رسانه ها در برابر تغییر اقلیم مسؤولند

به گزارش پایداری ملی،  امروز خبرنگاران و رسانه‌ها برای حفظ و حراست از محیط زیست و کاهش اثرات و مقابله با تغییرات اقلیمی باید پیشگام بوده و با هدف ارتقاء سطح آگاهی و فرهنگ شهروندان در این حوزه، آموزش‌های لازم را به زبان ساده برای مخاطبان گوناگون ارائه دهند.

به طور کلی اقلیم پدیده‌ای است که به طور ذاتی و بر اثر برخی عوامل طبیعی تغییر می‌کند، اما مجموعه ای از عوامل انسانی نیز وجود دارد که می‌تواند به صورت گسترده و غیرقابل کنترل در تغییرات اقلیمی (climate change) بسیار اثرگذار باشد.

انسان‌ها در چند قرن اخیر و به ویژه پس از انقلاب صنعتی، با استفاده بیش از حد از منابع و سوخت‌های فسیلی، نظم طبیعت را برهم زده و میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای را به شدت افزایش داده اند و از سال 1830 میلادی تا کنون متوسط دمای کره زمین روند صعودی داشته است.

بدون تردید گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی، حیات انسان‌ها بر روی کره زمین را با خطر جدی مواجه کرده و ناهنجاری‌های بسیاری را در طبیعت و محیط زیست ایجاد می‌کند که می‌تواند صدمه‌ها و خسارت‌های گسترده و جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد.

 

ما در کشورمان طی نیم قرن گذشته، بیش از ۵۰ میلیمتر از بارش متوسط سالیانه را از دست داده ایم و با افزایش دو درجه ای دما که عدد بسیار بزرگی است، حدود 6 درصد افزایش تبخیر و تعرق را تجربه کرده ایم که متأسفانه امواج سرمایی و گرمایی غیرطبیعی بسیاری را به دنبال داشته است.

بسیاری از کارشناسان وقوع سیل در برخی استان‌ها و افزایش دو برابری بارندگی‌های ابتدای سال و پس از آن افزایش سه درجه ای دما در تابستان امسال در مقایسه با میانگین بلندمدت در کشورمان را زنگ هشدار جدی نسبت به تغییرات اقلیمی در سطح منطقه دانسته‌اند.

در سطح جهانی دو راهکار برای مقابله و کاهش اثرات تغییرات اقلیمی مطرح شده است؛ نخست اینکه میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای را تا حد زیادی کاهش دهیم و دومین راهکار، سازگاری با تغییرات اقلیمی است که باید در حوزه‌های گوناگون به ویژه رشد و توسعه اقتصادی به آن توجه و دقت نظر داشته باشیم.

اما در این میان مردم نیز در کنار دولت‌ها و اقداماتی که با همکاری مجامع بین المللی برای کاهش گازهای گلخانه‌ای و سازگاری با تغییرات اقلیمی انجام می‌دهند، نقش و جایگاه بسیار مهم و تأثیرگذاری در مقابله با این تغییرات برعهده دارند و به عنوان ساکنان این کره خاکی، باید برای حفظ و حراست از آن تلاش کنند.

 

برای مقابله با برخی معضلات و چالش‌های زیست محیطی، آموزش و مدیریت صحیح دو مؤلفه اصلی و اساسی بشمار می‌روند که در خلاء آنها، ضریب موفقیت در برابر بحران‌های اقلیمی از جمله سیل و خشکسالی، کاهش امنیت غذایی، افزایش بیماری‌ها و از میان رفتن گونه‌های گیاهی و جانوری بسیار کاسته خواهد شد.

ایجاد نگرش و توسعه و تعمیق فرهنگ زیست محیطی در جامعه برای مقابله با چالش‌ها و بحران‌ها در حوزه محیط زیست، مسأله بسیار مهم و حساسی است که همواره مورد تأکید قرار گرفته و باید بتوانیم آن را در سطوح و لایه‌های گوناگون اجتماعی با جدیت پیگیری کنیم.

بدون تردید یکی از مهمترین نهادهای تأثیرگذار در جامعه در عصر اطلاعات و ارتباطات، رسانه است و به اعتقاد بسیاری از صاحبنظران، امروزه نفوذ و اثرگذاری رسانه‌ها تا جایی است که اولویت ذهنی و رفتاری انسان‌ها را تعیین کرده و در اغنای افکار عمومی جامعه و جهت دهی به دیدگاه‌ها و نگرش‌های مردم بسیار تأثیرگذارند.

ما امروز در جامعه ایرانی به شدت نیازمند تغییر در رفتار فردی و اجتماعی، ترویج قواعد اخلاقی، آموزش و فرهنگسازی و اصلاح نگاه مردم و مسؤولان نسبت به مسأله محیط زیست هستیم، به گونه ای که هر شخص خود را ملزم به حفاظت از طبیعت و محیط زیست بداند.

 

قطعا برای تحقق این هدف و اجرای درست برنامه‌ها در سطح ملی و منطقه‌ای در راستای مقابله با بحران‌های زیست محیطی، باید در کشورمان رسانه‌هایی دغدغه‌مند در حوزه محیط زیست داشته باشیم تا بتوانیم نگرش صحیح، الگوهای رفتاری مناسب و آموزش‌های گسترده و هدفمند را از طریق رسانه‌ها به کل جامعه سرایت دهیم.

امروز باید خبرنگاران و رسانه‌ها، همراه و همگام با نهادهای دولتی و غیردولتی، برای پاسداری از محیط زیست کشورمان جلودار و پیشگام بوده و با هدف ارتقاء سطح آگاهی و فرهنگ شهروندان در حوزه محیط زیست، آموزش‌های لازم را به زبان ساده برای مخاطبان گوناگون ارائه دهند.

خبرنگاران و روزنامه نگاران در حوزه محیط زیست می‌توانند با نگارش اخبار و گزارش‌های حرفه‌ای و بیان مسائل علمی با زبان قابل فهم برای عموم مردم و انتشار آن از طریق رسانه‌های فراگیر، نقش عمده ای در ارتقاء سطح دانش و آگاهی جامعه و جلب مشارکت مردم برای حضور مؤثر در میدان مقابله با تغییرات اقلیمی ایفا کنند.

رسانه‌های دغدغه مند و متعهد برای بهبود شرایط اقلیمی و حفظ طبیعت و محیط زیست، باید شهروندان را به سمت و سوی کاهش مصرف سوخت و انرژی، کاشت درختان، کاهش حجم پسماندها، استفاده کمتر از پلاستیک و ظروف یکبار مصرف، مهربانی با طبیعت و جانوران، استفاده بیشتر از دوچرخه و وسایل نقلیه عمومی و جلوگیری از هرگونه آلودگی محیط زیست سوق دهند.

منبع: خبرگزاری فارس - سیدمحمدرضا بهشتی پور