اروپا باید از واژه اجرای تعهدات برجامی اش سخن بگوید تا زمانی که این مهم را محقق نسازد نمی‌تواند ادعای رویکرد تعاملی داشته باشد و رفتارهایش را می توان صرفا اقدامی در چارچوب خرید زمان دانست.
به گزارش پایداری ملی، روزنامه «سیاست روز» در سرمقاله شماره امروز خود نوشت:
این روزها را شاید بسیاری با یک عنوان به خاطر داشته باشند و آن روزهایی است که پس از 12 سال فراز و فرود سرانجام توافقی با عنوان برنامه جامع اقدام مشترک میان جمهوری اسلامی ایران و گروه 1+5 به امضا رسید. توافقی که بر اساس آن ایران با پذیرش برخی محدودیت‌های هسته‌ای داوطلبانه، از لغو تمام تحریم‌ها برخوردار می‌شود و طرف های مقابل نیز پایان خصومت و دشمنی با ایران را اعلام می‌کنند. اکنون 4 سال دقیقا از آن زمان می گذرد در حالی که در یک سوی معادله ایرانی قرار دارد که به همه تعهدات خود عمل کرده است و در سوی دیگر امریکایی که از برجام خارج شده و اروپایی که به هیچ تعهدی عمل نکرده است. روندی که تا دو ماه پیش ادامه داشت تا اینکه جمهوری اسلامی ایران بر اساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی تعلیق گام به گام تعهدات برجامی را آغاز کرد.
عدم فروش آب سنگین و اورانیوم غنی سازی شده 67/3 و افزایش میزان غنی سازی به میزان مورد نیاز محور دو گام اول ایران بوده است تا طی هفته‌های آتی گام سوم را نیز اجرایی سازد. این مسئله موجب مواضعی از سوی اروپایی‌ها شده است که یکی از مهمترین آنها دیروز صورت گرفت. نشست شورای وزرای خارجه اتحادیه اروپا در حالی دیروز با تمرکز بر توافق هسته‌ای ایران و کاهش تنش‌های فعلی برگزار شد که با تداوم انفعال اروپایی‌ها در برابر آمریکا، از ایران خواسته شد به‌صورت یکجانبه به تمام تعهداتش پایبند بماند. در همین چارچوب موگرینی مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت وزیران خارجه کشورهای عضو این اتحادیه در مورد تمهیداتی برای حفظ توافق هسته‌ای با ایران گفت‌وگو می‌کنند.
از سوی دیگر خبرگزاری انگلیسی رویترز به نقل از مقامات اروپایی نوشت اگرچه وزرای خارجه اتحادیه اروپا برای اعلام گام بعدی خود درباره توافق هسته‌ای با ایران گردهم می‌آیند اما نگران هستند که آمریکا اینستکس را هم تحریم کند. در همین حال برخی رسانه‌های غربی همچنی گاردین ادعا کردند که، «جرمی هانت» وزیر امور خارجه انگلیس در نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا در «بروکسل» خواهد گفت که تشدید تنش‌ها در غرب آسیا و شکست برجام، «تهدیدی حیاتی» برای بشریت خواهد بود. این مواضع در حالی مطرح شد که وزیر خارجه انگلیس پیش از ورود به نشست اتحادیه اروپا در بروکسل با موضوع برجام، گفت که توافق هسته‌ای ایران هنوز به‌طور کامل ازبین نرفته اما اروپا خود را متعهد می‌داند که غرب آسیا را عاری از سلاح هسته‌ای نگاه دارد. از سوی دیگر نیز وزیر امور خارجه فرانسه در بدو ورود به محل برگزاری نشست شورای وزرای خارجه اتحادیه اروپا، تصریح کرد که اتحادیه اروپا باید در خصوص حفظ برجام متحد باشد.
این مواضع در حالی مطرح شده که پیشتر نیز ادعاهایی درباره طرح فرانسه مبنی بر تعلزق در برابر تعلیق مطرح شده بود که بر اساس آن ایران گام‌های تعلیق تعهدات برجامی را کنار گذاشته و آمریکا نیز از اعمال تحریم جدید خودداری می کند و تحریم هایی که تاکنون داشته باقی است.
در ارزیابی این نوع رفتارهای اروپا چند نکته اساسی مطرح است. نخست آنکه آنها از کلید واژه کاهش تنش با ایران استفاده می‌کنند حال آنکه اصلا تنشی میان طرفین وجود ندارد و این ادعا در اصل دادن آدرس غلط دادن به افکار عمومی است. ایران و 1+5 تعهدات برجامی داشته‌اند که ایران عمل کرده و اروپا و‌آمریکا نداشته و لذا ایران بر اساس بند 26 و 36 برجام تعلیق تعهدات برجامی را صورت می‌گیرد. لذا اصل تنشی مطرح نیست بلکه واکنش ایران به بد عهدی طرف مقابل بوده و راهکار اتمام این وضعیت نیز اجرای تعهدات برجامی طرف‌های مقابل است لذا غرب باید واژه کاهش تنش را کنار گذارد و رسما به بدعهدی خود اذعان نموده و برای جبرانش گام بردارد.
