سواحل مُکران و چابهار می‌توانند تحریم‌ها را به زانو درآورند

به گزارش پایداری ملی به نقل از خبرگزاری فارس استان سیستان و بلوچستان پس از استان کرمان به عنوان دومین استان پهناور ایران 11 درصد مساحت کشورمان را دربرمی‌گیرد.

بادهای 120 روزه سیستان که شهرت جهانی دارد و گرمای استثنایی و سواحل زیبای مکران و منطقه آزاد و بندر زیبای چابهار تنها بخش کوچکی از ظرفیت این استان است که فقط درصد کمی از پتانسیل آن بالفعل شده است در حالی که این منطقه راهبردی که محل تلاقی خلیج فارس با دریای عمان است می‌تواند در آینده منطقه و کشورمان تاثیر گذار باشد. 

عدم توجه دولت‌ به توسعه این منطقه باعث شد تا خبرگزاری فارس گفت‌وگویی با حبیب‌الله دهمرده نماینده مردم زابل در مجلس شورای اسلامی داشته باشد که از قضا استاندار همین استان هم بوده است.

وی در این گفت‌وگو می‌گوید: متاسفانه مسئولان زیاد حرف می‌زنند ولی در مقام عمل کاری نمی‌کنند در حالی که همین موضوع باعث ناراحتی مردم سیستان و بلوچستان می‌شود. ضمن اینکه اگر مدیری هم بخواهد کاری انجام دهد فضای عدم تعهد به قول‌ها و وعده‌ها مانع می‌شود. 

دهمرده همچنین درباره آخرین وضعیت صید ترال می‌افزاید که این صید همچنان وجود دارد و باعث شده تا معیشت صیادان این منطقه تحت تاثیر قرار گیرد زیرا کشتی‌ها خارجی همچنان برای این نوع صید به منطقه تردد می‌کنند. 

نماینده زابل می‌گوید که هر چند سند توسعه چابهار وجود دارد اما باید برنامه‌ریزی لازم در این خصوص صورت گیرد که متاسفانه آنطور که باید و شاید اقدام خاصی در این باره نشده ولی اگر توسعه منطقه آزاد چابهار و اطراف آن به خوبی محقق شود ظرفیت پذیرش دو تا سه میلیون ساکن را دارد. 

دهمرده همچنین اظهار کرده که متاسفانه از درآمد زایی ویژه منطقه آزاد چابهار و سواحل مکران در کشورمان غافل بودیم و فرصت‌های زیادی را از دست داده‌ایم. 

وی با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری برای توسعه شرق ایران طبق اسناد بالادستی گفت که مزیت موجود در این منطقه می‌طلبد که مسئولین و دولتمردان توجه ویژه‌تری نسبت به این موضوع داشته باشند اما آن طور که باید و شاید اقدام خاصی نشده است. 

نماینده زابل در مجلس همچنین تصریح کرد: در استان سیستان و بلوچستان 3 بازارچه مرزی داشتیم که به دلیل عدم فراهم بودن زیرساخت‌های لازم تعطیل شده است در حالی که دولت مصوب کرده باید امکانات لازم به این بازارچه‌ها برسد و استانداران هم موظف هستند زیرساخت‌های لازم در بازارچه‌ها را فراهم کنند. این در حالی است که متاسفانه دولت در این خصوص توسعه اهمال کرده است. 

وی با انتقاد از عدم توسعه زیرساخت‌های لازم برای استفاده حداکثری از انرژی‌های نو در سیستان و بلوچستان می‌گوید که با آنکه دولت مکلف به توسعه بوده اما از سوی قوه مجریه و وزارت نیرو اقدام خاصی صورت نگرفته است هر چند ردیف اختصاصی هم در بودجه دارد؛ انرژی باد با شهرت جهانی باد 120 روزه سیستان در این استان ظرفیت تولید بیش از هزار مگاوات برق را دارد امکان اشتغال هزار تا 1500 نفر در هر مزرعه وجود دارد که باید نهایت فرصت را از این موضوع ببریم. 

