ناتوی عربی ببر کاغذی است و شکست می‌خورد

به گزارش پایداری ملی، اخیرا منابع آمریکایی و عربی از تلاش دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا برای تشکیل ائتلاف امنیتی و سیاسی جدید با کشورهای حوزه خلیج فارس، مصر و اردن با هدف مقابله با ایران خبر داده اند و اینکه کاخ سفید خواستار تقویت همکاری با این کشورها در زمینه دفاع موشکی، آموزش نظامی، مبارزه با تروریسم و موضوعات دیگری مانند حمایت از روابط اقتصادی و دیپلماتیک منطقه ای است.

این طرحی است که به گفته مقامات کاخ سفید و خاورمیانه ای نسخه ای از ناتو یا ناتوی عربی است. دولت ترامپ امیدوار است که این ائتلاف که موقتا نام ائتلاف استراتژیک خاورمیانه نامگذاری شده است در جریان نشست ۱۲ و ۱۳ اکتبر سال جاری میلادی در واشنگتن مورد بررسی و رونمایی قرار دهد.

آمریکا با الگوگرفتن از ناتو، در پی تشکیل سازمانی به نام «ائتلاف راهبردی خاورمیانه» است که هدف آن مبارزه با نفوذ ایران در منطقه خاورمیانه است. طرح ایجاد پیمان امنیتی پیش از سفر یکسال قبل ترامپ به عربستان از سوی مسئولان سعودی مطرح شد.

در این راستا پروفسور «مهران کامروا» استاد دانشگاه جرج تاون قطر انجام داده که در ادامه می آید.

کامروا رئیس مرکز مطالعات بین المللی و منطقه ای دانشگاه جرج تاون در قطر است. وی دکترای خود را در علوم اجتماعی و علوم سیاسی از دانشگاه کمبریج اخذ کرده و صاحب مقالات و کتابهای زیادی است. کتابهای «قطر، کشور کوچک»، «سیاست بزرگ»، «خاورمیانه معاصر، تاریخ سیاسی پس از جنگ جهانی اول» و «انقلاب فکری ایران» از جمله آثار وی به شمار می‌رود.

*آمریکا به تازگی از تشکیل ائتلافی منطقه‌ای علیه ایران با مشارکت اردن، عربستان، مصر، امارات و بحرین موسوم به ناتوی عربی خبر داده که قرار است بزودی در واشنگتن از آن رونمایی شود. آیا می‌توان این ائتلاف را به عنوان یک سازمان نظامی تمام عیار به حساب آورد؟

پیش از این نیز مباحث و تلاش‌های مشابهی پیرامون تاسیس ائتلاف نظامی مطرح شده بود و شکل گیری ناتوی عربی یک موضوع سابقه دار است. اما تلاش‌های قبلی برای تشکیل یک ائتلاف نظامی بطور کلی به شکست انجامید و این بار نیز دلیل خاصی وجود ندارد که بتوانیم بگوئیم شرایط متفاوت از قبل خواهد بود.

هرکدام از کشورهای شرکت کننده در این ائتلاف خود به تنهایی از نظر ملاحضات سیاسی، نیروی انسانی، توانایی تدارکاتی و فرماندهی دارای پیچیدگی‌های خاص خود می‌باشند که این موضوع تردیدها و نگرانی‌ها را در ارتباط با ائتلاف مذکور بیشتر کرده و در مقابل امکان شکل‌گیری یک ائتلاف نظامی را حداقل در آینده و طبق برنامه زمان بندی شده،‌ کاهش می‌دهد.

