به گزارش پایداری ملی، پس از طرح شبهاتی مبنی بر عدم بازگشت پول محموله‌های فروخته شده به بخش خصوصی در سازوکار بورس، برخی اظهارنظرها درباره کارآیی و عدم کارآیی این راهکار برای مقابله با تحریم‌های نفتی آمریکا مطرح شد. در این بین کارشناسان معتقدند که طرح این ادعا مبنی بر عدم بازگشت پول نفت فروخته شده به بخش خصوصی از اساس باطل است زیرا هنوز نفتی به شرکت‌های خصوصی تحویل داده نشده است. همچنین به میزان بهای نفت تحویل داده شده وثیقه از خریداران خصوصی گرفته می شود که بازگشت پول محموله‌ها را تضمین می کند.
در این راستا محمدعلی خطیبی، مدیر سابق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت با اشاره به اخذ ضمانت‌نامه‌های لازم از خریداران نفت ایران از سازوکار بورس گفت: در سازوکار عرضه نفت در بورس تمامی تهیدات لازم برای بازگشت بهای محموله‌های تحویل داده شده در نظر گرفته شده است و خریدارها ضمانتنامههایی را در زمان خرید ارائه می دهند و این ضمانتنامهها به خاطر این است که ما آن پول را دریافت کنیم. لذا اگر پول دریافت نشد، قطعاً روی ضمانتنامهها میتوانیم دست بگذاریم و از آنها استفاده کنیم.
وی با اشاره به مهلت داشتن شرکت‌های خصوصی خریدار نفت ایران برای بازگشت پول محموله‌های نفتی تا بهمن ماه امسال، هر گونه ادعا مبنی بر عدم بازگشت پول نفت ایران را رد کرده و اظهار داشت: در بازه زمانی کنونی ما نمیتوانیم در مورد اینکه آیا پول برگشته یا برنگشته است اظهارنظر کنیم؛ چون اصلاً ما هنوز محمولهای به بخش خصوصی تحویل نداده‌ایم. پس با این مسئله؛ این موضوع که علت توقف عرضه نفت در بورس، عدم واریز پول به خزانه بوده است یک شایعه است.
*بخش خصوصی میتواند در فروش نفت مددکار وزارت نفت باشد
مدیر سابق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت با اشاره به تجربه موفق بخش خصوصی در بازار فرآورده‌های نفتی خاطرنشان کرد: در آن دورهای که من در شرکت ملی نفت مسئولیت داشتم، یعنی در تحریم قبلی، بخش خصوصی در حوزه فرآورده‌ها موفق بود و به ما کمک کرد.
وی افزود: شما به وضعیت فعلی نگاه نکنید که پالایشگاه ستاره خلیج فارس راه افتاده و تولید بنزین داخلیمان دیگر مشکلی ندارد، ما در آن زمان بنزین هم وارد میکردیم و انصافاً بخش خصوصی در این زمینهها توانا بود و به ما کمک می کرد و در دیگر بخش فرآورده‌ها چه نفت کوره، چه بنزین، چه ال پی جی، بخش خصوصی کمک کننده بود و به نظر من توانش را دارد.
خطیبی تصریح کرد: در خصوص نفت خام چون محموله‌ها بزرگتر و مبالغ بیشتر است و اینکه تا حدی هم پیگیری و ردگیری آن در شرایط تحریم توسط تحریم کننده ها، راحت تر است، مساله فرق دارد؛ من قضاوتی در مورد امکان فعالیت بخش خصوصی در نفت خام ندارم ولی در مورد فرآورده‌ها سالیان سال است که بخش خصوصی دارد کار می کند و چه در سوآپ، خرید از شرکت نفت و صادراتش موفق بوده است.
وی با اشاره به در نظرگرفتن ملاحظات لازم برای فروش نفت به بخش خصوصی گفت: البته شرایط عرضه نفت در بورس طوری سفت و محکم بسته شده که بخش خصوصی‌ای اقدام به خرید نفت میکند که نسبت به توانایی خود اطمینان داشته باشد زیرا در غیر اینصورت باید جریمه بپردازد؛ یعنی خود بخش خصوصی که می خواهد وارد بورس نفت شود این محاسبات را انجام میدهد که در صورت اطمینان و اعتماد به خودش نفت را از بورس بخرد.
مدیر سابق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت خاطرنشان کرد: من واقعاً امیدوارم که در نفت خام هم بخش خصوصی توانایی خودش را نشان بدهد؛ به هر حال دولت باید خودش را مقداری کنار بکشد و در همه زمینه ها به بخش خصوصی میدان دهد.
وی ادامه داد: بخش خصوصی میتواند بهخصوص در شرایط فعلی کمک‌دهنده و مددکار دولت باشد؛ بنابراین من امیدوارم که، همانطور که در بخش فرآورده، بخش خصوصی موفق بود، در نفت خام هم موفق باشد و به نظرم بخش خصوصی می تواند در حوزه دور زدن تحریم‌های نفتی نیز به ما کمک کند.