خشکسالی و ورود ذرات معلق و گرد و غبار به جنگلهای زاگرس موجب کاهش مقاومت درختان بلوط شده که این امر زمینه را برای نفوذ آفات از جمله سوسک چوبخوار در درختان بلوط ایجاد کرده است.
استان چهارمحال و بختیاری یکی از استانهای جنگلی کشور به شمار میرود که دارای جنگلهای گسترده بلوط است.
این استان یکمیلیون و ۶۵۳ هزار هکتار وسعت دارد که از این میزان یکمیلیون و ۴۰۰ هکتار عرصه منابع طبیعی است که از کل وسعت این استان یکمیلیون و ۹۳ هزار هکتار عرصه مرتعی و ۳۰۷ هزار هکتار عرصه جنگلی است.
جنگلهای استان چهارمحال و بختیاری در گروه جنگلهای جنوب غرب و غرب کشور قرار میگیرند. بخش زیادی از جنگلهای این استان در پنج منطقه بازفت، اردل، ناغان، لردگان، دو راهان، و فلارد قرار گرفتهاند. جنگلهای این استان حدود ۳۰۷ هزار هکتار بهصورت نواری از کوههای بازفت در شهرستان کوهرنگ آغاز و به سمت کوههای فلارد در شهرستان لردگان کشیده میشوند. پوشش بیشتر جنگلهای این استان بلوط است.
عوامل بسیاری در خصوص زوال درختان بلوط در جنگلهای استان چهارمحال و بختیاری وجود دارد که مهمترین آنها خشکسالی، ورود آفتها، بریده شدن درختان برای تولید زغال توسط سودجویان، استفاده جنگل نشینان از چوب درختان بلوط برای تولید حرارت و... است.
در میان جنگلهای این استان روستاهای کوچک بسیاری وجود دارد که مردم در آنها زندگی میکنند.
بسیاری از این جنگل نشینان به علت سخت گذر بودن محل روستایشان امکان بهره مندی از گاز طبیعی را ندارند و بهراحتی نمیتوان به این روستاها گازرسانی کرد. بیشتر این مردم از درختان جنگل برای ایجاد گرما و پخت و پز استفاده می کنند که یکی از مهمترین عاملهای تخریب جنگلها به شمار میرود.
یکی دیگر از مهمترین عوامل تخریب، آفت سوسک چوبخوار است که هم اکنون بخشی وسیعی از درختان بلوط زاگرس را تحت تأثیر قرار داده است.
هماکنون بخش وسیعی از درختان زاگرس که در چهارمحال و بختیاری قرار دارند آلوده به این آفت شدهاند که موجب خشک شدن بسیاری از درختان شده است. ایجاد سوراخهای بسیار در تنه درخت بلوط توسط این آفت اجازه رشد به در درخت بلوط نداده و آن را در مسیر خشک شدن و نابودی قرار میدهد.
گستردگی آلودگی درختان بلوط به آفت سوسک چوبخوار در منطقه کیار چهارمحال و بختیاری بیشتر از مناطق دیگر است.
خشکسالی و کاهش بارشها نقش مهمی در پایین آمدن قدرت مقاومت درختان جنگلی و دیگر درختان در چهارمحال و بختیاری داشته است
یکی دانشآموخته و محقق حوزه کشاورزی و منابع طبیعی در این خصوص گفت: خشکسالی و کاهش بارشها نقش مهمی در پایین آمدن قدرت مقاومت درختان جنگلی و دیگر درختان در چهارمحال و بختیاری داشته است.
افشین مقدس عنوان کرد: پایین آمدن مقاومت درختان سبب میشود آفات به راحتی به درخت نفوذ کنند و از این ضعف استفاده و درخت را از بین ببرند.
وی ادامه داد: درختان جنگلی وابستگی بالایی به بارشها دارند که کاهش بارشها طی سالهای گذشته در چهارمحال و بختیاری نقش مهمی در خشک شدن بسیاری از درختان جنگلی داشته است.
این پژوهشگر یادآور شد: ورود ذرات معلق و گردوغبار طی سالهای گذشته تاکنون نیز به نقش مهمی در کاهش مقاومت درختان جنگلی تبدیل شده است.
