعی همچون سیل، حیاتی است.

۷ سیل فراموش نشدنی یک قرن گذشته

در این بخش قصد داریم هفت کشوری را که طی یک قرن گذشته پدیده تلخ سیل را تجربه کرده و دوران سختی را پس از آن سپری کرده‌اند، معرفی کنیم.

۱. "سیل پاکستان"(Pakistan's Floods) در سال ۲۰۱۰:

سیل پاکستان در سال ۲۰۱۰، سیل عظیمی بود که در پی باران‌های موسمی شدید و بالا آمدن سطح آب رود "سند"، استان‌های سرحد، سند، پنجاب و بلوچستان را در بر گرفت. بیش از دو هزار نفر در این رخداد جان خود را از دست دادند و بیش از یک میلیون خانه ویران شدند.

۲. "توفند کاترینا"(Hurricane Katrina) در سال ۲۰۰۵:

توفند کاترینا یکی از فاجعه‌بارترین بلایای طبیعی در ایالات متحده آمریکا بوده است. این توفند که در سال ۲۰۰۵ میلادی رخ داد بخشی از کرانه‌های آمریکایی خلیج مکزیک از نیواورلئان در ایالت لوئیزیانا تا موبیل در ایالت آلاباما را درنوردید و به ویرانی کشید. توفند کاترینا در ۲۹ اوت ۲۰۰۵ از دریا به خشکی رسید و باعث مرگ حداقل ۱۸۳۶ تن و آوارگی یک میلیون نفر شد. چنین فاجعه‌ای انسانی از زمان جنگ داخلی آمریکا در ایالات متحده دیده نشده است. سرعت این توفند ۲۸۰ کیلومتر گزارش شده است. توفَند یا تندباد دریایی به یک سامانه جوی به شدت متلاطم گویند که مشخصه آن یک مرکز کم فشار است که همراه با بارندگی شدید توأم با بادهای با سرعت و سیلاب است.

۳. "سیل بزرگ می سی‌سی پی"(The Great Flood) در سال ۱۹۹۳:

بزرگترین سیل ایالت‌های غرب میانه آمریکا در ۹ مه ۱۹۹۳ بوقوع پیوست و زمین‌های ایالت‌های داکوتای شمالی و جنوبی، نبراسکا، کانزاس، آیوا و میسوری را آب فرا گرفت. ایالت ویسکانسین و ایلی‌نوی بعد از اینکه بارندگی شدید باعث از بین رفتن سد رودخانه‌های "میسوری" و "می سی سی پی" شده بود، دچار سیل ویران‌گری شدند. این سیل خسارت مالی را با هزینه‌ای معادل ۱۵ میلیارد دلار به دولت آمریکا تحمیل کرد. مقامات رسمی تلفات جانی این سیل را ۵۰ نفر گزارش کردند.

۴. "سد مخزنی بانکیائو(Banqiao Reservoir Dam) در سال ۱۹۷۵:

سد مخزنی Banqiao سد رودخانه" Ru "در شهر ژومادیان چین است. شکسته شدن این سد در سال ۱۹۷۵ باعث مرگ ۲۳۰ هزار نفر شد. "سد مخزنی Banqiao" و "سد مخزنی Shimantan" در میان ۶۲ سد شهر ژومادیان کشور چین هستند که بر اثر پدیده‌های طبیعی مانند توفند نینا در سال ۱۹۷۵ خراب شدند.

۵. " چرخند بهولا"(Bangladesh's Bhola Cyclone) بنگلادش در سال ۱۹۷۰:

