شبکه مخابرات دریایی هوشمند توسط نخبگان دانشگاهی ساخته شد

به گزارش پایداری ملی، حجت عابدی اصل ، مدتها انسان در تلاش بود تا راه حل مناسب و اقتصادی برای ارتباطات بین المللی ، منطقه ای و محلی بیابد تا اینکه در سال ۱۹۷۰ میلادی اولین ماهواره مخابراتی به فضا پرتاب شد ولی ارتباطات بین المللی از سال های قبل یعنی در سال ۱۸۵۰ بوسیله کابل تلگرافی زیر دریائی بین کشورهای فرانسه وانگلستان برقرار شد این روش ارتباط بیش از نیم قرن ادامه داشت تا در سال ۱۹۰۱ با استفاده از امواج و بهره گیری از امواج مخابراتی بی سیم آغاز گردید و ۲۵ سال بعد کشور انگلستان تکنولوژی ارتباطات با استفاده از امواج کوتاه رادیوئی را تکمیل کرد و پس از پایان جنگ جهانی دوم سیستم های انتقال از طریق شبکه مایکروویو بطور سریع توسعه یافت در سال ۱۹۶۵ یک سیستم انتقال بنام کابل هم محور تلفنی با چندین کانال بین آمریکا و اروپا (انگلیس) برقرار شد که در واقع یک قدم مهم در توسعه مخابرات بین المللی (راه دور) از نقطه نظر کیفیت وکمیت محسوب می شد در همان سال سرویس ارتباطات ماهواره ایی بین آمریکا و اروپا وبالعکس برقرار شد که تا بحال بهترین ومدرن ترین ارتباط بین المللی شناخته شده است.

امروزه موارد استفاده از ماهواره های مخابراتی و تاثیر فراوان آن بر زندگی انسانها گسترش قابل توجهی یافته است بطوریکه علاوه بر انتقال اطلاعات مختلف صدا و تصویر و... ، اخبار توسط ماهواره ها ، کاربردهای وسیع آن در زمینه کشاورزی ، تبلیغات ، هواشناسی ، نجوم ، ترافیک دریائی و هوائی ، پست ، عکس برداری فضائی ، معادن ، اکتشافات ( نفت و گاز ) ، دور درمانی و مخابرات شامل تلفن و تلکس ، اطلاعات کامپیوتری (Data) و . . . از همه مهمتر برنامه های آموزشی نیز به سرعت رو به پیشرفت بوده است.

امروز یکی از موفقیت های دانشگاهی کشور طراحی منظومه ماهواره ای توسط محققان آزمایشگاه تحقیقات فضایی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی است این جدید ترین دستاورد نخبگان کشور است که در مسیر رشد و پیشرفت علم و فناوری گام برداشته اند در واقع « ایجاد شبکه مخابرات دریایی هوشمند با استفاده از منظومه ماهواره ای» عنوان موفقیتی است که توسط گروهی از دانشجویان کسب شده و می توان امیدواربود تا در آینده ای نزدیک شاهد دستاوردهای بیشتری در حوزه ماهواره و خدمات نوظهور در کشور باشیم.

برای آشنایی با گروه سازنده شبکه مخابرات دریایی هوشمند با استفاده از منظومه ماهواره ای با اعضای این تیم دانشجویی که از نخبگان و ممتازان کشور هستند به گفت وگو پرداختیم و درباره دستاورد آنها ساعتی را گپ کوتاهی زدیم. 

علیرضا امیرخانی سرپرست و مسئول مهندسی سیستم تیم منظومه طوسی حرف های زیاد و شنیدنی برای فعالیت های گروه تخصصی و دانشی در حوزه ماهواره دارد. وی درباره ویژگی‌ها ، برنامه های رشد ، انگیزه دانشجویان، حرکت در مسیر بیانات مقام معظم رهبری، چشم اندازهای کوچک و بزرگ علمی، ماموریت تیم تخصصی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی و زندگی در محیط علمی نکات قابل توجه و خوبی را عنوان و آینده را روشن و کاملا مثبت ارزیابی می‌کند. 

