نخستین بار استاکس نت بود که همزمان با سوخت گذاری در قلب راکتور نیروگاه هسته ای بوشهر در سال ۱۳۸۹، با نفوذ به شبکه های رایانه ای تاسیسات صنعتی، اختلال هایی را در روند فعالیت آنها ایجاد کرد. یکسال بعد استارس به عنوان دومین ویروس هسته ای ایران شناسایی و خنثی شد.
به گزارش پایداری ملی، استاکس نت، استارس، فلیم و … این بار خنثی سازی حمله عظیم سایبری که توسط وزیر اطلاعات رسانه ای شد. ایران در مسیر دستیابی به حقوق مسلم خود هر بار عرصه جدیدی از تهدیدها را تجربه می کند و تهدیدهای فناورانه یکی از جدیدترین شگردهایی است که همزمان با فشارهای همه جانبه سیاسی، اقتصادی، علمی و ترور توسط قدرت های سلطه در پیش گرفته شده است.
در حقیقت سایبر و تروریسم رایانه ای را می توان عرصه پنجم نبرد همه جانبه ای دانست که با توجه به برتری و نفوذ تکنولوژیک دشمن، ضرورت مقابله با آن بیش از دیگر موارد اهمیت پیدا می کند.
نخستین بار استاکس نت بود که همزمان با سوخت گذاری در قلب راکتور نیروگاه هسته ای بوشهر در سال ۱۳۸۹، با نفوذ به شبکه های رایانه ای تاسیسات صنعتی، اختلال هایی را در روند فعالیت آنها ایجاد کرد. یکسال بعد استارس به عنوان دومین ویروس هسته ای ایران شناسایی و خنثی شد. در آخرین مورد نیز ویروس شعله (فلیم) بود که با توجه به پیچیدگی و ماهیت خاص آن، دخالت سازمان های اطلاعاتی اسرائیل، آمریکا و انگلستان در این مورد را بیش از پیش آشکار کرد.
چرا سایبر؟
با ظهور جوامع اطلاعاتی که نتیجه پیشرفت های شتابان شبکه های ارتباطی و الکترونیکی است، معمولاً بیشتر موارد از جمله مبادلات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، و فرهنگی ماهیتی الکترونیکی ودیجیتالی به خود گرفته است. از این رو ماهیت سنتی جنگ نیز تغییر کرده و در یک تعریف ساده، هدف جنگ های اطلاعاتی عبارت است از استفاده از شبکه های الکترونیکی برای تخریب یا از کار انداختن اطلاعات دیجیتالی و غیر عملیاتی کردن زیرساختارهای اطلاعاتی که می تواند علیه یک ساختار اجتماعی و نظامی باشد.
سربازان این عرصه نبرد ویروس ها، کرم ها، تروجان ها و … هستند که شکل کاملاً نامرئی گاهی تا مرز نابودی یک کشور می توانند پیش روند. برای مثال هرچند جنگ سایبری به اندازه جنگ نظامی و هسته ای مرگبار و کشنده نیست و آثار آن هم آشکار نخواهد شد، اما به گفته مایک مک کانال رئیس سازمان اطلاعاتی آمریکا، حمله موفقیت آمیز به یکی از بانک های بزرگ آمریکا، به مراتب خساراتی بیش از حملات یازده سپتامبر بر اقتصاد جهان خواهد داشت. از سوی دیگر ویژگی هایی همچون هزینه های بسیار پایین حمله سایبری نسبت به حمله های فیزیکی، سهولت دسترسی وسیع مراکز مهم در هر نقطه از جهان، پنهان بودن ماهیت عوامل حمله و بسیاری عوامل دیگر موجب شده تا از این نبردها به عنوان شکل نوین جنگ ها در هزاره سوم یاد شود.
ضرورت مقابله
افزایش قابل تامل حملات سایبری در سال های اخیر سبب شده تا بسیاری از کشورها سرمایه گذاری های گسترده ای روی این عرصه نوپدید انجام دهند. از جمله این کشورها ایران است که طبق گزارش مرکز تکنولیتیکس، چهارمین ارتش سایبری بزرگ جهان را در اختیار دارد.
موسسه Defense techنیز با توجه به آمار دریافتی از سازمان اطلاعات آمریکا (سیا)، ارتش سایبری ایران را ۲۴۰۰ نفر به علاوه ۱۲۰۰۰ نفر نیروی ذخیره تخمین زده است. به اذعان کارشناسان غربی، توان سایبری ایران بعد از حمله ویروس آمریکایی استاکس نت، از سطح دفاعی به سطح هجومی افزایش یافته است.
پایگاه خبری تحلیلی ورد نت دیلی نیز به نقل از کارشناسان امنیتی نوشت ایران اکنون می تواند در برابر هرگونه حمله سایبری به این کشور، متقابلاً سیستم های زیرساختی آمریکا را هدف قرار دهد. سال گذشته نیز نخستین بار رئیس وقت تشکیلات امنیت داخلی اسرائیل (شباک) اعتراف کرد تاسیسات کلیدی این رژیم مورد حمله سایبری قرار گرفته است که احتمالاً اقدامی تلافی جویانه از سوی جمهوری اسلامی ایران بوده است.
به هر حال آنچه مسلم است قدرت سایبری به عنوان یکی از موئلفه های کلیدی قدرت در قرن جدید، بسیاری از معادلات قدرت را دگرگون کرده و فرصت ها و تهدیدهای جدیدی را پیش روی بازیگران سیاسی و غیر سیاسی قرار داده است. از این رو هرچند در این نوع به ظاهر خونی ریخته نمی شود، اما ضعف یا غفلت از تهدیدهای پیش رو می تواند خساراتی به مراتب مخرب تر از کشتارهای بزرگ به بار آورد.