چرخند "بهولا"، چرخند حاره‌ای ویرانگری بود که ۸ نوامبر ۱۹۷۰ در مرکز خلیج بنگال شکل گرفت و با پیشروی به سمت شمال شدت گرفت. توفان با رسیدن به سرعت ۱۸۵ کیلومتر بر ساعت در ۱۱ نوامبر به اوج شدت خود رسید و بعدازظهر روز بعد به سواحل بنگلادش رسید. این چرخند ۱۲ نوامبر ۱۹۷۰ در بنگلادش و بنگال غربی هند وزیدن گرفت. بهولا تا به امروز رکورد مرگبارترین چرخند حاره‌ای ثبت شده در تاریخ و نیز یکی از مرگبارترین بلایای طبیعی رخ داده در جهان را حفظ کرده است. بر اثر این توفان اغلب به خاطر آب‌کوههٔ ناشی از توفان که جزایر پست دلتای گنگ را زیر سیل گرفت، ۵۰۰ هزار تن کشته شدند. بهولا ششمین توفان چرخندی سال ۱۹۷۰ شمال اقیانوس هند و قوی‌ترین آنان بود.

۶. "سیل رود زرد چین"(China's Yellow River) در سال ۱۹۳۱:

سیل رود زرد ۱۹۳۱ چین به سلسله سیل‌هایی گفته می‌شود که در جمهوری چین اتفاق افتاد. این سیل‌ها را به‌طور کلی می‌توان در میان مرگبارترین فجایع طبیعی که تاکنون اتفاق افتاده در نظر گرفت و تقریباً به‌طور قطع مرگبارترین آن در سده بیستم می‌باشد. تعداد کشته شدگان از ۴۲۲ هزار تا حدود ۳.۷ میلیون و ۴ میلیون نفر تخمین زده می‌شود.

راهکارهای پیشرفته برخی کشورها برای کنترل سیل

با گسترش شهرها، ممکن است شاهد رخ دادن سیلاب‌های بیشتر باشیم چرا که زیرساخت‌های شهری نمی‌تواند نیازهای زهکشی زمین‌هایی را که هموار شده است، برآورده سازند. خارج کردن آب‌های اضافی زیرزمینی، سطحی و روان‌آب از یک سازه یا از یک منطقه توسط نیروی ثقل یا پمپاژ به منظور جلوگیری از مزاحمت این آب اضافی یا جلوگیری از زیان ناشی از آن را به طور عام "زهکشی"(drainage) می‌گویند.

با این حال کشورهای توسعه یافته دست از تلاش برنداشته‌اند و هر روز برای داشتن فردایی بهتر و ساختن کشوری با آینده روشن تلاش می‌کنند. در ژاپن، انگلستان، هلند و برخی "کشورهای سفلی"، معماران و مهندسان شهری فناوری‌های‌های امیدوار کننده‌ای را برای کنترل سیل‌ها توسعه داده‌اند که علاوه بر طراحی زیبا تا حد زیادی از قدرت تخریب سیل جلوگیری می‌کنند.

در ژاپن، انگلستان، هلند و برخی "کشورهای سفلی"، معماران و مهندسان شهری فناوری‌های‌های امیدوار کننده‌ای را برای کنترل سیل‌ها توسعه داده‌اند که علاوه بر طراحی زیبا تا حد زیادی از قدرت تخریب سیل جلوگیری می‌کننکشورهای سُفلی(low-lying countries) عنوان منتسب به کشورهای یک منطقه ساحلی در غرب اروپا و تشکیل شده بخصوص از کشورهای هلند و بلژیک است که در ارتفاع پایین‌تر از دلتای "رود راین"، "رود شلده" و "رود میوز" که پایین‌تر از سطح دریا هستند، قرار گرفته‌اند. در این بخش به معرفی فناوری‌های کنترل سیل برخی کشورها می‌پردازیم.

۱." سد تیمز"(Thames Barrier) در انگلستان

در انگلستان، مهندسان یک سد سیل متحرک برای جلوگیری از سیل در امتداد "رودخانه تیمز" طراحی کرده‌اند. این سد از فولاد توخالی و دروازه‌های آب ساخته شده است و یکی از نکات جالب آن این است که سد تیمز متحرک است بنابراین گاهی اوقات برای عبور کشتی‌ها باز می‌شود. در صورت نیاز نیز برخی اوقات با چرخاندن مخزن‌های خروجی میزان آب پشت سد را کنترل می‌کنند تا امنیت رودخانه تیمز حفظ شود. این دروازه‌ها دارای بخشی به نام "underspill position" هستند که اجازه می‌دهد آب کمی در زیر سد جریان داشته باشد. سد تیمز بین سال‌های ۱۹۷۴ تا ۱۹۸۴ ساخته شده و تاکنون بیش از ۱۰۰ بار برای جلوگیری از سیل بسته شده‌ است.