وی توضیحاتی را درباره  اعضای تیم کارگروه می دهد و از جزئیات طرح مخابرات دریایی هوشمند برایمان سخن می گوید که نشان از توانایی و اراده جوانانی دارد که با تکیه بر دانش بومی و تخصصی توانسته اند با کمی همت به آنچه که می خواهند برسند.

درباره شکل گیری گروه منظومه ماهواره ای  طوسی بگوئید؟

امیرخانی: تیم  منظومه طوسی متشکل از ۸ نفر از دانشجویان دانشکده هوافضای دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی است که زیرنظر آزمایشگاه تحقیقات فضایی به سرپرستی مهران میرشمس  فعالیت خود را در قالب شرکت در رویداد " طراحی منظومه ماهواره ای "  و همزمان با آغاز آن از مهرماه ۹۸ که توسط مرکز نوآوری فضایی کیهان و با همکاری سازمان فضایی ایران بین دانشگاه های سطح کشور برگزار شد ، شروع کرد.

درباره اعضای گروه منظومه ماهواره بگوئید؟

امیرخانی: همه ی محققین حاضر در این تیم ، دانشجویان رشته ی هوافضا گرایش مهندسی فضایی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی هستند که از بین ۸ نفر نخبه ، یک نفر دانشجوی دکترا و بقیه ی اعضا ، دانشجویان کارشناسی ارشد در این رشته هستند. اعضای این گروه به صورت تیمی و منسجم با استفاده از داده های اطلاعاتی و تحقیق و پژوهش علمی و کاربردی توانسته اند در فاز اول طراحی مفهومی منظومه ماهواره ای موفقیت قابل توجهی را کسب کنند.

تیم  منظومه طوسی متشکل از ۸ نفر از دانشجویان دانشکده هوافضای دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی همزمان با آغاز آن از مهرماه ۹۸ که توسط مرکز نوآوری فضایی کیهان و با همکاری سازمان فضایی ایران بین دانشگاه های سطح کشور برگزار شد ، شروع کرد.

اسامی و مسوولیت های هریک از محققین گروه  شبکه مخابرات دریایی هوشمند را شرح دهید؟

امیرخانی: همه اعضای گروه افراد تحصیل کرده در مقطع تحصیلات تکمیلی اند که شامل  مجتبی نامور کارشناس حوزه ی تعیین مدار ، پرستو صابونچی کارشناس حوزه ی مدیریت تکنولوژی ، لیلا موسی زاده کارشناس حوزه ی معماری سیستم و زیرسیستم ها ،  احسان شاه صفی کارشناس حوزه ی تشریح ماموریت و مکانیک مدار ، محمد ضرورتی کارشناس حوزه ی مخابرات ، زهرا عرب تلگرد و ابراهیم امیری کارشناسان حوزه ی کسب و کار هستند.این افراد در واقع نیروهای منتخب در تخصص و توانایی بوده که هر کدام همچون دانشمند هر یک از بخش پروژه را تکمیل می کنند.

طراحی منظومه ماهواره ای چه زمانی تکمیل شده است و جزئیات طراحی را بگوئید؟

امیرخانی: طراحی منظومه ماهواره ای توسط این تیم تحت عنوان " ایجاد شبکه مخابرات دریایی هوشمند" در سطح طراحی مفهومی در خردادماه سال جاری تکمیل و ارائه شد. این طرح شامل ۶۰ ماهواره ی مکعبی است که در ارتفاع ۵۵۰ کیلومتری از سطح زمین قرار خواهد گرفت.

 شبکه مخابرات دریایی هوشمند شامل ۶۰ ماهواره ی مکعبی است که در ارتفاع ۵۵۰ کیلومتری از سطح زمین قرار خواهد گرفت.

مهم ترین اهداف طراحی منظومه ماهواره ای چیست؟

امیرخانی: از جمله مهم ترین اهداف این طرح می توان به هوشمند سازی ناوگان کشتیرانی با استفاده از اینترنت اشیا (IOT) ، تشکیل شبکه اختصاصی و بومی برای ارتباط کشتی ها و ایستگاه ساحلی، اشتراک فایل و داده بین کشتی ها در یک کانال ارتباطی ایمن و همچنین نظارت و کنترل تردد کشتی ها با استفاده از سیستم شناسایی خودکار (AIS) اشاره کرد.

