حادثه پلاسکو؛ علل و راهکارها

در خصوص ریشه های این حادثه در این روزها، صدها مقاله توسط متخصصان حوزه های مختلف به نگارش درآمده، اما اینکه این همه نقد و تحلیل چه تاثیری بر حذف عوامل حوادثی از این دست دارند، نامشخص است.

تجربه به ما ثابت کرده هیجان حاصل از این حوادث برای مدیران کشور درسی به دنبال نخواهد داشت و هیچگونه تغییرات نهادی و زیرساختی در نظام مدیریتی کشور مورد توجه قرار نخواهدگرفت. فقط با اقداماتی به منظور کاهش موقت آلام عمومی جامعه، قول هایی نه چندان عملیاتی داده می شود و هیچ نظارت و پایشی هم بر اجرای آنها انجام نمی شود و مرور زمان، نیز مرهمی خواهد بود بر درد و رنج حوادثی چون پلاسکو، آنها می دانند مرور زمان این گونه مسائل را حل می کند.

به هرحال نبود نظام مسئولیت مدنی، جزایی و اداری برای مدیران و کارشناسان مسئول نظارت برالزامات ایمنی و بهداشتی، پایین بودن سطح آگاهی جامعه و از جمله کسبه از اهمیت بهداشت، ایمنی و محیط زیست(HSE)، وجود دستگاه های متعدد و موازی در HSE، نبود زیرساخت های لازم برای ایجاد شرکت های خصوصی اعتبار سنجی سطح ایمنی و بهداشتی موسسات و واحدهای صنفی،به روز نبودن تجیهزات و روشهای اطفای آتش سوزی، داشتن رویکرد درمان محوری بر پشگیری در بین مسئولین مدیریت بحران کشور و نبود توانایی برای پیش بینی سازو کارهای لازم جهت تحقق پدافند غیر عامل در زیر ساخت ها و از جمله ساختمان ها، نبود نظام تقصیر و قصور در بی تدبیری مسببان این نوع حوادث و در نتیجه تحمیل هزینه های اقتصادی و اجتماعی حوادث به قربانیان و جامعه و نه متولیان و عوامل مسبب حادثه، نگاه بخشی برخی از مدیران به موضوع و توانایی در فرافکنی مسئولیتها، نبود نظام پیگیری جزایی و مدنی در خصوص موضوع و عدم برخورد جدی و جامع با مسییین حادثه، و از همه مهمتر انتصاب و انتخابات شخصی محور از جمله عوامل اصلی است که در ایجاد حادثه پلاسکو و صدها حادثه مشابه نقش داشته و خواهند داشت.

بازنگری قوانین و از جمله شرح وظایف سازمان های متولی موضوع و به ویژه پیش بینی مسئولیت های مدنی و جزایی و اداری برای وزیران، شهرداران و اعضای شورای شهر و شوراهای عالی و کمیسیون ها و همچنین دادگاه های سهل انگار در پلمپ واحدهای فاقد شرایط HSE، ایجاد سازو کارهای لازم برای تشکیل شرکت های دانش بنیان در حوزه HSE در ساخت تجهیزات و رتبه بندی شرکتها و واحدهای صنفی، برخورد جدی با مسببان حادثه ، تصویب ماده واحده رتبه بندی و اعتبار سنجی واحدهای صنفی با لحاظ ضمانت های اجرایی، ایجاد سازو کارهای در هم تنیده جهت هماهنگی راهبردی و عملیاتی دستگاه های اجرایی و شوراها و کمیسیون ها، ایجاد نظام شایسته سالاری از طریق تصویب قانون جامع و مانع (فاقد استثناهای حزبی و شخصی محور) ، بروز رسانی تجهیزات و مهارت های آتش نشانی، برگزاری دوره های آموزشی برای واحدهای صنفی و صنعتی، کسب رضایت صاحبان املاک مصادره شده از جمله اقدامات نهادی و عملیاتی است که می تواند جهت پیشگیری از ایجاد حوادث مشابه و همچنین کاهش آلام عمومی آسیب دیدگانی که متحمل خسارات اقتصادی، اجتماعی و خانوادگی شده اند، موثر باشد.