*با توجه به شکست ائتلاف‌های مشابهی که قبلا از سوی عربستان و یا شورای همکاری خلیج فارس علیه ایران شکل گرفته است، آینده و سرنوشت ائتلاف فعلی به سرکردگی آمریکا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

واشنگتن تا کنون چندین بار تلاش کرده تا ائتلافی منطقه‌ای را علیه ایران شکل دهد و یا ائتلاف‌های موجود مانند شورای همکاری خلیج فارس را علیه ایران تقویت کند، اما هیچکدام از این تلاش‌ها تا کنون موفقیت‌آمیز نبوده است، چون تا حد زیادی اختلافات و شکاف‌های داخلی میان خود کشورهای عربی عمیق و متعدد است.

بنابراین به نظرم تلاش‌های فعلی نیز ناموفق و شکست خورده خواهند بود. در واقع حتی اگر چنین ائتلافی روی کاغذ هم شکل بگیرد، اما در عمل چنین ائتلافی قدرت و اهمیت و کارایی لازم را نخواهد داشت.

*چرا ائتلاف مورد نظر علیه ایران سه هفته قبل از آغاز تحریم‌ها تشکیل خواهد شد؟

دولت ترامپ حداکثر سعی خود را بکار می‌گیرد تا در همه سطوح و همه ابزارها برای افزایش فشارها بر ایران استفاده کند. مثل موضوع کره شمالی، ترامپ تلاش می‌کند تا تحریم‌ها و تهدیدات متعدد علیه ایران را افزایش دهد و با افزایش فشارها بر ایران بتواند نشستی را با رئیس جمهور ایران، آقای روحانی برگزار کند.

در واقع این اقدامات بخشی از یک مجموعه اقدامات هماهنگ برای به حداکثر رساندن فشارهای سیاسی، اقتصادی و نظامی علیه ایران است تا رهبران ایران وادار و مجبور به برگزاری نشست و مذاکره با ترامپ شوند.

*با توجه به سیاست‌های ترامپ، به نظر می‌رسد که هدف آمریکا از تشکیل ائتلاف نظامی با مشارکت کشورهای عربی، اخاذی و گرفتن پول بیشتر از کشورهای عربی از طریق گسترش ایران هراسی در منطقه است. نظر شما در این ارتباط چیست؟

مشخص است که آمریکا به ایران به عنوان یک تهدید عمده نگاه می‌کند و این موضوع با تبلیغات دولت‌های ضدایرانی از جمله امارات و عربستان به شدت برجسته و بزرگ‌نمایی می‌شود. بنابراین می‌توان نوعی همپوشانی و همگرایی را میان اهداف سه دولت مذکور، یعنی امارات، آمریکا و عربستان در منطقه برای افزایش فشار نظامی بر ایران مشاهده کرد.

اما برخلاف عربستان و امارات، برنامه ترامپ دارای دستور کار و اهداف متفاوتی است. ترامپ تلاش دارد  تا با اعمال و افزایش فشار بر ایران در دور بعدی انتخاباتی خود مدعی شود که او بود که توانست ایران را از یک تهدید منطقه‌ای به دوست منطقه‌ای تبدیل کند.

*از طرف دیگر در حالی که ائتلاف مذکور دارای نیروی هوایی و دریایی می‌باشد، اما این ائتلاف فاقد نیروی زمینی است که شرط لازم برای موفقیت یک ائتلاف به شمار می‌رود. این مسئله را شما چگونه ارزیابی می‌کنید؟

هدف ائتلاف مذکور تهاجم و یا حمله نظامی به ایران نیست بلکه آشکارا هدف این ائتلاف افزایش فشار بر ایران بدلیل تهیدات و جاه طلبی‌های ایران است. بنابراین اعضای ائتلاف نیازی به نیرو و یا پایگاه‌های زمینی ندارند بلکه بیشتر تهدیدات علیه ایران از سوی دریا و هوا علیه ایران صورت خواهد گرفت.

در واقع فرماندهی اهداف و عملیات‌ها از سوی نیروهای هوایی و دریایی با سهولت بیشتری در مقایسه با پایگاه‌های زمینی صورت می‌گیرد که در آن به سربازان بیشتری نیاز است و احتمال تلفات انسانی نیز بیشتر است.