متن این گفت‌وگو به شرح ذیل است: 

وعده‌های زیادی از سوی مسئولین برای توسعه سیستان و بلوچستان داده شده ولی با توجه به انتظار موجود اقدامی صورت نگرفته است؛ مگر می‌توان تعهد و قولی داد که به آن عمل نکرد؟ 

دهمرده: یکی از مسائلی که در کشورمان وجود دارد و در بین مسئولان رایج است زیاد حرف زدن است. ولی خیلی در مقام عمل اقدامی را انجام نمی‌دهند که این موضوع اشکال دارد.

مردم کشورمان بسیار فهیم هستند زیرا می‌دانند بدترین انسان‌ها افرادی هستند که قولی بدهند و به آن عمل نکنند.

** اعتراضات شدید مردم به مدیران بی تعهد

اگر مردم متوجه شوند که نماینده،‌ مدیرکل، فرماندار، استاندار، وزیر و رئیس‌جمهور حرفی می‌زنند اما عمل نمی‌کنند بسیار ناراحت می‌شوند اما بالعکس این موضوع موجب خوشحالی مردم می‌شود چرا که فردی قول و تعهدی نمی‌دهد اما به آن عمل می‌کند موجب خوشحالی مردم می‌شود و همین موضوع منجر به افزایش اعتماد مردم به مسئولین می‌شود.

وقتی مردم می‌بینند که مسئولین در پاسخ به درخواست‌هایشان می‌گویند بررسی خواهم کرد اما به آن عمل نمی‌کنند به همه مدیران و مسئولان اعتراض شدید می‌کنند، اما وقتی چند تعهد را اجرایی کرده و چند تعهد را هم اعلام می‌کند نمی‌توانم اجرا کنم موجب بخشش مردم می‌شود و می‌گویند همین که چند کار را انجام داد بسیار خوب است و این گونه اقدامات موجب همراهی مردم و مسئولین می‌شود.

متاسفانه مسئولین ما تعدادی زیادی قول و تعهد می‌دهند اما عملی را مشاهده نمی‌کنیم و اگر قرار باشد آن مسئول کاری انجام دهد دیگر کسی آن را باور نمی‌کند.

** صداقت مسئولین مردم را همراه می‌کند

مسئولین باید به قول و قرار و تعهد خود احترام قائل شوند. ضمن اینکه اگر مسئولین نمی‌تواند کاری را انجام دهد حتما به مردم با صداقت و شفافیت بگوید. چرا که مردم ما بسیار فرهیخته بوده و آن را می‌پذیرند. مسئولین اگر با مردم صادق بوده و روراست باشند قطعا مردم هم همراه آنها خواهند بود. 

در موضوع گرانی بنزین هم وضعیت اینگونه است در حالی که مسئولین تاکید می‌کنند اجناس و کالاها گران نمی‌شود اما وضعیت بازار دقیقا بر عکس این موضوع است مردم بنا را بر آن می‌گذارند که مسئولین در وفای به عهد خود بی‌توجه هستند.

یکی از موضوعاتی که صیادان جنوب شرق ایران را به زحمت انداخته و موجب انتقاداتی شده موضوع صید ترال است؛ آیا این مشکل حل شده است؟ 

دهمرده: وقتی مسئولین اعلام می‌کنند که صید ترال تمام شده است اما صیادان در این باره ناراحت هستند و تذکر می‌دهند نشان‌دهنده آن است که این صید همچنان وجود داشته و بر زندگی و امرار معاش آنها تاثیرگذار است و آنطور که باید و شاید نسبت به پایان این دغدغه و نگرانی اقدامی صورت نگرفته است.

** کسی صدای انتقادات صیادان درباره ترال را نمی‌شنود

گلایه و شکایت صیادان از کشتی صید ترال همچنان وجود دارد و مسئولین نباید این نگرانی صیادان کشورمان را تمام شده تلقی کنند.

صیادان و ماهیگیران کشورمان نسبت به اقدامات کشتی‌های صید ترال انتقاد داشته و می‌گویند این کشتی‌ها همچنان فعال هستند ای کاش کسی صدای آنها را بشنود.

