چرا واردات «ماهی تیلاپیا» ممنوع شد؟

حمید ظهرابی درباره دستور اخیر رئیس سازمان شیلات در ممنوعیت واردات ماهی "تیلاپیا" و مضرات مختلف این نوعی ماهی مهاجم برای محیط زیست کشور و سلامت شهروندان اظهار کرد: واردات گوشت این ماهی ممنوع شده و ارتباطی هم به پرورش آن ندارد.

وی ادامه داد: دلیل جلوگیری از واردات گوشت ماهی تیلاپیا هم به خاطر مسائل اقتصادی است، چون پرورش‌دهندگان ماهی در کشور با برخی مشکلات مواجه هستند و به واردات این ماهی به عنوان رقیب نگاه می‌کردند.

سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست تصریح کرد: متاسفانه ماهی تیلاپیا از نظر کیفیت غذایی بسیار نازل است و ارزش غذایی قابل توجهی مانند بقیه ماهی‌ها ندارد، اما متاسفانه به‌صورت واردات در حال توسعه بود.

به گفته ظهرابی، ممنوعیت واردات گوشت ماهی تیلاپیا در راستای حمایت از تولید داخلی به ویژه مزارع پرورش‌دهندگان ماهی قزل‌آلا بوده است.

وی افزود: درباره پرورش ماهی هم اعتقاد ما بر این است که سازمان شیلات باید به سمت پرورش و تکثیر ماهیان بومی کشور که ارزش غذایی و اقتصادی در پی دارند، برود.

سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست درباره مجوز سازمان محیط زیست برای پرورش ماهی تیلاپیا در داخل کشور توضیح داد: اصرار بسیار زیای مبنی بر پرورش ماهی تیلاپیا بوده است که در گذشته توافق‌هایی هم با سازمان محیط زیست کشور انجام گرفته بود.

ظهرابی خاطرنشان کرد: آخرین توافقنامه در رابطه با ماهی تیلاپیا مربوط به سال گذشته است که در نهایت سازمان شیلات و سازمان محیط زیست کشور در نحوه اجرا با هم اختلاف‌نظر پیدا کردند.

وی یادآور شد: در توافقنامه مذکور به راه‌اندازی ۱۰ مزرعه پرورش ماهی در محدوده مرکز تحقیقات شیلات بافق یزد اشاره شده بود که سازمان محیط زیست در این رابطه اصرار داشت که باید این برنامه‌ریزی در محدوده داخلی دیوار مرکز تحقیقات بافق یزد باشد.

سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست تصریح کرد: ما هم در این دوره فقط اجازه داده‌ایم که این مزارع خارج از محدوده دیوار مرکز تحقیقات بافق یزد و به‌صورت پایلوت و گلخانه‌ای انجام گیرد.

ظهرابی افزود: در حقیقت درخواست مجوز برای پرورش ماهی تیلاپیا به دوره قبل بازمی‌گردد و فقط اصلاحاتی صورت گرفته است.

وی توضیح داد: در زمان توافق سال گذشته، سازمان شیلات تاکید داشت که در صورت راه‌اندازی ۱۰ مزرعه در محدوده مرکز تحقیقات بافق یزد، برنامه‌های نظارت نیز انجام می‌گیرد، اما سازمان محیط زیست بر راه‌اندازی مزارع در داخل محدوده مرکز تحقیقات اذعان کرد که سازمان شیلات هم دلیل این مغایرت را نبود فضای کافی در محدوده مرکز تحقیقات بافق یزد می‌دانست.

سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست ادامه داد: ما فقط اجازه داده‌ایم که در شهرستان بافق یزد و در خارج از محدوده مرکز تحقیقات، این پرورش ماهی تیلاپیا به‌صورت پایلوت و تا حدود ۱۰ مزرعه صورت گیرد.

ظهرابی ادامه داد: همچنین گفته‌ایم که باید این پرورش ماهی تیلاپیا به صورت گلخانه‌ای، در محیطی بسته و با استفاده از ماهیانی که قابلیت باروری هم نداشته باشند، انجام شود.

