دونالد ترامپ چه بر سر دنیا می‌آورد؟

یکی از مباحثی که پس از اعلام پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مطرح شده، سیاست‌هایی است که در قبال کشورها و مناطق مختلف در سطح جهان اجرا می‌کند. در ادامه به 10 موردی اشاره می‌شود که بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان منتظر سیاست‌های ترامپ در قبال آنها هستند.

افغانستان

در جریان مبارزات انتخاباتی چندان به افغانستان اشاره نشد، اما ترامپ با ورود به کاخ سفید نمی‌تواند طولانی‌ترین جنگ تاریخ ایالات متحده را نادیده بگیرد. در حال حاضر هزاران نیروی آمریکایی در این کشور حضور دارند و قدرت گرفتن دوباره طالبان بسیاری از مناطق آن را تهدید می‌کند. اگرچه نیروهای آمریکایی نقش جنگی در افغانستان ندارند، اما طی یک سال گذشته 11 نفر از آنها کشته شده‌اند و موجب شده این کشور به مکانی خطرناک‌تر از سوریه و عراق برای آمریکایی‌ها تبدیل شود.

نیروهای طالبان در واکنش به خبر پیروزی ترامپ از او خواستند هر چه سریعتر نیروهای آمریکایی را از افغانستان خارج کند، اما مشاوران ترامپ احتمالا به او هشدار خواهند داد که بدون حمایت هوایی یک کشور خارجی و دیگر تجربیات نظامی، ممکن است افغانستان بار دیگر به دست نیروهای طالبان بیافتد.

کشورهای حوزه بالتیک

کشورهای حوزه بالتیک نگران این هستند که آیا دولت ترامپ از آنها در مقابل حمله احتمالی روسیه حمایت خواهد کرد یا نه. در ماه جولای (تیر ماه) ترامپ در مصاحبه با نیویورک تایمز گفت که او لزومی به حمایت از لیتوانی، لتونی و استونی نمی‌بیند، مگر آنکه آنها در ابتدا مبالغی را به ناتو بپردازند.
ترامپ گفته بیت‌المقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت خواهد شناخت و سفارت آمریکا را به آنجا منتقل می‌کند. این موضوع کاملا با سیاست‌های آمریکا در این زمینه در تضاد است.

ناتو اخیرا رزمایش‌های نظامی را در منطقه بالتیک و در واکنش به تهدید روزافزون کرملین انجام داده است. در ماه دسامبر (آذر ماه) نیز قرار است رزمایشی بین آمریکا و لیتوانی انجام شود. با این حال هنوز مشخص نیست که آیا این اقدامات ادامه خواهد یافت یا خیر. از سوی دیگر، سیاست‌های ترامپ نسبت به روسیه نیز همچنان نامشخص است. مقامات اروپایی از این می‌ترسند که ترامپ منطقه شرق اروپا را به روسیه واگذار کند. این مساله مطمئنا باعث به وجود آمدن دست بالای پوتین و روسیه در این منطقه می‌شود.

کانادا

تاثیر احتمالی ریاست جمهوری ترامپ بر تجارت، یکی از نگرانی‌های اصلی به حساب می‌آید. 72 درصد از کالاها و خدمات کانادایی به آمریکا صادر می‌شود که این میزان حدود 23 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل دهد و 2.5 میلیون شغل نیز ایجاد می‌کند.

قول ترامپ برای مذاکره دوباره بر سر نفتا (قرارداد تجارت آزاد آمریکای شمالی) که او آن را بدترین قرارداد ممکن در این زمینه دانست، زنگ خطر را برای اوتاوا به صدا در آورده است. اما کارشناسان به این مساله اشاره می‌کنند که بخش زیادی از تجارت میان این دو کشور براساس قوانین سازمان تجارت جهانی انجام می‌شود. کانادایی‌ها همچنین نگران دیدگاه و نظرات ترامپ در زمینه تغییرات آب و هوایی هستند زیرا تبعات آن نه تنها توافقنامه جهانی پاریس، بلکه تفاهمنامه‌های دو جانبه امضا شده میان سران دو کشور در سال گذشته را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.

پاریس

«جهان آنها در حال فروپاشی است، در حالیکه دنیای ما در حال ساخته شدن است.» این مطلبی است که فلوریان فیلیپات، معاون حزب راستگرای جبهه ملی به رهبری مارین لوپن پس از پیروزی ترامپ در توئیتر منتشر کرد. پیروزی ترامپ مطمئنا رئیس جمهور شدن لوپن را بیش از پیش محتمل‌تر می‌کند. بیش از 40 نظرسنجی طی دو سال گذشته به احتمال پیروزی او و یا کسب مقام دوم در انتخابات سال آینده اشاره کرده است.

در مقابل آلن ژوپه، نخست وزیر اسبق فرانسه قرار دارد که به گفته بسیاری، به راحتی لوپن را در انتخابات آتی شکست می‌دهد. برخی سیاست‌های لوپن از جمله خارج کردن فرانسه از حوزه یورو باعث نگرانی بسیاری از رای‌دهندگان شده است و به همین دلیل بیشتر نظرسنجی‌های گفته‌اند ژوپه با 30 درصد آرای بیشتر، لوپن را شکست می‌دهد. اما تجریه برگزیت و ترامپ نشان داد که این نظرسنجی‌ها می‌تواند به راحتی اشتباه باشد. اگرچه فاصله 30 درصدی بسیار زیاد است، اما همان عواملی که باعث پیروزی ترامپ شد هم اکنون در فرانسه وجود دارد.

