اندیشکده آمریکایی «استرتفور» از اتاقهای فکر مشهور دولت آمریکا به تازگی در گزارشی تحلیلی پیرامون خریدهای نظامی جدید ایران نوشت: ایران برای تجهیز و برآورده کردن ملزومات دفاعی و نوین سازی ارتش خود مجبور است به خارج نظر داشته باشد و صادرکنندگان تسلیحاتی روسیه به بهترین نحو آماده تهیه تسلیحات مورد نیاز ایران هستند. ارتش ایران نیز از بعد فنآوری به زودی برای کشورهای رقیب هماوردی خواهد شد.
استرتفور نوشت: ایران یکی از بزرگترین ارتشهای منطقه و البته لزوما نه بهترین ارتش را دارد. ایران میتواند دست کم با فن آوری خود حتی رقبای منطقهایش را تهدید کند. سالها تحریم نیز ایران را از ارتقا موثر تسلیحات و تجهیزات نظامی باز نداشته اما حالا با رفع تحریمها این کشور سعی دارد از رقبای اصلی خود در منطقه چون عربستان،ترکیه و امارات متحده عربی که صدها میلیارد دلار را صرف پیشرفتهترین سلاحهای نظامی کردهاند، بنمایند.
بر اساس این گزارش، دهها تحریم مشکلاتی را برای ایران برای تامین قطعات یدکی از بازار سیاه فراهم کرد اما ایرانیان با اتکا بر بازار سیاه و نیز نبوغ خود از پس نگهداری تجهیزات نظامی و سلاحهای خود برآمدند. برای مثال آنها با تعجب جهانیان ناوگان جنگندههای «اف- »14 خود را هنوز عملیاتی نگه داشته اند. البته با این وجود نگهداری ناوگان قدیمی و تهیه قطعات از منابع مختلف سرویس دهی را با مشکل مواجه میکند و به نظر میآید ایرانی ها اینبار قصد دارند از متکی بودن صرف به یک منبع پرهیز کنند.
استرتفور نوشت: ایران از گذشته متکی بر کمیت نیروهای مسلح خود و توسعه قابلیتهای نبرد غیرمتقارن بوده اما اینک قصد دارد قابلیتهای نبرد کلاسیکش را با تهیه سلاحهای بهتراحیا کند. هرچند صنایع بومی این کشور نیز نامناسب نیستند اما اگر ایران میخواهد تا با رقبایش برابری کند، باید با رو به منابع خارجی بیاورد.
استرتفور سپس نوشت: اما ایران با محدودیتی مواجه است . روسیه و چین تنها کشورهایی هستند که میتوانند نیازهای ایران به سلاحهای پیشرفته را در قیاس با همسایگان این کشور فراهم کند. اینک روسیه اولین منبع تامین کننده نیازهای دفاعی ایران است. روسیه در این زمینه بر چین و در بخشهای کلیدی منجمله فن آوری موشکهای سطح به هوا و جنگندهها برتری دارد . از این گذشته ایران و روسیه با حضورشان در سوریه همکاری بین خود را با انجام ماموریتی مشترک افزایش دادهاند.
در ادامه این گزارش آمده است: ایرانیان به طور موثری در حال مذاکره با روسیه جهت خرید تجهیزات دفاعی هستند و توافق بر سر سامانه موشکی سطح به هوای «اس -300» اینک صورت گرفته و بهنظر می رسد این سامانه در آستانه ارسال به ایران باشد.
«حسین دهقان» وزیر دفاع ایران نیز خاطر نشان ساخته که تهران و مسکو گفتوگو برای تجهیز ایران به جنگنده «سوخو – 30 » را آغاز کردهاند. از سویی اگر ایران فنآوری ساخت تانک های «تی -90» را دریافت کند، آنگاه مایل به خرید این نوع تانکها نیز است . با توجه به استفاده روسیه از تانک تی -90 و سوخو -30 در نبردهای سوریه ایران نیز احتمالا از خریدهای نظامی جدید خود در این کشمکش استفاده میکند.
درخاتمه این مطلب آمده است: همکاری تسلیحاتی هم برای ایران و هم روسیه سودمند است. ایران خواهان ارتقا تسلیحات کلاسیک خود است و روسیه نیز در پی داشتن بازار تسلیحاتی پایدار درحالی است که بسیاری از خریداران سنتی این کشور در پی خرید از جاهای دیگر هستند.
در مجموع، به خاطر عدم وجود گزینهای دیگر، رابطه مستحکم بین مسکو و تهران و نیاز به تسلیحات پیشرفته با دوام، تهران بازار باثبات نظامی دست کم کوتاه مدت برای مسکو است. در بلند مدت نیز شکاف فنآوری بین ارتش ایران و دیگران در منطقه کمتر شده که عواقب بیشمار بسیاری در توازن قوای منطقه خواهد داشت.