فرزندان خردسال آنلاین ما همواره در کمین درندگان اینترنتی هستند که در صورت عدم آموزش و کنترل توسط والدین، دچار ترور شخصیتی، امنیتی و سوءاستفاده جنسی خواهند شد.
در ادوار گذشته هر زمان که سخن از «سواد» و «باسواد» به میان میآمد، ذهنمان ناخودآگاه بهسمت افرادی سوق پیدا میکرد که توانایی خواندن و نوشتن را دارا بودند یا در بهترین حالت به زبان دیگری غیر از زبان مادری خود تسلط داشتند؛ در دورانی که ارتباطات، محدود و محصور به مرزهای فیزیکی بود و سرعت انتقال اطلاعات بسیار پایینتر از عصر امروز بود، همین اندازه «سواد» هم، گره از مشکلات افراد میگشود.
اما شرایط امروز، بهکلی دگرگون شده و در قرنی زندگی میکنیم که به قرن ارتباطات معروف است؛ ارتباطات دیجیتال تسریع شده، روابط «رو در رو» جای خود را به روابط دیجیتال دادهاند و موبایلها و تبلتها بهجای ما صحبت میکنند، فرزندان، دنیادیدهتر از والدین شدهاند و هزاران هزار اتفاق عجیب دیگر؛ کسی چه میداند شاید اینها تبعات همان «کلبه دیجیتال» آلوین تافلر است.
خوب یا بد، اکنون در عصر کلبههای دیجیتال زندگی میکنیم و روابط ما بهشدت تحت تأثیر فضای پرسرعت و فریبنده سایبری است؛ با این شرایط اگر ندانیم در چه دورهای زندگی میکنیم و اقتضائات بهرهمندی از این دوره را ندانیم، بیشک در دام این تکنولوژی خواهیم افتاد و زمان ما را در گرداب خود خواهد کشاند و حاصلی بهجز خسارت برایمان نخواهد داشت.
یقیناً رسانهها و بهطور کلی فضای سایبری سردمدار این کلبه دیجیتالی هستند پس اگر بخواهیم در این زمانه دچار سردرگمی نشویم باید به سواد این حوزه یعنی «سواد رسانهای» مسلط شویم.
شاید جالب باشد که بدانیم فضای سایبری که امروزه در کشور ما از آن به فضای مجازی یاد میشود، برگردان واژه لاتین «cybernetic space» است که در اصل بهمعنای «فضای کنترلشده» است؛ این تعبیر شاید تلنگری برای ما باشد تا در مواجهه و استفاده از این فضا حسابشدهتر عمل کنیم.
همین مسئله و تأثیرات فراوان فضای سایبری بر روابط اجتماعی، سبب شد تا در قالب سلسله گزارشهایی تحت عنوان «گامبهگام تا کسب سواد رسانهای» به تبیین موارد مهم و نحوه کار با فضای سایبری خصوصاً با محوریت نوجوانان بپردازیم.
این گزارشها که تماماً بهصورت تصویری (پویانمایی و اینفوگرافیک) تهیه شدهاند، امیدواریم گامی کوچک و کاربردی در راستای ارتقای سواد رسانهای جامعه ایرانی باشد.
آموزش صحیح کودکان در هر زمینهای از جمله وظایف خطیر هر جامعه و تمدنی است که ادعای پیشرفت داشته باشد زیرا تمدنسازان آینده کشور همین کودکان هستند؛ در مقوله آموزش کودکان، گروه دوستان از تأثیرگذارترین گروهها بر کودکان هستند اما کودکانی که در خانه هستند، دوستانی جز پدر و مادر ندارند پس بهترین گزینه برای آموزش به کودکان همین والدین عزیز هستند.
«کودکان اینترنت باز» معضل جدیدی است که تمدنسازان آینده جامعه ما را درگیر خود کرده است و دوستان جدیدی برایشان ایجاد کرده؛ دوستانی که مطمئناً به اندازه والدین نگرانشان نیستند و حتی گهگاهی این دوستان مجازی به شیاطین جهنمیِ فرشتگان زمینی ما تبدیل میشوند.