۲. "دروازه‌های آب"(Watergates) در ژاپن

جزیره‌هایی در ژاپن وجود دارد که دفعات بسیاری در آنجا سیل آمده است. مناطق نزدیک ساحل و در امتداد رودخانه‌های ژاپن به ویژه در معرض خطر سیل هستند. برای محافظت از این مناطق، مهندسین ژاپنی سیستم پیچیده‌ای از کانال‌ها و سد سلولی را توسعه داده‌اند.

پس از یک سیل فاجعه بار در سال ۱۹۱۰، ژاپن توسعه فناوری‌های لازم برای حفاظت از مناطق کم ارتفاع در منطقه" کیوتو" توکیو را آغاز کرد. ژاپنی‌ها "موتورهای آبی خودکار"(Automated aqua-drive motors) را توسعه داده‌اند که این موتورها قدرت بسیاری از دروازه‌های آبی مناطق سیل زده را تأمین می‌کنند. فشار آب، نیرویی ایجاد می‌کند که دروازه‌ها در صورت نیاز باز و بسته می‌شوند. موتورهای هیدرولیک برای کار کردن نیازی به برق ندارند و بنابراین می‌توان در مواقع سیل که برق نیز قطع می‌شود از آنها استفاده نمود.

۳. سد "Oosterscheldekering" در هلند

۶۰ درصد جمعیت کشور هلند پایین‌تر از سطح دریا زندگی می‌کنند، بنابراین توسعه سیستم‌های کنترل سیلاب بسیار ضروری هستند. بین سال‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۹۷، هلندی‌ها پروژه "دلتاورکن"(Deltawerken) را آغاز کردند. پروژه دلتاورکن متشکل از یک شبکه پیچیده از سدها، کانالهای آب، سدهای سلولی، جوی و سدهای خیزآب است. یکی از چشمگیرترین پروژه‌های دلتاورکن ساخت سد "Oosterscheldekering" است. هلندی‌ها طی این پروژه به جای ساختن یک سد معمولی، یک سد با دروازه‌های متحرک ساختند.

۶۰ درصد جمعیت کشور هلند پایین‌تر از سطح دریا زندگی می‌کنند، بنابراین توسعه سیستم‌های کنترل سیلاب بسیار ضروری هستند.پس از سال ۱۹۸۶، زمانی که ساخت "Oosterscheldekering" تمام شد، ارتفاع جزر و مد از ۳.۴۰ متر (۱۱.۲ فوت) به ۳.۲۵ متر (۱۰.۷ فوت) کاهش یافت.

۴. "سد خیزآب میسلنت"(The Maeslant Storm Surge Barrier) در هلند

مثال دیگری از پروژه "Deltaworks" هلند، سد خیزآب "میسلنت"(Maeslant Storm Surge Barrier) در آبراه "Nieuwe" بین شهرهای "Hoek van Holland" و منطقه "ماس‌اسلایس" هلند است.

این سد در سال ۱۹۹۷ ساخته شده است و به عنوان یکی از بزرگترین سازه‌های متحرک جهان محسوب می‌شود. هنگامی که سطح آب افزایش می‌یابد، دیوارهای سد به طور هوشمند بسته شده و آب، مخازن در امتداد سد را پر می‌کند.

۵. پروژه "MOSE " در ونیز

ونیز به داشتن کانال‌های معروف و قایق‌های پارویی موسوم به "گوندولا" معروف شناخته شده است. از دهه ۱۹۸۰، مقامات بر روی پروژه‌ای به نام "Modulo Sperimentale Elettromeccanico" یا "MOSE" سرمایه‌گذاری کردند. این پروژه شامل مجموعه‌ای از ۷۸ سد است که می‌توانند به طور مستقل آب سراسر "کولاب" یا "لاگون" را پس از اینکه سطح آب وارد شده از "دریای آدریاتیک" افزایش یافت، کنترل کنند. کولاب یا لاگون (Lagoon) پهنهٔ آبی نسبتاً کم‌ژرفا با آب شور یا نیمه‌شور است که به واسطهٔ حائلی طبیعی، چون دیواره‌ای شنی یا جزایر سد مانند یا صخره‌های دریایی، از پهنهٔ آبی بزرگ‌تری، چون دریا، جدا افتاده باشد.

