مدیرکل اسبق دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت،
چند سال پیش، شانزده کشور وجود داشت که ممنوعیت کامل یا جزئی GMOs داشتند. در حال حاضر حداقل 26 کشور از جمله سوئیس، استرالیا، اتریش، چین، هند، فرانسه، آلمان، مجارستان، لوکزامبورگ، یونان، بلغارستان، لهستان، ایتالیا، مکزیک و روسیه از 29 سپتامبر 2013 ممنوعیت کشت و بعضی واردات آنرا ممنوع یا محدود کرده اند
به گزارش پایداری ملی، دکتر ربابه شیخ الاسلام درباره محصولات تراریخته ( محصولات غذایی که از نظر ژنتیکی دستکاری شده اند )وایجاد کمیته هایی از متخصصین که از سوی سازمان بهداشت جهانی برای ارزیابی و بررسی تراریخته ها پیشنهاد شده است، گفت:« سازمان بهداشت جهانی کمیته های علمی مختلفی را متشکل از دانشکده ها، پژوهشکده ها و مراکز دانش بنیان مرتبط با بیو تکنولوژی ، تغذیه سلولی ملکولی ، بیوشیمست ها مهندسی ژنتیک و پیشنهاد کرده است تا در کنار وزارتخانه ای که مسول تولید تراریخته ها هستند اخبار و اطلاعات را از جاهای مختلف می گیرند و یکی از ویژگی های دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی، زنده نگه داشتن این کمیته ها است و اینکه این کمیته ها از همدیگر خبر داشته باشند و به مردم هم راجع به تراریخته ها اطلاع رسانی کنند.»
ضمن اینکه از سالها پیش سازمان جهانی بهداشت هیچ اعلام نظری را دال بر ایمن بودن کامل محصولات تراریخته اراءه نداده است مسئولیت کل را بر عهده نیروهای علمی مرتبط با این رشته در هر کشور دانسته و تاکید میکند حتما باید میزان محصول تراریخته در هر بسته بندی غذایی که برای فروش به مردم عرضه میشود بصورت مشخص درج گردد تا مردم نیز حق انتخاب داشته باشند.
وی ادامه داد:«متاسفانه در کشور ما مردم را به حساب نمی آوریم و هیچ نوع اطلاع علمی درباره تراریخته ها به آنها نمی دهیم و این محصولات نیز برچسب گذاری نمی شوند در حالی که در سایر کشورهای دنیا این محصولات برچسب گذاری می شوند تا مردم حق انتخاب داشته باشند.
به عنوان مثال در کشور ما مقادیر زیادی ذرت تراریخته به کشور وارد می شود و ذرت مکزیکی هایی که مردم علاقه زیادی به مصرف آن دارند اغلب تراریخته هستند آیا نباید مردمی که از این نوع ذرت استفاده می کنند بدانند که تراریخته است یا نه؟ هرچند ممکن است در ابتدا این مسئله را به مردم بگوییم جواب بدهند که اطلاعاتی درباره تراریخته ها ندارند ولی اگر بعد از مصرف این نوع محصولات دچار مشکلی شدند آن را به پزشک گزارش می دهند.» ولی مسئله اینست که عوارض ممکن است حتی در طول زمان و حتی نسل های آتی ظهور کند.