ایران

تمام نگاه‌ها به این مساله دوخته شده که رویکرد ترامپ در قبال توافقنامه هسته‌ای با ایران چگونه خواهد بود. باوجود سخنرانی او در لابی اسرائیلی آیپک که از باطل کردن این توافقنامه سخن به میان آورد، هنوز مشخص نیست که در صورت ورود به کاخ سفید چه سیاست‌هایی را دنبال می‌کند. اعتبار نداشتن ترامپ میان شرکای سنتی اروپایی ایالات متحده باعث شده برخی به این نتیجه برسند که بعید است پیروزی او مشکل جدی برای تهران ایجاد کند.

در این میان مقامات ایرانی بر این مساله تاکید داشته‌اند که این توافقنامه یک پیمان بین‌المللی است و سرنوشت آن در اختیار دیگر کشورهای اروپایی و همچنین روسیه و چین است. با این حال کارشناسان می‌گویند ترامپ اگرچه نمی‌تواند توفیقی در این زمینه داشته باشد، اما ممکن است در دسترسی ایران به بازارهای جهانی اختلال ایجاد کند.

عراق و سوریه

ترامپ قول شکست داعش را داده است و گفته یکی از اولویت‌های او استفاده از نیروهای نظامی است که شکست این گروه تروریستی را حتمی کند. این تعهد در کنار تمایل او به ایجاد ائتلاف با روسیه، بیش از همه باعث خوشحالی دمشق می‌شود. ترامپ همچنین گفته بود که تعهدی به محدود کردن نیروهای زمینی در عراق و سوریه ندارد. ممکن است با کند شدن روند عملیات آزادسازی موصل، او به محض ورود به کاخ سفید آزمایشی در این زمینه انجام دهد. او همچنین گفته بود در صورت ورود به کاخ سفید، به جبران هزینه‌های آمریکا پس از حمله به عراق، نفت این کشور را خواهد گرفت؛ مساله‌ای که کوچک‌ترین نشانه برای تحقق آن با مخالفت شدید بغداد رو به رو خواهد شد.

اسرائیل و سرزمین‌های اشغالی

ریاست جمهوری ترامپ خبر خوبی برای مذاکرات صلح خاورمیانه که از دو سال پیش به بن‌بست رسیده، نخواهد بود. از آن زمان به بعد، حملات اسرائیلی‌ها علیه فلسطینی‌ها در نوار غزه و سرزمین‌های اشغالی شدت بیشتری به خود گرفته است. موضوع جنجالی‌تر این است که او گفته بیت‌المقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت خواهد شناخت و سفارت آمریکا را به آنجا منتقل می‌کند. این موضوع کاملا با سیاست‌های آمریکا در این زمینه در تضاد است. ورود او به کاخ سفید در ماه ژانویه (دی ماه) و احتمال پیگیری این سیاست‌ها با پنجاهمین سالگرد اشغال فلسطین همزمان شده و موجب می‌شود امیدهای فلسطینی‌ها برای تحقق صلح بیش از همیشه کمرنگ شود.

ژاپن و کره‌جنوبی

اظهارات ترامپ برای ایجاد تغییر در پیمان‌های امنیتی 60 ساله میان آمریکا و ژاپن، زنگ هشدار را برای توکیو به صدا در آورده است. در میان نگرانی‌های روز افزون در قبال فعالیت نظامی چین در دریای چین جنوبی و آزمایش‌های موشکی غیر قابل توقف کره‌شمالی، پیروزی کلینتون می‌توانست این اطمینان را به ژاپن بدهد که این پیمان‌های امنیتی دست نخورده باقی می‌ماند. اما ترامپ همچنین به این موضوع اشاره کرده که اولویت اول آمریکا ممکن است عقب‌نشینی 47 هزار نیروهای نظامی آمریکایی از ژاپن و 28500 نیروی دیگر از مناطق مرزی دو کره باشد.

مکزیک

با اعلام پیروزی ترامپ، واحد پول مکزیک حدود 13 درصد سقوط کرد و این سئوال را برای همسایه جنوبی آمریکا به وجود آورد که آیا ترامپ به قول‌های خود برای پایان دادن به پیمان‌های تجاری، اخراج حدود 15 میلیون مهاجر غیررسمی و ایجاد دیوار چند صد کلیومتری در مرز با مکزیک جامه عمل می‌پوشاند. با این حال بسیاری در مکزیک انتظار دارند که حداقل اقتصاد این کشور با آسیب‌های جدی رو به رو شود، به خصوص اگر ترامپ در مسیر باطل کردن پیمان نفتا حرکت کند. حدود 80 درصد از صادرات مکزیک به آمریکا است و چندی پیش رئیس بانک مرکزی مکزیک هشدار داد که پیروزی ترامپ می‌تواند طوفانی مهیب برای اقتصاد کشورش باشد. در این میان گزارش شده که دولت مکزیک در حال کار بر روی برنامه‌ای است تا اثرات مخرب ریاست جمهوری آمریکا را به حداقل برساند.

اوکراین

بسیاری از اوکراینی‌ها احساس می‌کنند حمایت غرب از آنها درمبارزه علیه نیروهای طرفدار روسیه در شرق این کشور، کاهش یافته است؛ با این حال ریاست جمهوری ترامپ ترس آنها را در این زمینه بیشتر از پیش می‌کند. چیزی که مقامات کی‌یف از آن می‌ترسند این است که ترامپ سیاست‌هایی را اتخاذ کند که بیش از همه به نفع پوتین باشد. پترو پوروشنکو، رئیس‌جمهور اوکراین در بیانیه‌ای که حاکی از ترس بود، پیروزی ترامپ را تبریک گفت و ابراز امیدواری کرد که دولت جدید آمریکا شریک خوبی در مسیر تحقق دموکراسی باشد. این در حالی است که هیچ فردی اطلاعی از سیاست‌های ترامپ در قبال روسیه و اوکراین ندارد و همین نگرانی‌ها را دوچندان کرده است.