تالاب های قم هر ساله در فصول پاییز و زمستان پذیرای تعداد زیادی از پرندگانی هستند که ممکن است مبتلا به بیماری خطرناک آنفلوانزای طیور باشند که به راحتی قابل انتقال به طیور بومی و انسان است.
به گزارش پایداری ملی، اخیرا تلفات زیادی در واحدهای پرورش طیور صنعتی و سنتی در استان قم همزمان با وقوع بیماری در برخی کشورهای اروپایی ، هند و غیره گزارش و نتایج نمونه گیری بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان تحت تیپ آن H5N8 و مشابه ویروس گردشی در اروپا تشخیص داده شد.
سازمان دامپزشکی کشور ضمن اعمال ضوابط قرنطینه ای به منظور جلوگیری از گسترش آلودگی به سایر مناطق، عملیات معدوم سازی گله های آلوده، پاکسازی و ضدعفونی واحدها به شکل بهداشتی و در حداقل زمان ممکن را انجام داده و به مدیریت واحدهای پرورش طیور صنعتی هشدار داد با تشدید ضوابط امنیت زیستی اقدامات لازم را در خصوص جلوگیری از ورود آلودگی به مزرعه معمول دارند.
همچنین از آنجایی که پرندگان مهاجر به عنوان مهمترین عامل ورود آلودگی به کشورها می توانند طیور روستایی را نیز آلوده کنند ، از مردم درخواست شد ضمن گزارش هرگونه تلفات غیرعادی پرندگان ، از خرید طیور روستایی از بازارچه ها قبل از اطمینان از سلامت آن جداٌ خودداری کنند.
*** آشنایی با آنفلوانزای پرندگان
آنفلوانزای پرندگان ، یک بیماری ویروسی است که دستگاههای تنفس ، گوارش یا عصبی بسیاری از انواع طیور و سایر پرندگان را مبتلا می سازد .
شدیدترین نوع بیماری به صورت حاد و عمومی است که در طیور با یک دوره کوتاه و مرگ و میر بسیار بالا مشخص می شود.
آنفلوانزای پرندگان می تواند در بیشتر گونه های پرندگان بروز نماید .
پرندگان آبزی ( اعم از وحشی و اهلی) مخازن عمده طبیعی برای ویروسهای آنفلوانزا هستند ؛ گاهی پرندگان آبزی وحشی که معمولاً نشانه های بیماری را بروز نمی دهند ، ممکن است ویروس را به مدت طولانی دفع نمایند .
**33واحد مرغداری در استان قم، درگیر با آنفلوآنزای پرندگان
مدیرکل دامپزشکی استان قم گفت: آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان که بیش از سه ماه است در این استان شیوع یافته، 33 واحد مرغداری را درگیر کرده است.
مهدی رفیعی محمدی با بیان اینکه قم جزو استان های درگیر بیماری آنفلوآنزای پرندگان است، افزود: 33 واحد مرغداری شامل 27 واحد صنعتی، 2 روستا در منطقه قمرود، 2 روستا در منطقه قنوات، یک روستا در منطقه تاج خاتون و یک واحد پرورش غاز وحشی بیشترین درگیری را با این بیماری دارند، ولی در عین حال روند بیماری کنترل شده است.
به گفته وی؛ مجموعا یک میلیون و 993 هزار قطعه طیور در استان قم از این 33 واحد مرغداری درگیر آنفلوآنزای پرندگان، معدوم سازی شده است.
مدیرکل دامپزشکی استان قم، ارزیابی نهایی از میزان خسارت وارد شده مربوط به معدوم سازی تخم مرغ و نهاده ها را یک میلیارد و 400 میلیون تومان عنوان کرد و گفت: 60 درصد خسارت طیور، بیمه و نهاده ها اداره کل دامپزشکی به مرغداران پرداخت شده است و 40 درصد مابقی نیزطی روزهای آینده پرداخت خواهد شد.
