بنادر کوچک؛ بلای جانِ تحریم‌ها

به گزارش پایداری ملی، تشدید تحریم‌های یک جانبه و غیرقانونی آمریکایی‌ها علیه ایران در راستای ایجاد فشارهای هرچه بیشتر اقتصادی از همان ابتدای امر گریبان حوزه بندری و دریایی کشور را نیز گرفت و با توجه به اینکه حدود ۸۰ درصد جابجایی کالا در جهان از طریق دریا صورت می‌پذیرد و این میزان در ایران معادل ۹۰ درصد است، اعداد یاد شده اهمیت بالای آبراه‌های بین‌المللی، بنادر و دریاها را نشان می‌دهد و به طور حتم با توجه به ظرفیت‌ها و مزیت‌های فراوان دریایی و بندری ایران و نیز موقعیت استراتژیک کشور در این حوزه، یکی از بخش‌هایی که می‌تواند عرصه را بر اقتصاد ایران تنگ کند اعمال تحریم در حوزه بندری و دریایی بود تا اینگونه آمریکایی‌ها مانع از تردد خطوط کشتیرانی به آب‌های ایران شوند.

چابهار آمریکایی‌ها را آچمز کرد

با این حال شرایط به گونه‌ای پیش رفت که با توجه به جغرافیای فوق‌العاده بندر چابهار که نقطه ارتباطی کشورهایی نظیر هند و افغانستان به شمار می‌آید، این بندر از اعمال تحریم‌ها مستثنی شد و به خوبی نشان داد که از چه مختصات تجاری برخوردار است و می‌تواند در برهه زمانی کنونی به عنوان یک بازوی مهم در اقتصاد ایران تلقی شود.

بنادر کوچک فرصتی برای دور زدن تحریم‌ها

در کنار بنادر شهید بهشتی و شهید کلانتری چابهار که از تحریم‌ها معاف شدند، وجود بنادر کوچک به عنوان یک فرصت استثنایی برای اقتصاد ایران به شمار می‌آید، چرا که این بنادر از تحریم‌ها معاف هستند و هرچند شرایط پهلوگیری برای کشتی‌های بزرگ را ندارند اما می‌توانند به عنوان یک کانون مهم در اقتصاد ایران فعالیت کنند و شاهد تخلیه و بارگیری بخشی از کالاها در این بنادر باشیم.

در حال حاضر در سواحل کشور بالغ بر ۳۰۰ بندرگاه کوچک وجود دارد و بنادر فریدون‌کنار و آستارا در سواحل دریای خزر و بنادر دیلم، کنگان، گناوه و چوعبده در کرانه خلیج فارس به بخش خصوصی واگذار شدند.

روان‌بخش بهزادیان-مدیرکل امور بندری سازمان بنادر و دریانوردی- با اشاره به این‌که مطالعاتی تحت عنوان «بررسی و مطالعه جهت‌گیری‌های راهبردی بنادر کوچک با تمرکز بر الگوی کاربری و مدیریتی» با مشارکت سازمان بنادر و دریانوردی و مرکز تحقیقات راه و مسکن و شهرسازی در حال انجام است، بیان کرد که بر اساس این طرح در استان خوزستان چهار بندر، هرمزگان ۲۰ بندر، بوشهر ۱۱ بندر و گلستان دو بندر مورد بررسی قرار گرفته و ضمن بررسی وضعیت موجود نقاط ضعف، قوت، تهدیدها و فرصت‌های پیش‌رو شناسایی شده و ظرفیت‌ها و محدودیت‌های عمده مورد تحلیل قرار گرفته است.

وی همچنین یادآور شد که در حال حاضر ۳۳ بندر تحت مالکیت سازمان بنادر و دریانوردی قرار دارد که از این تعداد ۲۲ بندر جز بنادر کوچک محسوب شده و دارای کاربری‌های مختلف هستند، همچنین سازمان بنادر و دریانوردی در ۲۴ بندر دیگر حضور دارد و بنادر کوچک دیگری نیز موجود هستند که تحت مالکیت سایر ارگان‌ها نظیر شیلات، گمرک، فرمانداری، شهرداری و سایر سازمان‌ها فعالیت می‌کنند که با در نظر گرفتن آن‌ها و موج‌شکن‌های ایجاد شده در سواحل کشور بالغ بر ۳۰۰ بندرگاه وجود دارد.

لزوم توسعه بنادر کوچک

با توجه به اینکه اغلب شناورها در بنادر کوچک جز شناورهای سنتی محسوب می‌شوند و از آسیب‌پذیری خطوط کشتیرانی در مقابل تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه ایران مصون هستند، به راحتی می‌توان بخشی از بار مورد نیاز کشور را از طریق این بنادر وارد کرد، بنابراین با توجه به ظرفیت‌های کشور در حوزه بنادر کوچک و معافیت این بنادر از تحریم‌ها، باید بهترین کارکرد ممکن را از بنادر کوچک به دست آورد و با طرح‌های توسعه‌ای ضمن ایجاد زیرساخت‌ها، بستر و شرایط را برای بخش خصوصی در این بنادر را فراهم کرد، مسأله‌ای که علاوه بر رونق بنادر کوچک سوددهی برای بخش خصوصی را نیز به همراه دارد و فرایندی برد–برد است.