وی تاکید کرد:« سازمان بهداشت جهانی و وزارت بهداشت کشورمان بر موضوع خودمراقبتی تاکید دارند و یکی از برنامه های اصلی سازمان بهداشت جهانی خودمراقبتی است یعنی هر فردی موظف است از خودش مراقبت کند اما وقتی که به مردم کشورمان نمی گوییم همه روغن سویای موجود در بازار مواد غذایی، تراریخته است یا فلان نوع برنج تراریخته است و هیچ اطلاعاتی هم بر روی بسته بندی محصولات تراریخته درج نمی شود از کجا باید بدانیم چطور می توانیم از سلامتمان مراقبت کنیم؟»
دانشیار و عضو هیات علمی وزارت بهداشت ، خاطرنشان کرد:«من نه به عنوان یک اپیدمیولوژیست و نه به عنوان یک محقق، بلکه به عنوان یک فرد و نماینده انجمن علمی غذا و تغذیه حامی سلامت ایران می خواهم بدانم چرا سازمان غذا و داروی کشورمان دستور برچسب گذاری تمام محصولاتی که تراریخته است را نمی دهد؟ بسیاری از افراد به دلیل نوع خاصی از بیماری دچار سیستم ایمنی ضعیفی هستند که پزشک به آنها توصیه به مصرف محصولات سالم تر و حتی ارگانیک را می کند این افراد چطور باید محصولات طبیعی بخورند وقتی که تراریخته ها بدون برچسب گذاری در دسترس مردم قرار می گیرند؟»
وی گفت:« بدن انسان پیچیده است البته درست است که علم پزشکی پیشرفت کرده است ولی علم دنیا در حال گسترش است و آینده معلوم نیست و نمی دانیم کدام محصول بیماری اوتیسم را در کشور ما گسترش داده است. آیا ما قبلا اینقدر مبتلا به اوتیسم در کشورمان داشتیم؟ نمی خواهم بگویم افزایش آمار مبتلایان به اوتیسم در کشورمان به دلیل مصرف محصولات تراریخته است ولی می گویم باید روی محصولات غذایی برچسب محتویات آن نوشته شده باشد.»
دکتر ربابه شیخ الاسلام مدیر موسسه کودک سلامت و توسعه که چند سالیست با همکاری به تلاشی در جهت مراقبت های همه جانبه دوران کودکی نیز پرداخته است افزود:« بار بیماری ها در کشور ما زیاد است و عادات و ذایقه های غذایی و تغذیه در دوران کودکی و نوجوانی در افزایش بروز بیماریهای غیر واگیر نقش مهمی دارد و گروه علمی موسسه تلاش دارد ذایقه سازی را از دوران کودکی آغاز کند تا در آینده سن ابتلا کاهش یابد و شیوع این بیماریها که هزینه سنگین به خانواده ها و دولت تحمیل میکند کاهش یابد.
هزینه سنگین این بیماریهای قابل پیشگیری که با مالیات مردم در بیمارستان ها باید بپردازیم اگر این پول را صرفه جویی کنیم می توانیم آن را صرف مدرسه سازی و آباد کردن مناطق محروم و توسعه روستا ها کنیم یا روی آموزش صحیح و علمی کودکانمان کار کنیم. ، آیا اگر دولت کمبود بودجه دارد بهتر نیست اولویت را به تولید غذای سالم بدهد تا افراد کمتری بیمار شوند آیا ما نظارت های مستمر بر تولید غذا و حمایت از بخش کشاورزی برای ایجاد شبکه مراقبت با شناسنامه دار کردن مزارع و با غات داریم .»
وی خاطرنشان کرد:« نظارت بر مواد غذایی سخت است چون کارمند و امکانات زیاد میخواهد ولی روش هایی هست که شما می توانید از نهادهای مدنی و حتی شوراها برای این کار استفاده کنید و یا روش های خود ارزیابی را با نظارت انجمن های علمی راه اندازی کنید .»
وی در واکنش به اینکه موافقان تولید و واردات تراریخته ها به کشور به مخالفان این محصولات برچسب فناوری هراس می زنند،گفت:« این خیلی بی رحمانه است.مردم حق دسترسی به اطلاعات راجع به این محصولات را دارند اطلاع رسانی به مردم درباره تمام مسایل حوزه سلامت حق مسلم آنها است برای اینکه اگر به این اطلاعات دسترسی داشته باشند و آموزش دیده باشند، می توانند از خودشان مراقبت کنند و در یک جهاد بزرگ کاهش هزینه های درمانی شرکت کنند.»