رفیعی اظهار کرد: در مجموع برآوردی که شده 50 میلیارد تومان به مرغداران استان خسارت مستقیم وارد شده است.
**آنفلوانزای پرندگان در قم کنترل شده است
مدیرکل دامپزشکی قم گفت: بیماری آنفلوانزای پرندگان در این استان کنترل شده است و تمامی مرغداری های گوشتی و تخم گذار به طور مرتب توسط کارشناسان پایش می شود.
رفیعی اضافه کرد: بلافاصله عملیات ضد عفونی، پایش، قرنطینه و معدوم سازی در این واحدها انجام شده است و در حال حاضر مشکلی در این زمینه وجود ندارد.
وی گفت: به منظور پیشگیری از آنفلوآنزای پرندگان، آموزش های لازم جهت مراقبت های ویژه به مرغداری ها ارائه شده است؛ بیماری در قم در حال کنترل است اما با توجه به اینکه استان های کشور درگیر این بیماری هستند و پرندگان حد واسط مانند کلاغ و گنجشک می تواند انتقال دهنده باشند از این رو مرغداران باید هوشیار باشند و مسائل قرنطینه را رعایت کنند.
**راه های انتقال بیماری به انسان
تماس با پرندگان آلوده و بیمار یا مدفوع و ترشحات پرندگان و وسایل آلوده،ذبح و پرکنی طیور و ماکیان آلوده و بیمار،تنفس هوای آلوده به ویروس،شکار پرندگان یا خریداری پرندگان شکار شده،آماده سازی پرنده آلوده قبل از پخت و خوردن گوشت ، تخم مرغ و سایر فرآورده های خوراکی پرندگان آلوده به صورت خام و نیم پز،استفاده از مواد خوراکی و آب آلوده به فضولات پرندگان.
در صورتی که پرندگان اهلی در فضای باز در معرض تماس با پرندگان وحشی باشند و یا منبع آب آنها مشترک باشد امکان انتقال بیماری به حداکثر خود می رسد.
بازارهای فروش متراکم و غیر بهداشتی و بازارهای سنتی خرید و فروش پرندگان زنده می توانند عامل دیگر انتقال بیماری باشند.
بیماری به سادگی از مزرعه ای به مزرعه دیگر قابل انتقال است، حتی ذرات بسیار کوچک مدفوع پرندگان مقدار زیادی از ویروس را با خود حمل می کند،این ذرات آلوده ممکن است به همراه غذای پرندگان یا تجهیزات آلوده نظیر قفسها ، لباس و کفش کارگران مزرعه منتقل شوند.
مرغها یا پرندگان آلوده می توانند انسان را نیز آلوده کنند، در صورتیکه انسان با مدفوع مرغ بیمار یا مو ، پر ، دیگر اجزای آلوده با ویروس تماس داشته باشد و ذرات آنها را استنشاق کند، ممکن است مبتلا به بیماری شود.
وی به شهروندان توصیه کرد: از مراکز معتبری که مورد تایید دامپزشکی است، فرآورده های خام طیور را خریدار کنند و از خرید مرغ و پرنده از بازارچه ها و مراکز غیرمجاز خودداری کنند.
مدیرکل دامپزشکی قم با اشاره به این که خطر انتقال در هر نقطه از استان با توجه به حضور پرندگان مهاجر وجود دارد، به مرغداران توصیه کرد تا دان مرغ ها را به دور از پرندگان نگه دارند و از ورود هر نوع پرنده ای به سالن مرغداری جلوگیری کنند.
وی با بیان این که شهروندان نسبت به مصرف فرآورده های طیور نگرانی نداشته باشند، گفت: نظارت بر روند ذبح و تهیه فرآورده های خام دامی از جمله مرغ و تخم مرغ با جدیت صورت می گیرد.