وی درباره اینکه شما تاکید کرده‌اید که ماهی تیلاپیا جزء نازل‌ترین ماهیان است پس چرا مجوز آن را صادر کرده‌اید، گفت: این موضوع به تحقیقات سازمان شیلات بازمی‌گردد که آیا سیاست توسعه پرورش ماهیان تیلاپیا درست است یا اینکه صحیح نیست.

سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست اظهار کرد: ما نیز نظرات خود را درباره ماهی تیلاپیا اعلام کرده‌ایم؛ اولویت ما تکثیر و پرورش ماهیانی مانند ماهیان خاویاری و ... است که ارزش اقتصادی به مراتب بالاتری از تیلاپیا دارند و خسارت‌های احتمالی آن‌ها نیز به مراتب کمتر است.

ظهرابی افزود: در واقع سیاستگذاری و اینکه چه ماهیانی پرورش یابد در اختیار وزارت جهاد کشاورزی و سازمان شیلات است و سازمان شیلات هم فقط در موارد خاصی از ما استعلام می‌کند و نظر می‌خواهد.

دلیل صدور مجوز پرورش ماهی تیلاپیا در بافق یزد

وی با اشاره به موافقت سازمان محیط زیست با طرح سازمان شیلات مبنی بر پرورش تیلاپیا تصریح کرد: ما نیز با رعایت و اعمال برنامه‌های زیست‌محیطی که خسارت‌ها به حداقل برسد در شهر بافق یزد که ۵۰۰ کیلومتر با هر منبع آب شیرینی هم فاصله دارد، موافقت کرده‌ایم که البته این توافق ما با شرایط سخت‌گیرانه و به صورت پایلوت بوده است.

وجود ماهی تیلاپیا در برخی اکوسیستم‌های آبی کشور

سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست درباره این پرسش که چرا با وجود آگاهی نسبت به خسارت‌های زیست محیطی ماهی تیلاپیا، مجوز آن به صورت پایلوت در بافق یزد صادر شده است، گفت: تمام این موضوعات در جلسات کارشناسی بررسی شده، اما باید به چند نکته توجه داشت که اولاً در برخی اکوسیستم‌های آبی کشور ماهی تیلاپیا وجود دارد.

ظهرابی افزود: مسئله دیگر این است که در بسیاری از آکواریوم‌های سطح شهر تهران و سطح کشور ماهی تیلاپیا به‌صورت غیر قانونی تکثیر و توزیع می‌شود.

وی ادامه داد: مسئله سوم به تکثیر غیر قانونی ماهی تیلاپیا با منشا‌های ناشناس در کشور بازمی‌گردد که مدیریت کردن این فرآیند‌های غیر قانونی اگر در فضای امن باشد تاثیرگذار است.

توجیه سازمان محیط زیست برای مجوز پرورش ماهی در بافق یزد

سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست خاطرنشان کرد:، چون بازار و متقاضی در این رابطه وجود داشته این اتفاقات ذکر شده به‌صورت غیر قانونی نسبت به ماهی تیلاپیا رخ داده است بنابراین برای اینکه صورت مسئله را پاک نکنیم و مسئله تکثیر غیر قانونی ماهی تیلاپیا را رها نکنیم این شیوه را برای پرورش ماهی تیلاپیا در بافق یزد مدنظر قرار دادیم.

ظهرابی درباره اینکه فرآیند تشکیل و راه‌اندازی مزارع ماهی تیلاپیا در بافق یزد در چه وضعیتی است، اظهار کرد: تاکنون در بافق یزد درخواستی برای راه‌اندازی مزارع تولید ماهی تیلاپیا نداشته‌ایم.

وی درباره این پرسش که آیا به هیچ عنوان تولید ماهی تیلاپیا در یزد انجام نگرفته است، تصریح کرد: این موضوع فقط در مرکز تحقیقات بوده است؛ در قالب مجوز‌های ده گانه‌ای که مورد توجه بوده هنوز یک نفر هم سرمایه‌گذاری نکرده و هیچ کس متقاضی نشده است که باید ببینیم چه اتفاقی در آینده رخ می‌دهد.