وی ادامه داد: گردوغبار در سالهای اخیر مهمترین مسئله در بخش آلودگی هوای استان چهارمحال و بختیاری محسوب بوده که نیازمند توجه بیشتر است.
افشین مقدس عنوان کرد: آلودگی هوا علاوه بر تأثیر بر روی انسان باعث تخریب جنگل، مراتع و پوشش گیاهی میشود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان چهارمحال و بختیاری نیز در این خصوص گفت: در حال حاضر بخشی از جنگلهای بلوط زاگرس در چهارمحال و بختیاری قرار دارند.
علی محمدی مقدم عنوان کرد: در استان چهارمحال و بختیاری ۳۰۷ هزار هکتار عرصه جنگلی داریم که نوع درخت این جنگلها، بلوط است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان چهارمحال و بختیاری با اشاره به عوامل تخریب جنگل در استان چهارمحال و بختیاری، اظهار داشت: چرای دام و تصرف عرصه جنگلی برای کشاورزی در جنگلها یکی از عوامل تخریب جنگلهای استان به شمار میرود.
علی محمدی مقدم افزود: ورود دام به جنگل و ایجاد شخم و شیار موجب جلوگیری از زادآوری طبیعی عرصه جنگلی میشود و همین امر نمیگذارد جنگل خود را احیا کند و با مرور زمان و از بین رفتن درختان کهنسال، عرصه جنگلی لخت و بدون درخت میشود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان چهارمحال و بختیاری در ادامه با اشاره به اینکه ورود آفات به جنگلهای بلوط تهدید جدید درختان بلوط است، عنوان کرد: آفتی با نام سوسک چوبخوار درختان بلوط چهارمحال و بختیاری را در مناطقی از جمله شهرستان کیار تحت تأثیر قرار داده و به درختان آسیب رسانده است.
علی محمدی مقدم عنوان کرد: هماکنون تنه بسیاری از درختان جنگلی منطقه مشایخ چهارمحال و بختیاری بهواسطه آفت سوسک چوبخوار سوراخسوراخ شده و بخشی از درختان بلوط خشکشدهاند.
وی عنوان کرد: طی بررسی های انجام شده حدود یک هزار هکتار از درختان بلوط منطقه توسط این آفت آلودهشده و آسیبدیدهاند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان چهارمحال و بختیاری تأکید کرد: کاهش بارش و خشکسالی و پایین آمدن مقاومت درختان در برابر آفات نقش مهمی در ورود آفات به درختان داشته است.
علی محمدی مقدم اظهار داشت: در راستای مقابله با گسترش آفت سوسک چوبخوار و نجات درختان بلوط در تلاش هستیم درختان بلوط را سمپاشی کنیم.
وی با اشاره به اینکه جنگلهای بلوط در چهارمحال و بختیاری سخت گذر هستند، عنوان کرد: در تلاش هستیم سمپاشی درختان برای مقابله با این آفت بهصورت هوایی انجام شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان چهارمحال و بختیاری ادامه داد: با یک شرکت هوایی برای سمپاشی منطقههای آلوده به آفت سوسک چوبخوار مذاکره شده و درصورتیکه بتوانیم یک باند فرود برای هواپیمای سمپاش در منطقه فراهم کنیم، سمپاشی درختان انجام میشود.
وی ادامه داد: برای سمپاشی درختان آلوده از سم بیولوژیک استفاده میشود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: در تلاش هستیم سمپاشی درختان تا پایان فروردین انجام شود.
درختان بلوط یکی از منابع ارزشمند زاگرس به شمار میروند که نقش مهمی در بالا بردن کیفیت هوای کشور دارند. حفاظت از این درختان و جلوگیری از تخریب آنها وظیفه همه اقشار جامعه است.
باید تلاش شود جلوی نفوذ بیشتر آفت سوسک چوبخوار در جنگلهای بلوط گرفته شود چراکه این آفت بهسرعت، درختی که سالها طول کشیده شده تا رشد کند را از پای درمیآورد . نباید اجازه گسترش این افت را به دیگر مناطق جنگلی داد چراکه مبارزه با آن بسیار سخت میشود و هزینهها نیز افزایش مییابد.