بیماری‌های منتقله از غذا بیماری‌هایی هستند که از خوردن غذا و یا نوشیدنی‌های آلوده ناشی می‌شوند. افزایش مسافرت‌ها، افزایش مصرف غذا در بیرون از منزل، استفاده از غذاهای آماده طبخ منجر به افزایش شیوع این بیماری‌ها می‌شود که البته با رعایت نکاتی می‌توان از بروز چنین بیماری‌هایی بویژه در سفرهای نوروزی جلوگیری کرد.
به گزارش پایداری ملی به نقل از ایسنا، راه انتقال بیماری‌های منتقله از آب و غذا در تمام موارد گوارشی و اغلب به صورت مدفوعی _ دهانی است. علائم و نشانه‌های بالینی در اغلب بیماری‌های منتقله از غذا شامل اسهال، تهوع، استفراغ و دردهای شکمی است. این نشانه‌ها به طور متوسط در مدت ۴۸_ ۲۴ ساعت بعد از عفونت ظاهر شده و برای یک تا دو روز ادامه می‌یابد.بنابر اعلام دفتر مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، در کشور ما بر اساس اطلاعات به دست آمده از اجرای نظام مراقبت بیماری‌های منتقله از آب و غذا، در چند سال اخیر سالانه بیش از ۴۰۰۰ مورد طغیان بیماری‌های منتقله از آب و غذا گزارش شده است. بررسی این طغیان‌ها نشان می‌دهد که سالانه حدودا ۲۲۰۰۰ نفر دچار علائم بالینی شده، ۳۰۰۰ نفر بستری و حدود ۴۰ مورد مرگ اتفاق افتاده است. در بیش از ۵۰ درصد موارد طغیان‌های گزارش شده به دنبال مصرف غذا بوده است. این طغیان‌ها در مناطق شهری و روستایی با نسبت تقریباً مساوی اتفاق افتاده و همچنین مبتلایان از همه گروه‌های سنی بوده‌اند.
برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های منتقله از آب و غذا موارد زیر توصیه می‌شود:
_ شستن دست‌ها: قبل از تهیه غذا و یا هنگام سرو و مصرف غذا و پیش از خوراندن غذا به کودکان باید دست‌ها به دقت با آب وصابون شسته شوند. همچنین پس از هر بار اجابت مزاج لازم است دست‌ها به دقت با آب و صابون شسته شوند.
_ استفاده از توالت‌های بهداشتی
_ استفاده از آب سالم و بهداشتی
_ سالم سازی صحیح سبزیجات بر اساس 4 مرحله از جمله پاکسازی گل و لای، انگل‌زدایی، گندزدائی و شستشو با آب سالم
_ عدم استفاده از آب‌های ناسالم جهت آشامیدن، شستشوی ظروف، میوه و سبزی و استحمام.
_ استفاده از یخ‌های بهداشتی در زمان سفر و عدم استفاده از یخ‌های فله‌ای که ممکن است از آب ناسالم تهیه شده باشد.
_ مصرف غذاهای پخته شده در اسرع وقت، نگهداری غذای پخته شده در ظرف در بسته در یخچال
_ دور نگه داشتن ظروف و مواد غذایی از دسترس حشرات، برای اینکار لازم است موادغذایی در ظروف دربسته نگهداری شوند.
_ شستن تخته برش مواد غذایی (تخته سبزی و گوشت) با آب سالم
_ قرار ندادن بطری آب معدنی و نوشابه و ... در حوضچه‌ها. باید به خاطر داشت که قرار دادن انواع نوشیدنی‌ها و میوه‌ها در حوضچه‌ها و برکه‌ها و .... جهت خنک کردن یا شستشو، موجب آلودگی بیشتر آنها و حتی ایجاد مسمومیت می‌شود. بیشتر افراد هنگامی که برای تفریح به خارج از شهر می‌روند یا در هنگام سفر، در صورت پیدا نکردن آب سالم و بهداشتی و یا به منظور خنک کردن میوه هایی از قبیل هندوانه، خربزه و بطری‌های نوشیدنی و ... آنها را در آب‌های طبیعی که در نزدیکی خود می‌یابند قرار می دهند. درصورت آلودگی این آب‌ها به ویروس یا انگل و ...این آلودگی به میوه و بطری انتقال یافته و با مصرف آنها فرد بیمار می‌شود.