دوم آنکه غرب از واژه حفظ برجام می گوید این واژه نیز واژه‌ای بدون پشتوانه عملی است و اروپا باید از واژه اجرای تعهدات برجامی اش سخن بگوید تا زمانی که این مهم را محقق نسازد نمی‌تواند ادعای رویکرد تعاملی داشته باشد و رفتارهایش را می توان صرفا اقدامی در چارچوب خرید زمان برای به نتیجه رسیدن تحریم‌ها و به زعمشان سوق یافتن ایران به مذاکره اجرایی دانست.
سوم آنکه در سخنان اروپایی‌ها حفظ برجام برابر با امنیت جهان عنوان می شود. این ادعا صرفا می تواند یک معنا داشته باشد و آن اینکه ایران تهدید امنیت جهان است و یا اینکه ایران به دنبال بمب هسته‌ای است و برجام مانع آن است. این جوسازی که عملا نوعی تحریم سازی پنهان با ترسان افکار عمومی است در حالی صورت می گیرد که جهانیان اذعان دارند که ایران محور مبارزه با تروریسم و بحران‌های جهانی است و از سوی دیگر ایران رسما با فتوای دینی حرام بودن بمب هسته‌ای را اعلام کرده است لذا هیچ بهانه‌ای برای ادعای غرب وجود ندارد.
چهارم آنکه رسانه‌های اروپایی ادعای در خطر بودن اینستکس( کانال مالی ایران و اروپا) با تحریم آمریکا مطرح کرده‌اند. روند چنین رفتاری نشان می‌دهد که آنها با بزرگنمایی اینستکس برانند تا آن را محور تعهدات برجامی و امتیازی بزرگ به ایران عنوان نمایند حال آنکه تمام شواهد نشان می دهد این کانال مالی ارزش چندانی نداشته و کم ترین تعهد برجامی غرب نیز نمی‌شود. بر این اساس فروش اینستکس به عنوان امتیاز به ایران یک ادعای واهی و زیاده خواهی غیر منطقی است که از سوی اروپا صورت می گیرد.
با توجه به آنچه ذکر شد به صراحت می توان دریافت که رویکرد به مذاکره حتی با اروپا نیز امری ناشدنی است چه رسد به موضوع مذاکره با آمریکا. درست است که چنانکه رئیس جمهوری اسلامی تاکید کرده که «طرف‌های مقابل بویژه آمریکا، اگر دست از ظلم و عهد شکنی بردارند، همواره اهل منطق و مذاکره ایم. ما همیشه برای مذاکره آماده‌ایم، همین ساعت و همین لحظه شما از زورگویی و تحریم دست بردارید و پای منطق و عقل برگردید ما آماده‌ایم. ما اهل منطق و عقلانیت هستیم» اما حقیقت این است که اکنون هیچ مبنایی برای مذاکره وجود ندارد و طرح چنین موضوعاتی نیز از یک موجب ایجاد فضای تردید در جامعه مبنی بر مذاکره و یا ترک مذاکره می شود که نتیجه آن می شود همان شرطی شدن اقتصاد کشور که هدف دشمن نیز همان است که اقتصاد معلق میان مذاکره و آینده برجام بماند که نوعی خود تحریمی است و از سوی دیگر این مواضع این توهم را در طرف‌های مقابل ایجاد می‌کند که ایران در اجرای مصوبه شورای عالی امنیت ملی مصمم نبوده و با فشار می‌توان آن را تسلیم ساخت.
نکته قابل توجه آنکه در همین روزهای اخیر ظریف به نیویورک برای حضور در اجلاس‌های سازمان ملا سفر کرده که در اقدامی قابل تامل پومپئو وزیر خارجه آمریکا همتای ایرانی خود را به سوء‌استفاده از آزادی مطبوعات آمریکایی متهم کرد و گفت اعتبار ویزای وی فقط به اندازه تردد میان مقر سازمان ملل تا محل اقامت هیأت ایرانی است. رفتاری که نشان می‌دهد برای آمریکا واژه مذاکره یعنی همان تسلیم شدن و حتی اگر شروطی را نیز بپذیرد در نهایت تمام آنها را نقض خواهد کرد. آمریکایی که امضایش پای برجام را نادیده می گیرد قطعا به شروط خود نیز پایبند نخواهد بود و لذا مذاکره با شروط ویژه نیز نمی‌تواند کارکردی داشته باشد و صرفا زمینه ساز این پند حکیمانه می شود که خوبی که از حد بگذرد نادان خیال بد کند و این توهمی است که در طول 4 سال اجرای برجام به دلیل صبوری ایران در برابر بدعهدی طرف‌های مقابل در ذهن اروپا و آمریکا ایجاد شده و برای زدودن آن تنها گزینه ، مقاومت قاطع و اجرای مصبوه شورای عالی امنیت ملی است که طرف‌های مقابل را به امتیازدهی وادار خواهد ساخت.
قاسم غفوری