 از میان کشورهایی که برای مقابله با سیل بسیار حساب شده عمل کرده است، کشور هلند است.  رویکرد منحصربه‌فرد هلند در مدیریت آب می‌تواند درس‌های کلیدی درباره آمادگی یک کشور در برابر سیل برای کشورهای سراسر جهان ارائه کند.

در ماه ژوئیه سال ۲۰۲۱ میلادی، آلمان و بلژیک بیشترین آسیب را از بارندگی شدید در ۱۴ و ۱۵ ژوئیه دیدند و مقامات گزارش دادند که بیش از ۲۰۰ نفر در اثر سیل در روستاهای این کشورها جان خود را از دست داده‌اند. به دلیل وقوع این حادثه، بخش‌هایی از سوئیس، فرانسه، لوکزامبورگ و هلند نیز به شدت آسیب دیدند. با این حال، در حالی که رود موز از فرانسه، بلژیک و هلند می‌گذرد اما مقیاس تخریب در هلند مانند سایر نقاط نبود.

کارشناسان سیل در این باره گفتند در حالی که دلایل متعددی وجود دارد که مقایسه مستقیم ویرانی‌های مشاهده شده در هلند را با سایر کشورهای اروپای غربی دشوار می‌کند، اما می‌توان گفت دهه‌ها سرمایه‌گذاری در جهت آمادگی برای سیل قطعا به محدود کردن خسارت وارده به این کشور کمک کرده است.

"نک اُوینک"(Henk Ovink) کارشناس سیل و نماینده ویژه هلند در امور بین‌المللی آب گفت: این یک فاجعه وحشتناک بود. مردم جان خود را از دست دادند و مردم دوستان و خانواده‌های خود را از دست دادند. اما باید گفت هلند باران عظیمی را که آلمان دید یا بلژیک دید، تجربه نکرد.

اوینک گفت، یکی از دلایل کلیدی که هلند توانست با حجم زیادی از آب در طول سیل اخیر کنار بیاید، این بود که تلاش‌های زیادی و سرمایه‌گذاری عظیمی برای مقابله با سیل در این کشور در سال های اخیر انجام شده است.

این اقدامات شامل گسترش و تعمیق کانال‌های رودخانه‌ای به عنوان بخشی از سیاست موسوم به "فضا برای رودخانه"(Room for the River) دولت(حفاظت بالا از سدها، دایک‌ها و خاکریزها و طرح‌های تخلیه) برای اطمینان از انتقال مردم به مکان‌های امن می‌شود.

آذرین‌تیغه یا دایک(Dike) به دیواره‌ای از ماگمای سرد شده گفته می‌شود که به‌صورت قالب در داخل شکاف‌های عمودی یا نسبتا عمودی قرار می‌گیرد. هنگامی که ماگمای در حال صعود به داخل شکستگی‌ها نفوذ کند و لایه‌های سنگی را قطع نماید، دایک به‌ وجود می‌آید.

اوینک افزود: من نمی‌خواهم با کشورهای دیگر مقایسه کنم، اما اگر به هلند نگاه کنم تلاش‌های ما کمک کرد و نتیجه داد. در عین حال، مانند همیشه با این چالش‌هایی که جامعه ما با آن مواجه است، به چشم یک پله یا یک درس نگاه می‌کنیم.