از توسعه سواحل مکران چه خبر؟ سند توسعه این منطقه وجود دارد و قول‌هایی برای توسعه این سواحل داده شده است؛ توسعه منطقه آزاد چابهار هم به تصویب مجلس رسید؛ اقدامات در این راستا را کافی می‌دانید؟ 

دهمرده: سواحل مکران ظرفیت بسیار بالایی برای کشورمان محسوب می‌شود ضمن اینکه چابهار می‌تواند دروازه بسیار خوبی برای واردات، صادرات و سرمایه‌گذاری محسوب شود. ضمن اینکه زیباترین ساحل ایران در این منطقه است که به یک باره خلیج فارس به دریای عمان متصل شده و زیبایی بسیار خاصی دارد. همچنین تصور همگان از جنوب ایران آن است که در ایام تابستان شرایط چابهار گرم و شرجی است این در حالی است که اتفاقاً بسیار خنک است چرا که بادهای موسمی در آن منطقه منجر به هوای معتدل شده است و در ایام شهریور هم بارندگی زیادی در چابهار وجود دارد. 

** غفلت دولت از توسعه مکران و چابهار 

سواحل مکران با آنکه در کنار دریا قرار دارد و ماهیگیری می‌کنند اما به هیچ وجه بدبو نبوده و بوی ماهی نمی‌دهد که می‌تواند برای جذب توریسم محل بسیار مناسبی باشد و مزیت نسبی بالایی دارد. منطقه آزاد چابهار از لحاظ ترانزیتی بسیار ویژه است به طوری که مورد تاکید چند کشور برای ورود و خروج اجناس و کالاهایشان بوده است. و بر همین اساس هم آمریکا سرمایه‌گذاری کشورهای دیگر در چابهار را در زمره تحریم‌ها به حساب نیاورده است و بسیاری کشورها علاقمند سرمایه‌گذاری در این منطقه هستند.

مقام معظم رهبری در این باره فرموده‌اند اگر محور چابهار- میلک زابل فعال شود شرق کشور متحول می‌شود. لذا این مزیت می‌طلبد که مسئولین و دولتمردان توجه ویژه‌تری نسبت به این موضوع داشته باشند هر چند سند توسعه چابهار وجود دارد اما باید برنامه‌ریزی لازم در این خصوص صورت گیرد که متاسفانه آنطور که باید و شاید اقدام خاصی در این باره نشده است. 

اگر توسعه منطقه آزاد چابهار و اطراف آن به خوبی محقق شود ظرفیت پذیرش دو تا سه میلیون ساکن را دارد. 

متاسفانه از درآمد زایی ویژه منطقه آزاد چابهار و سواحل مکران در کشورمان غافل بودیم و فرصت‌های زیادی را از دست داده‌ایم. 

با توسعه منطقه آزاد چابهار و سواحل مکران می‌توانیم برای کشور درآمدزایی داشته و در دوران تحریم‌ها از منافع ایجاد شده کشور را بهره‌مند کنیم؟ پتانسیل این کار در جنوب شرق وجود دارد؟

دهمرده: در شرایط فعلی تمام بدخواهان بشریت به دنبال ایجاد مشکل برای جمهوری اسلامی هستند اما این سؤال وجود دارد که رژیم پهلوی که با همه آنها رفیق بوده و به همگان باج می‌داد چرا کاری نکرد؛ ما عقب ماندگی و انباشت عدم توسعه کشور را داریم. هر چند که با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران اقدامات بسیار مثبتی در برخی بخش‌ها انجام شده ولی در برخی بخش‌ها همچنان عقب ماندگی داریم که باید سریعا نسبت به آن رسیدگی کرد.

** مکران و چابهار تحریم‌ها را به زانو درمی‌آورند

باید اتفاقات تاریخی در چابهار و مکران صورت گیرد هر چند که می‌دانیم منابع و امکانات کشورمان در شرایط فعلی محدود است و با خواست‌ها و مطالبات‌مان فاصله دارد اما نمی‌توان از اجرای سند توسعه این منطقه غافل شد. 

ما باید با تحریم‌های رنگ و وارنگ مقابله کرده و در بسیاری از آنها دور زدن تحریم‌ها را هم تجربه کنیم.

نظام جمهوری اسلامی برای منطقه سیستان و بلوچستان کارهای بزرگی کرده به طوری که دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی در چابهار داشتیم که توسط انگلیسی‌ها ایجاد شده بود که کار اصلی‌اش مدیریت کاپیتان و خدمه کشتی بود. اما بعدها و با خروج انگلیسی‌ها از این دانشکده کارهای بزرگی در آنجا صورت گرفته و توسعه پیدا کرد.

