چند روز بعد از آنکه وزارت خارجه آمریکا به دستور ترامپ لحن نامه مبتنی بر پایبندی ایران به تعهدات برجامیاش را تند و تهاجم گونه کرد، خود ترامپ نیز در مصاحبه با آسوشیتدپرس اعلام کرد که ممکن است آمریکا به توافق هستهای پایبند نماند چرا که ایران روح توافق را نقض کرده؛ آنجا یک روحی برای توافق وجود دارد که ایرانیها آن را با اقداماتشان در خاورمیانه و فراتر از آن شکستهاند
به گزارش پایداری ملی، حدود ۱۰۰ روز از روی کارآمدن ترامپ در آمریکا میگذرد و او و تیم همراهش در این مدت بیش از سه ماه بیش از آنکه درگیر مسائل و مشکلات عدیده داخلی آمریکا باشند، توجه خود را معطوف به عالم سیاست خارجی کردهاند؛ چین، کره شمالی، روسیه و البته ایران و برجام در صدر ذهنمشغولیهای سیاست خارجی هیئت حاکمه جدید آمریکا قرار دارند. ذهن مشغولیهایی که اغلب، چون با عدم توانایی به سبب نزول قدرت آمریکا توام است به گزافه گویی و لفاظی و تهدیدات توخالی بدل میشود.
حدود دو ماه پیش بود که ترامپ طی مصاحبهای شدیداللحن اعلام کرد در صورت آزمایش موشکی از سوی کره شمالی، گزینه حمله به پیونگ یانگ را مدنظر قرار میدهد، اما پس از آنکه در هفتههای اخیر کره شمالی سلسله آزمایشات موشکی خود را انجام داد، ترامپ از هوش «کیم جونگ اون» سخن گفت و بر ضرورت گفتوگو با پیونگیانگ تاکید کرد! و حتی گفت: آماده است با رهبر کره شمالی دیدار کند!
این مواضع سیال و این قبیل گزافهگوییها و لفاظیها نیز از سوی ترامپ و تیم اجراییاش در مورد ایران هم به کرات به کار رفته است که در ادامه نگاهی گذرا به آن خواهیم داشت:
دستوری که ترامپ جرات صدورش را ندارد
اواسط شهریور ماه سال گذشته بود؛ ترامپ برای غلبه بر هیلاری کلینتون و راهیابی به کاخ سفید بعنوان چهل و پنجمین رئیس جمهور آمریکا، ایالت به ایالت این کشور را میگشت؛ اتاق فکر تبلیغاتی و انتخاباتی ترامپ با توجه به شکسته شدن هیمنه نظامی نیروی دریایی آمریکا در خلیج فارس به این نتیجه رسید که محور سخنرانی این کاندیدای جمهوریخواه در شهر «پنساکولا» ایالت فلوریدا را بر مبنای نکوهش ترس و واهمه ناوهای آمریکایی از شناورهای ایرانی در خلیج فارس تنظیم کند؛ بر همین اساس ترامپ با همان حالات عجیب و غریبش پشت تریبون قرار گرفت و پس از اندکی مقدمه چینی، رو به حضار کرد و گفت: «اگر رییس جمهور شوم دستور شلیک به قایقهای مزاحم ایرانی را خواهم داد»!
حالا حدود ۱۰۰ روز از رئیس جمهور شدن ترامپ میگذرد، اما هنوز ناوهای تحت فرمان او جرات رویارویی با شناورهای ایرانی را نیافتهاند؛ البته امپراتوری رسانهای آمریکاییها برای اینکه این عدم رویارویی را ناشی از تغییر رئیس جمهور آمریکا و ترس ایرانیها القاء کنند، پس از دو هفته از ورود ترامپ به کاخ سفید چنین برجستهسازی کردند که «شناورهای ایرانی دیگر به ناوهای آمریکایی نزدیک نمیشوند»! برهمین اساس، واشنگتن پست در اواخر فوریه طی تحلیلی خبری نوشت: «از زمان پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، قایقهای تندروی سپاه از ایجاد مزاحمت برای ناوگان نیروی دریایی امریکا در خلیج فارس خودداری کردهاند»!
شور و شعف آمریکاییها از سهولت جولان دادن ناوهایشان در خلیج فارس در عصر ترامپ، دوام چندانی نیافت و در ۱۶ اسفند ۹۵ خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از یک مقام آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، مدعی شد «ناو آمریکایی یو اس ان اس اینوینسیبل هنگام عبور از تنگه هرمز با نزدیک شدن قایقهای ایرانی که به حدود ۶۰۰ متری آن رسیده بودند مواجه و مجبور به تغییر مسیر شد».
برجامستیزی لنگان لنگان!!!
در فروردین ماه ۹۵ دونالد ترامپ که در آن مقطع نامزد پیشتاز حزب جمهوریخواه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بود در سخنرانی خود در اجلاس سالانه کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل (آیپک) اعلام کرد اولویت نخست کاریش پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، لغو توافق هستهای ایران خواهد بود.
بر همین اساس، دونالد ترامپ سخنرانی خود در آیپک ۲۰۱۶ را با انتقاد شدید از برجام آغاز کرد. وی تاکید کرد مهمترین اولویتش در کاخ سفید برچیدن توافق هستهای آمریکا با ایران خواهد بود. وی مدعی شد این توافق یک فاجعه برای آمریکا و اسراییل است.
