ترامپ جهان را چگونه می‌بیند؟

به گزارش المجلة، انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا شک و تردیدی جدی در خصوص آینده روابط آمریکا و روسیه به وجود آورده است. در اوایل سال جاری، روسیه به دخالت در انتخابات آمریکا، ارتباط با کمپین ترامپ و دست داشتن در حملات الکترونیکی علیه ایالت متحده متهم شد. در جدیدترین موارد، اسناد کمیته ملی حزب دموکرات و همچنین ایمیل‌های کاری کلینتون در مورد وزارت امور خارجه، توسط سایت «ویکی لیکس» منتشر شد. در ردیابی‌های سایبری مشخص شد منبع انتشار در روسیه بوده است. علاوه بر این، مسائل حساس دیگری هم در ارتباط با نزاع آمریکا و روسیه وجود دارد که دولت آمریکا باید در روابط خود با روسیه به آن توجه کند. اما ترامپ و معاون او «مایک پنس» پیام‌های متضادی را در رابطه با آنچه که رخ خواهد داد به رأی‌دهندگان منتقل کرده‌اند. تا جایی که به نظر می‌رسد این دو در حال به دست گرفتن دو موقعیت متفاوت هستند.

 

مقامات روسی و از میان آنان رئیس جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین، جانب احتیاط را رعایت نکردند و در طول دوره انتخابات از ترامپ حمایت کردند. به نظر می‌رسد روسیه تمایل دارد در یک همکاری نزدیک با مدیریت ترامپ بر آمریکا، برای حل مسائل جهانی آمریکا و روسیه با یکدیگر متحد شوند. سؤال اینجاست روابط آمریکا و روسیه با ریاست ترامپ چگونه آغاز می‌شود؟ پاسخ این سؤال بسیار دشوار است، زیرا سیاست خارجی ترامپ در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. اما شواهد نشان می‌دهد، باید منتظر ذوب شدن انجمادی که به دلیل وجود تحریم‌ها بین دو کشور وجود دارد، بود.

دونالد ترامپ خواستار حل و فصل روابطی است که در حال حاضر دچار تنش است، زیرا ترامپ به دو آموزه معتقد است:

 

اولاً اینکه روسیه یک قدرت بزرگ هسته‌ای است و دوم اینکه روسیه در سوریه با داعش مبارزه می‌کند. به نظر می‌رسد این دو دلیل علاوه بر روابط تجاری دو کشور، رویکرد ترامپ را در سیاست خارجی آمریکا می‌سازد. به یاد بیاورید در مناظره دوم ترامپ با کلینتون در نهم اکتبر، ترامپ ایده خودش در سوریه را این گونه توضیح داد: «من اسد را قبول ندارم؛ اما او با داعش مبارزه می‌کند، روسیه با داعش مبارزه می‌کند، ایران با داعش مبارزه می‌کند و این سه با هم متحد شده‌اند و این به دلیل ضعف سیاست خارجی ماست.»

 

وی همچنین در مناظره سوم ریاست جمهوری با کلینتون در ۱۹ اکتبر، هنگامی که به ناچار به بحث در مورد نقش روسیه در انتخابات مجبور شد، گفت: «من پوتین را نمی‌شناسم، او در مورد من نظر خوبی دارد؛ اگر روسیه و آمریکا در مبارزه با داعش با هم متحد شوند، خیلی خوب است». به نظر می‌رسد ترامپ روسیه را یک تهدید بالقوه می‌داند، زیرا او مجدداً گفت که روسیه برخلاف آمریکا یک قدرت هسته‌ای است.

 

 

اما اختلافات بین این دو کشور فراتر از مبارزه با داعش در سوریه است. مدتی پیش روسیه در شرق اوکراین در گیر شد و منطقه کریمه را ضمیمه خود کرد و این کار، در واقع مخالفت علنی با گسترش ناتو به سمت شرق بود. به نظر می‌رسد این موضوع در سیاست خارجی ترامپ در نظر گرفته نشده، اما برای پوتین مهم است. بنابراین می‌توان انتظار داشت که کریمه، می‌تواند برگ برنده‌ای برای پوتین باشد برای رسیدن به توافق در سوریه باشد. سؤال اینجاست که توافق آمریکا و روسیه در سوریه چگونه خواهد بود؟ پاسخ چندان روشن نیست، اما این احتمال وجود دارد که روسیه پیش‌قدم شود.