با توجه به ظرفیت و پتانسیل و استعدادی که در بخش‌هایی از کشورمان وجود دارد با پیشرفت‌ و توسعه همه جانبه در بخش‌های مختلف کشورمان فاصله داریم که باید برای حصول آن تلاش‌مان را چند ده برابر کنیم. لذا باید برای رسیدن به این موضوع سرعت و شتاب بیشتری گرفت.

شنیده‌ایم بازارچه‌های مرزی سیستان و بلوچستان برخی زمان‌ها باز بوده و برخی زمان‌ها هم تعطیل؛ دلیل این کار چیست؟ همگان به اهمیت این بازارچه‌ها واقف هستند که چقدر می‌تواند در بالابردن میزان دادوستد مرزنشینان تاثیر داشته باشد.

دهمرده: ما در استان سیستان و بلوچستان 3 بازارچه مرزی داشتیم که به دلیل عدم فراهم بودن زیرساخت‌های لازم تعطیل شده است. این در حالی است که شاید این بازارچه 3 ماه به فعالیت ادامه دهد اما 3 ماه بعد تعطیل شود این در حالی است که دولت مصوب کرده باید امکانات لازم به این بازارچه‌ها برسد. همچنین قانون توسعه این زیرساخت‌ها هم وجود دارد.

همچنین استانداران هم موظف هستند که زیرساخت‌های لازم در این بازارچه‌ها فراهم شود.

** معیشت سیستان وابسته به بازارچه‌های مرزی است

بازارچه‌های مرزی در زندگی و معیشت مردم سیستان و بلوچستان بسیار تاثیرگذار است.

این در حالی است که در شرایط خشکسالی فعلی در سیستان و بلوچستان یکی از نقاطی که منجر به دلگرمی مردم این استان شده، فعالیت‌های اقتصادی در بازارچه‌های مرزی است چرا که مردم این ور مرز و آن ور مرز با یکدیگر داد و ستد می‌کنند. این در حالی است که ما دیواری بین آنها ایجاد کردیم اما عملا مردم ایران با همسایه شرقی خود زندگی می‌کند و حتی شاید در برخی موارد طایفه‌ها و خانواده‌ها هم یکسان باشند.

اما عملا در طول تاریخ مرزی نبوده است و مردم سیستان و بلوچستان و شرق ایران و غرب پاکستان با یکدیگر زندگی مشترک داشتند.

باید به سمت توسعه بازارچه‌های مرزی به منظور رفت و آمد بیشتر و داد و ستد و توسعه تجارت بپردازیم. ولی باید مرزبانی و گمرکات هم در آنجا مستقر باشد.

** اهمال دولت در توسعه بازارچه‌های مرزی

زمانی که بازارچه‌های مرزی باز بوده و فعالیت دارند داود ستدهای فراوانی بین اهالی انجام می‌شود که گاهی اوقات برخی افراد با فرغان،‌ وانت و تریلی تجارت می‌کنند و سعی می‌کنند از باز بودن بازارچه برای افزایش معیشت خود نهایت استفاده را بکنند.

متاسفانه دولت در خصوص توسعه بازارچه‌های مرزی اهمال کرده است و بارها نمایندگان مجلس در این باره تذکر داده و نطق می‌کنند اما قوه مجریه در این باره اقدام خاصی را انجام نمی‌دهد.

انرژی‌های نو در سیستان قابلیت توسعه دارد؛ باد و گرمای بسیار زیادی داشته و شهره جهانی دارد؛  اقدامات دولت در این باره چگونه است؟ چرا آنطور که باید و شاید این ظرفیت بالفعل نشده است؟ 

دهمرده: اقدامات بسیار خوبی درباره توسعه انرژی خورشیدی و بادی در زاهدان در حال انجام است ولی با وجود آنکه دولت مکلف به توسعه آن بوده اما اقدام خاصی صورت نگرفته است. 