دکتر شیخ الاسلام افزود:« ما همه براساس وضعیت کشورمان و اینکه می دانیم اقتصاد کشور در چه وضعی است وظیفه داریم کمتر بیمار شویم و بیشتر از خودمان مراقبت کنیم برای اینکه یک بیماری باعث می شود بار زیادی به نظام سلامت و درمان کشور وارد شود و مجبوریم برای اینکه یک بی توجهی به خودمان کرده ایم کلی هزینه کنیم. وقتی تاکید می کنم براینکه محصولات تراریخته باید برچسب گذاری شوند به دلیل نگرانی از آینده دور است و همه کشورها نگران آینده دور مردمشان هستند. حتی سازمان بهداشت جهانی می گوید علت اینکه باید محصولات غذایی از جمله تراریخته ها برچسب گذاری شود برای این است که مسولیت ها را تقسیم کنیم تا اگر کالایی به ضرر سلامت مردم است با خود مردم شریک شویم یعنی مردم هم بدانند این کالا تراریخته است.»
وی در پاسخ به اینکه برنج قوت اصلی مردم است نظر شما درباره تولید برنج تراریخته در کشور چیست در حالی که برنج تراریخته در هیچ یک از کشورهای دنیا نه تولید می شود نه مصرف،گفت:« من تخصصی راجع به تراریخته به آن صورت که باید ندارم ولی می دانم متخصصین بسیاری در کشورمان وجود دارتد که متاسفانه از تخصص آنها برای یک اتاق فکر استفاده نمی شود. در جلسه ای در فرهنگستان علوم راجع به تراریخته ها که دعوت بودیم کسانی که مخالف تراریخته بودند ادله قوی درباره ضررهای این محصولات برای سلامت مردم و محیط زیست کشورمان داشتتند.»
دکتر شیخ الاسلام تاکید کرد:« در حال حاضر بتدریج تعداد کشورهای مخالف مصرف تراریخته در حال افزایش است ضمن اینکه از طرف افرادی که موافق تولید تراریخته در کشور هستند پاسخ شفاف و روشنی به نگرانی های مخالفان این محصولات داده نمی شود.»
وی افزود:«سازمان بهداشت جهانی کمیته های متفاوتی را در مراحل مختلف تصمیم سازی برای تولید محصول تراریخته پیشنهاد میکند کشورها الزام دارند دستور العمل هایی که با کمک متخصصین دعوت شده از کشور های مختلف تهیه شده است را رعایت کنند یک وزارتخانه یا اداره کل نمی تواند بگوید تراریخته ها سالم هستند و هیچ مشکلی هم برای مصرف کننده ایجاد نمی کنند. من به عنوان یک اپیدمیولوژیست می دانم که خیلی از مشکلات بعد از سال های سال ممکن است بوجود آید همینطور که الان راجع به آسپارتام که شیرین کننده مصنوعی است بوجود آمده است.»
وی ادامه داد:« در یک دوره ای، شیرین کننده مصنوعی به عنوان آسپارتام ۲۵ بار به FDA رفت و از سوی آن تایید شد. اما الان سعی می شود از شیرین کننده های گیاهی استفاده شود که سالم تر هستند. راجع به محصولاتی مثل نان و برنج که به طور دایم مصرف می کنیم مسولیت سنگین تر است. کسانی که اصرار به تولید و واردات تراریخته دارند باید منافع آن را در برابر مضراتش سبک و سنگین کنند که چه ویژگی هایی دارد وقتی ادعا میشود مصرف آب را به یک چهارم می رساند و میزان مصرف کود را کم می کند و دیگر سموم و آفت کش ها مورد استفاده قرار نمیگیرد باید این ادعا ها رفرانس های معتبر داشته باشد.
وی ضمن تاکید بر لزوم آموزش و اطلاع رسانی به مردم درباره محصولات تراریخته گفت:«مسوولانی که روی تراریخته ها کار می کنند باید در رسانه های عمومی اعلام کنند که چقدر از نظر مصرف آب،از نظر مالی و صرفه جویی اقتصادی تولید و واردات این محصولات به نفع کشورمان است و باید به عده ای که منتقد این محصولات هستند اجازه صحبت بدهند تا آنها هم دلایل خود را برای زیان ده بودن این محصولات برای سلامت مردم و محیط زیست و منافع اقتصادی کشور را بیان کنند. در این سنجش مشخص می شود که تصمیم گیری درست انجام شده است و من خواهش می کنم چون قوت اصلی ما نان و برنج است روی این دو محصول باید با احتیاط جلو بروند.»