سابقه طولانی در مدیریت آب

اوینک با تامل در مورد سیلاب‌هایی که در سال‌های اخیر در اروپا رخ داده، سه راه را برای کشورها برای بهبود آمادگی در برابر سیل پیشنهاد کرد. وی گفت: اول، تغییرات آب و هوایی را در هر کاری که انجام می‌دهید در نظر بگیرید. دوم، با هر سرمایه‌گذاری که انجام می‌دهید، به ظرفیت طبیعت برای کمک به ایجاد انعطاف‌پذیری و ظرفیت سازگاری فکر کنید. سوم نیز اینکه این کار را با همه ذینفعان انجام دهید.

اول، تغییرات آب و هوایی را در هر کاری که انجام می‌دهید در نظر بگیرید. دوم، با هر سرمایه‌گذاری که انجام می‌دهید، به ظرفیت طبیعت برای کمک به ایجاد انعطاف‌پذیری و ظرفیت سازگاری فکر کنید. سوم اینکه این کار را با همه ذینفعان انجام دهید.هلند سابقه طولانی در مدیریت آب دارد. محققان از سیل ویرانگر دریای شمال در سال ۱۹۵۳ به عنوان لحظه‌ای مهم برای این کشور یاد می‌کنند. سیل خسارات گسترده‌ای به بار آورد و ۱۸۳۵ نفر در سراسر کشور جان خود را از دست دادند. این امر باعث آغاز پروژه عملیات دلتا، بزرگترین سیستم حفاظت از سیل در جهان، در بخش جنوب غربی این کشور شد.

عملیات دلتا(Delta Works) مجموعه‌ای از پروژه‌های عمرانی و ساخت و ساز در جنوب هلند است که با هدف حفاظت از منطقه وسیعی از زمین‌های اطراف دلتای راین-موز-شلده از دریا انجام شده است. این عملیات شامل چندین سد، بند سیل‌گیر، سد سلولی، آب‌بند، خاکریز و موانع طوفان است که از سال ۱۹۵۰ کمی پس از جنگ دوم جهانی شروع شده و همچنان ادامه دارد.

"ویلیام ویربیک"(William Veerbeek) کارشناس مدیریت سیل شهری در موسسه IHE Delft برای آموزش آب، سیاست "فضا برای رودخانه" را به ویژه مهم دانست و گفت که رویکرد کشور به خطر سیل در سالهای اخیر واقعا جواب داده است. برنامه "فضا برای رودخانه" عمدتا بر روی رودخانه‌های بزرگ تمرکز می‌کند و از آنجایی که ما در نزدیکی دلتا هستیم و تمام آب در نهایت به دریا می‌ریزد، این برای ما بسیار مهم است.

برنامه‌ریزی فضایی

برنامه‌ریزی مکانی یا برنامه‌ریزی فضایی یا آمایش سرزمین(Spatial planning) در سیستم حرفه‌ای جهانی، بخشی از مفهوم کلی برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای به شمار می‌رود.

این کارشناس سیل در ادامه گفت که سیستم‌های هشدار زودهنگام در مقیاس بزرگ، استراتژی‌های تخلیه اضطراری و برنامه‌هایی برای اطمینان از اینکه مردم می‌دانند در زمان فرا رسیدن این پدیده چه کاری باید انجام دهند، همه ابزارهای ضروری برای سیاست‌گذارانی هستند که به دنبال بهبود آمادگی در برابر سیل هستند.

ویربیک گفت که ارزیابی مجدد مکان‌های زیرساختی آسیب‌پذیر مانند خدمات اضطراری، خانه‌های سالمندان و بیمارستان‌ها برای اطمینان از اینکه در مناطق آسیب‌پذیر دشت سیلابی قرار ندارند، مهم است. علاوه بر این، می‌توان انتظار داشت که نسل جدیدی از برنامه‌ریزان و معماران شهری با آگاهی بیشتر از خطرات مرتبط با آب‌وهوا تفاوت بزرگی در برنامه‌ریزی مناطق مسکونی جدید ایجاد کنند.

این موارد ذکر شده تنها جزئی از فناوری‌های کشورهای توسعه یافته برای مقابله با سیل است. امید است ما نیز در آینده جزو کشورهایی باشیم که دیگر سیل برایمان تهدیدی برای از دست دادن زندگی‌مان محسوب نشود.