با تلاش‌های زیاد توانستیم ردیف بودجه اختصاصی برای توسعه انرژی باد در این استان تخصیص دهیم که باید نیروگاه بادی میل نادر در این استان احداث شود. اما متاسفانه این نیروگاه پیشرفت لازم را ندارد.

** ظرفیت بالقوه تولید هزار مگاوات برق از انرژی باد سیستان

انرژی باد در استان سیستان و بلوچستان ظرفیت تولید بیش از هزار مگاوات برق را دارد که می‌توانیم از ظرفیت بخش خصوصی استفاده کرده و در صورتی که حمایت‌های لازم از آن مانند تخصیص زمین را داشته باشیم امکان اشتغال 1500 تا هزار نفر در هر مزرعه تولید برق با استفاده از انرژی باد را داریم.

از زاویه گردشگری هم می‌توانیم از انرژی‌های نو و باد استفاده ببریم به طوری که وقتی بادهای سیستان در دنیا بسیار مشهور است می‌توانیم برای تولید انرژی پاک و بادی شاگرد اول دنیا شویم چرا که بادهای 120 روزه سیستان بسیار قوی‌تر از بادهای رودبار و منجیل است.

دولت و به ویژه وزارت نیرو برای توسعه نیروگاه‌های بادی در استان سیستان و بلوچستان اقدامات لازم را انجام ندادند.

برخی اقدامات را با معاونت علمی در این استان برای استفاده از علم و فناوری و انرژی‌های نو داشته‌ایم به طوری که می‌توانم به آب ژرف اشاره کنم. ولی باید وزارت نیرو هم در این زمینه به وظایفش عمل کند. 

** انرژی باد سیستان اگر اول ایران

در برنامه ششم توسعه دولت و وزارت نیرو برای توسعه انرژی‌های پاک شامل انرژی‌های خورشیدی و بادی شده است. استان سیستان و بلوچستان دارای ظرفیت بالایی در انرژی بادی است که در کل ایران شاگرد اول است. و همه دنیا هم باد 120 روزه سیستان را می‌شناسند ضمن اینکه زمین کویری و فراوانی هم داریم و منطقه میل نادری که در تاریخ بسیار مشهور است.

باید تلاش کنیم از تهدیدات موجود در استان سیستان بلوچستان نظیر خشکسالی، گرما و باد فراوان نهایت استفاده را کرده و آن را به فرصت تبدیل کنیم. ضمن اینکه این باد و گرد و خاک که مرتب به حلق مردم استان سیستان و بلوچستان می‌رود می‌تواند به انرژی و برق تبدیل شود. 

برق تولیدی می‌تواند ضمن استفاده در استان سیستان و بلوچستان به افغانستان هم صادر شود و به جای آن آب وارد کنیم؛ اگر سرمایه‌گذاری لازم برای توسعه انرژی‌های نو صورت گیرد دیگر نیازی به نفت و گازوئیل نخواهیم بود چرا که همه ما می‌دانیم روزگاری نفت و گاز تمام خواهد شد. این در حالی است که تا یوم القیامه باد و گرما و انرژی‌های نو وجود دارد و همانگونه که در تاریخ در این باره مصادیق زیادی از استان سیستان و بلوچستان وجود دارد تا الی‌الابد هم این نعمت‌های خدادادی می‌تواند مورد استفاده بشر قرار گیرد.

** گردشگران از محیط زیست بکر سیستان به وجد می‌آیند

باید با استفاده از علم و فناوری روز انرژی نامحدود گرما و باد را به سمت تولید برق هدایت کنیم. و از این فرصت استفاده کنیم.

مدیران و مسئولان نباید برای توسعه انرژی‌های نو واحداث نیروگاه‌های مختلف وقت تلف کرده و دست دست کنند و شرایط را به سمتی ببرند که مانند چابهار که می‌توانستیم خیلی زودتر از این حرف‌ها به توسعه آنجا فکر کنیم، برسیم.

گردشگران و توریست‌های خارجی وقتی به استان سیستان و بلوچستان مراجعه کرده و ببینند یک مزرعه 100-200 و 500 هکتاری انرژی نو که تولید کننده برق است قطعا به وجد آمده و از این اقدام منحصر به فرد استقبال خواهند کرد. ضمن اینکه محیط زیست این منطقه نیز بکر و دست نخورده است.