 

در مقابل نباید از یاد برد که روسیه متحد ایران و چین است و این دو کشور در صدر سیاست خارجی ترامپ قرار دارند. در برنامه ترامپ، هفت نقطه برای بازسازی اقتصاد آمریکا وجود دارد که گفته می‌شود افزایش روابط تجاری با چین، یکی از اهداف است. ترامپ گفته است که اگر چین فعالیت‌های غیر قانونی خود از جمله سرقت اسرار تجاری آمریکا را متوقف نکند، هدف او به سمت کنترل نرخ ارز چین از طریق بالا بردن تعرفه‌های تجاری ضد چین و استفاده از همه قدرت ریاست جمهوری برای حل و فصل اختلافات تجاری پیش خواهد رفت.

 

علاوه بر این، او توافق هسته‌ای ایران را بدترین توافقی می‌داند که تاکنون صورت گرفته است. ترامپ بغض خود نسبت به ایران را مخفی نکرده و نمی‌کند. در مصاحبه اخیر از ترامپ در مورد تهدید هسته‌ای کره شمالی سؤال شد. او در پاسخ گفت: «چین، کره شمالی را کنترل می‌کند و نزدیک‌ترین شریک کره شمالی ایران است.»

بنابراین ممکن است آمریکا و روسیه به دلیل وجود مشکلات در جهان متحد شوند، اما آیا روسیه قادر به ترمیم روابط خواهد بود؟ چه بسا غیر ممکن باشد! البته ترامپ ابراز تحسین خود را برای پوتین فرستاده است و شواهد نشان می‌دهد که روسیه ممکن است قادر به ایجاد یک رابطه خاص با آمریکا تحت مدیریت ترامپ باشد.

 

این در حالی است که ایجاد روابط حسنه با روسیه و حل و فصل یک درگیری شدید، با نگرش بسیاری از کارشناسان سیاست خارجی ایالات متحده و حزب جمهوری‌خواه در تضاد است. بسیاری از کارشناسان حزب ترامپ نسبت به سیاست خارجی او تردیدهای جدی دارند. نباید از یاد برد که «مایک پنس»، معاون رئیس جمهور برآمده از باورهای اصیل جمهوری‌خواهان است و موضع تندی نسبت به روسیه دارد. او حتی احتمال حمله سایبری روسیه علیه آمریکا را تقویت کرده و البته تصریح کرده این کار برای روسیه عواقب شدیدی دارد، زیرا حریم خصوصی و امنیتی ایالت متحده را در معرض خطر قرار می‌دهد.

 

این دو رویکرد متضاد، همچنان در حزبی که امروز سر رشته امور را در آمریکا به دست گرفته، وجود دارد. بعید است کنگره‌ای که متشکل از جمهوری‌خواهان است از رویکرد آشتی‌جویانه ترامپ حمایت کند. شاید هم ترامپ برای جلوگیری از تهدید روسیه چنین رویکردی پیش گرفته است.

 

روسیه از نتایج انتخابات آمریکا استقبال کرد و پوتین در یک سخنرانی رسمی به ترامپ تبریک گفت. از نظر پوتین، اصلاح روابط بین دو کشور سخت خواهد بود و البته اگر دلیل کاهش و سردی این روابط را روسیه بدانید، پوتین اصرار دارد که روسیه مقصر نیست. پوتین تأکید دارد که روسیه خواستار حفظ روابط است و تصریح کرد که این کار در امور بین‌المللی و برای حفظ امنیت و ثبات جهانی دارای اهمیت است. می‌توان حدس زد که پوتین خواهان آن است که به طور جدی به عنوان یک شریک مهم برای ایالات متحده لقب بگیرد، اما باید دید این تلقی به چه شکلی در فرایند تصمیم‌گیری روسیه قرار خواهد گرفت؛ چرا که در حالی که پوتین با احتیاط از انتخاب ترامپ استقبال کرد، ولی دیگر مقامات روسی چندان واکنشی نشان ندادند.

 

«دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین گفته است: «مواجهه سیاست خارجی ترامپ و پوتین یک رویداد استثنایی است». از نظر او، ترامپ می‌تواند به بازسازی روابط دو کشور کمک کند و گسترش ناتو در مرزهای روسیه را متوقف کند. بعد از پیروزی ترامپ، مقامات روسی تأیید کردند که در طول مبارزات انتخاباتی از ترامپ حمایت کرده‌اند.

به نظر می‌رسد ترامپ رویکردی عملگرایانه را در روابط خارجی در پی خواهد گرفت و چه بسا در کوتاه مدت برای بازگرداندن روابط و حل تنش های دو کشور کمک کند. اما این به این معنا نیست که رویکرد آشتی‌جویانه او در دراز مدت ادامه خواهد داشت. اگر ترامپ به تمام وعده‌های سیاست خارجی خود عمل کند، تنها چیزی که چشمگیر خواهد بود، ترمیم روابط ایالات متحده با روسیه است که به احتمال زیاد عصری متفاوت را رقم خواهد زد.