وی از شهروندان درخواست کرد: در صورت مشاهده خرید و فروش طیور و مرغ و خروس رنگی مراتب را به شماره 1512 دامپزشکی اطلاع دهند.
رفیعی محمدی گفت: کارشناسان دامپزشکی به محض دریافت گزارش بیماری آنفلوآنزا، برای نمونه برداری در محل حاضر می شوند و همزمان نسبت به قرنطینه و رعایت اصول بهداشتی اقدام می کنند و ممنوعیت ورود و خروج طیور به مرغداری نیز اعمال می شود.
به گفته وی، نمونه برداری های انجام شده به مرکز تشخیص سازمان دامپزشکی ارسال و در کمتر از هشت ساعت جواب آن دریافت می شود که اگر جواب مثبت باشد، کارشناسان لاشه ها و نهاده های مربوط به مرغداری را جمع آوری می کنند.
وی با اشاره به این که اقدام های پاکسازی در مرغداری ها در کمتر از 48 ساعت انجام و این مرغداری ها تا 42 روز قرنطینه می شوند، افزود: مرغداران نسبت به بستن توری به پنجره های سالن مرغداری برای جلوگیری از ورود پرندگان، خرید دان کیسه ای بسته بندی شده از کارخانه ها و ضد عفونی کردن دان طبق توصیه پزشک اقدام کنند.
رفیعی محمدی اضافه کرد: باید ورود و خروج هر گونه وسیله نقلیه و افراد به مرغداری تابع ضوابط بهداشتی باشد و افراد از لباس های یک بار مصرف استفاده کنند.
**حاشیه امنی برای مرغداری ها وجود ندارد
مدیرکل دامپزشکی قم با تاکید بر این که با توجه به شیوع بیماری آنفلوآنزا حاشیه امنی برای مرغداری ها وجود ندارد، گفت: شدت بیماری به میزان مراقبت مرغداران از مرغداری ها برمی گردد که اگر در رعایت اصول بهداشتی دقت نکنند دچار خسارت بیشتری می شوند.
رفیعی با بیان این که استان قم چهارمین استان پر تراکم مرغداری های کشور است، گفت: استان در صنعت طیور جایگاه بالایی دارد که به طور میانگین هشت درصد نیاز تخم مرغ و سه درصد نیاز مرغ گوشتی کشور را تامین می کند.
به گفته وی؛ استان قم رتبه شش کشوری در زمینه مرغ تخم گذار با ظرفیت تولید هشت میلیون و 200 هزار قطعه و در زمینه مرغ گوشتی نیز ظرفیت تولید شش میلیون و 400هزار قطعه را دارد.
مدیرکل دامپزشکی قم ادامه داد: استان در هر دوره به طور متوسط 2.5 تا 3 میلیون تولید دارد و این میزان مازاد نیاز استان است که به سایر استان ها صادر می شود.
رفیعی ادامه داد: 51 واحد پولت(جوجه تخم گذار) با ظرفیت دو میلیون و
500 هزار قطعه، 365 واحد پرورش مرغ گوشتی و 369 واحد مرغ تخم گذار در استان فعالیت دارند.
**کنترل و پیشگیری
هیچ پرنده ای نباید به گله های در حال رشد وارد شود و از تماس مستقیم یا غیر مستقیم پرندگان وحشی مهاجر و وارداتی با گله ، باید جلوگیری شود ، تخم مرغهایی که برای جوجه کشی در نظر گرفته می شود باید از گله های عاری از آنفلوانزا تهیه شده باشند .
د**رمان
درمان موثری وجود ندارد و بهترین راه پیشگیری از بیماری و رعایت نکات ایمنی عنوان شده از سوی کارشناسان دامپزشکی است .
تا کنون هیچ دارویی به عنوان پیشگیری کننده از آنفلوانزای پرندگان شناخته نشده است بهترین راه پیشگیری از بیماری رعایت بهداشت فردی و اطمینان از سلامت غذا است