اما حالا که ۱۰۰ روز از آمدن ترامپ به کاخ سفید میگذرد، او بر مبنای تمهیدات انجام شده در زمان اوباما، اقدام به تمدید ۹۰ روزه برجام کرده است و وزارت خارجه دولتش طی گزارشی تاکید کرده است که ایران به تعهدات برجامیاش پایبند بوده است؛ البته این امر در حالی است که ترامپ در کنار تایید برجام سعی کرده تا ژستهای برجام ستیزانه ایام انتخاباتیاش را به کل کنار نگذارد و هرازچندگاهی مطالبی در ضدیت با برجام و احتمال لغو آن را به زبان بیاورد.
هفته گذشته، پایگاه خبری «دیلیبیست» گزارش کرد که ترامپ رئیسجمهور آمریکا به مشاوران خود گفته تا لحن نامه وزارت خارجه آمریکا که در آن اعلام شده بود ایران از برجام تبعیت میکند را تندتر و تشدید کنند.
ترامپ اوایل آوریل به وزارت خارجه آمریکا تکلیف کرده بود تا این مسئله را بررسی کنند که آیا لغو تحریمهای ایران طبق توافق هستهای ۲۰۱۵ میان ایران و ۱ + ۵ در راستای منافع امنیت ملی آمریکا بوده یا خیر؟
سپس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا طی بیانیهای اعلام کرد که ایران همچنان در قبال تعهداتش مطابق برجام برای کنترل برنامه هستهای خود، پایبند بوده است، اما نگرانی هایی در خصوص نقش ایران در حمایت از تروریسم وجود دارد!
اما ظاهرا لحن نامه اولیه که در این خصوص نوشته شده بود، بسیار ملایم بود و در آن اشارهای به فعالیتهای تهران در خاورمیانه و حمایت از گروههایی که آمریکا آنها را تروریستی میداند، نشده بود. این موضوع را مقامات ارشد کاخ سفید به وال استریت ژورنال اعلام کرده بودند.
دیلیبیست در این رابطه گزارش داد، یکی از مقامات ارشد دولت ترامپ که خواست نامش فاش نشود، گفته که کاخ سفید بعنوان بخشی از بازنگری برجام، به سوی تشدید لحن نامه فوقالذکر پیش رفته است. بر همین اساس ترامپ به تیلرسون وزیر خارجه آمریکا گفته است یک پیام عمومی صادر کند و در آن تاکید کند که دولت آمریکا قصد دارد سیاست خود در قبال ایران را تغییر دهد.
تیلرسون نیز فرمان مافوقش را اجرایی کرد و در روز ۱۹ آوریل (۳۰ فروردین) اعلام کرد: ایران کنترل نشده، پتانسیل طی کردن مسیر مشابه کره شمالی و به دنبا کشاندن جهان با خود را دارد.
چند روز بعد از آنکه وزارت خارجه آمریکا به دستور ترامپ لحن نامه مبتنی بر پایبندی ایران به تعهدات برجامیاش را تند و تهاجم گونه کرد، خود ترامپ نیز در مصاحبه با آسوشیتدپرس اعلام کرد که ممکن است آمریکا به توافق هستهای پایبند نماند چرا که ایران روح توافق را نقض کرده؛ آنجا یک روحی برای توافق وجود دارد که ایرانیها آن را با اقداماتشان در خاورمیانه و فراتر از آن شکستهاند!
ایران هراسی نخنما
«مایک پنس» معاون اول رئیس جمهور آمریکا هم وارد معرکه لفاظی و درشت گویی علیه ایران شده است؛ وی در نشستی که به مناسبت سالگرد تشکیل رژیم منحوس و جنایتکار صهیونیستی در کاخ سفید تشکیل شده بود، پشت تریبون قرار گرفت و گفت: آمریکا دیگر تلاشهای ایران برای بیثبات کردن منطقه و به مخاطره انداختن امنیت اسرائیل را تحمل نخواهد کرد. آمریکا به ایران اجازه تولید سلاح اتمی را نخواهد داد، این قول و وعده جدی ما به شما، اسرائیل و جهان است. دولت کنونی آمریکا، ایران را در مدار توجه و هشدار خود قرار داده است
به نظر میرسد این روزها علاوه بر برجام ستیزی و اظهارات گاه و بیگاه مبنی بر لغو توافق هستهای، اقدامات منطقهای ایران نیز به مستمسک کاخ سفیدنشینان برای هجمه کلامی به تهران تبدیل شده است.
در وهله اول آنچه که قابل ذکر است و بارها در اظهارات مقامات و مسئولان کشورمان تصریح شده، آن است که مکانیزم مواجه با کشوری که مفاد برجام را زیرپا گذارد و یا از این قراداد چندجانبه خارج شود، در خودِ برجام قید شده است؛ از این امر بالاتر کلام قاطع مقام معظم رهبری است که در خرداد سال گذشته در دیدار رمضانی مسئولان نظام تاکید فرمودند: ما برجام را نقض نمیکنیم لکن اگر طرف مقابل نقض کند که الان نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا دارند تهدید میکنند که برجام را پاره میکنیم؛ اگر آنها برجام را پاره کردند ما آن را آتش میزنیم.
پیرامون لفاظیهای تهدیدگونه مقامات تازه کار آمریکایی پیرامون اقدامات منطقهای ایران نیز ذکر این نکته خالی از لطف نیست که ثبات و امنیت منطقه در گروی حضور و اشراف مقتدرترین کشور منطقه یعنی جمهوری اسلامی ایران است و اگر اقدامات تهران نباشد، تروریستهای دست پرورده سعودیها و صهیونیستها که مورد حمایت نهان و آشکار واشنگتن و آنکارا هستند، کل منطقه را ناامن و بی ثبات میسازند.