آیا طرح منظومه های ماهواره ای از نظر اقتصادی باعث کاهش هزینه می شود؟

امیر خانی: به طور کلی منظومه های ماهواره ای با هدف کاهش هزینه های ساخت، پرتاب و نگهداری جایگزین مناسبی برای ماهواره های بزرگ هستند و ما در این پروژه به دنبال بومی سازی منظومه ی ماهواره ای با کاربرد مخابراتی در سطح منطقه ی خاورمیانه هستیم.

ما در این پروژه به دنبال بومی سازی منظومه ی ماهواره ای با کاربرد مخابراتی در سطح منطقه ی خاورمیانه هستیم.

فناوری های موجود در طرح منظومه ماهواره ای تولید داخلی است یا خارجی؟

امیرخانی: توسعه ی صنعت فضایی و فضا به عنوان بُعد چهارم قدرت هر کشور، همواره باید مورد توجه فعالین این حوزه قرار گیرد و امروزه منظومه های ماهواره ای به عنوان به روز ترین چالش در این صنعت مطرح است. باتوجه به تحریم های موجود ، بسیاری از فناوری های موجود در این حوزه توسط محققین داخلی تولید و عرضه می شوند.

مهم ترین هدف در اجرای طرح منظومه ماهواره ای چیست؟

امیرخانی: توسعه کاربرد اینترنت اشیا و هوشمندسازی سیستم های دریانوردی از مهم ترین اهداف این پروژه محسوب می شود در طراحی سیستم این منظومه از پلت فرم ماهواره مکعبی نصیر ۱ استفاده شده است.

قطعات مورد استفاده در سیستم منظومه ماهواره چگونه تأمین می شود؟

امیرخانی: حدود ۸۰ درصد قطعات مورد استفاده در سیستم این ماهواره ها، بومی است و چیزی در حدود ۲۰ درصد قطعات ممکن است از سایر کشورها خریداری شود. از طرفی باید به این نکته اشاره کنم که توسعه ی صنعت فضایی و فضا به عنوان بُعد چهارم قدرت هر کشور، همواره باید مورد توجه فعالین این حوزه قرار گیرد و امروزه منظومه های ماهواره ای به عنوان به روز ترین چالش در این صنعت مطرح است. باتوجه به تحریم های موجود ، بسیاری از فناوری های موجود در این حوزه توسط محققین داخلی تولید و عرضه می شوند.

هزینه طرح منظومه ماهواره ای به طور میانگین چقدر است؟

امیرخانی: هزینه ی کلی که برای این طرح برآورد شده است ، مبلغی در حدود ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون دلار است.طرح مذکور با اتکا به بهره گیری از تکنولوژی داخلی و بستر های موجود در سطح کشور با هدف کاهش هزینه ها در عین افزایش بهره وری، در خردادماه سال جاری به سازمان فضایی ایران و مرکز نوآوری کیهان ارائه گردید و در میان ۱۵ تیم شرکت کننده از دانشگاه های مختلف در سطح کشور، حائز رتبه ی سوم شد.

طرح مذکور با اتکا به بهره گیری از تکنولوژی داخلی و بستر های موجود در سطح کشور با هدف کاهش هزینه ها در عین افزایش بهره وری، در خردادماه سال جاری به سازمان فضایی ایران و مرکز نوآوری کیهان ارائه گردید و در میان ۱۵ تیم شرکت کننده از دانشگاه های مختلف در سطح کشور، حائز رتبه ی سوم شد.

با توجه به اینکه طراحی مفهومی منظومه ماهواره ای به پایان رسیده است مراحل بعدی این طرح چگونه انجام می شود؟

امیرخانی: ما ضمن مذاکره با شرکت ها و شتابدهنده های مختلف به دنبال  انجام ادامه ی طرح در مرحله ی طراحی جزئی و ساخت این منظومه ماهواره ای که امروزه به عنوان سکوی پرتاب در پیشرفت صنعت فضایی هر کشور از آن یاد می شود، هستیم.