فضای حاکم بر شبکه های اجتماعی یکی از مهمترین ابزارها برای نمود یافتن هویت کاربران آن است.
می توان گفت فضای مجازی عرصه وسیعی از اطلاعات و نمودهای مختلف معنایی را ایجاد میکند که افراد در مواجهه با آن و تکثر منابع در ساخت هویت، دچار تعلیق (به معنی معلق بودن و سردرگمی) میشوند.
از بین رفتن زمان و مکان و نقش بیشتر این فضا در دنیای مجازی تجلی آشکاری دارد که افراد در مواجهه با آن بنیانهای هویت خود را متزلزل میبینند و دچار تردید و اضطراب می شوند. اگرچه شبکه های اجتماعی مجازی در فرایند ارتباطات میتوانند دارای تأثیرات مثبت و منفی باشند اما پژوهش های حاضر تنها بر جنبه‌های بحران زای این فرایند تأکید کرده است و یکی از آثار فضای مجازی شبکه های اجتماعی را در جوامع، به خصوص جوامع درحال گذار، ایجاد بحران هویت ملی و دینی میداند.
رضا شفیعی کارشناس فضای مجازی گفت: تا زمانیکه چت کردن با یک شخصیت مجازی در آینه ای از شخصیت خود کاربر انجام میشود شاید خیلی مخرب نباشد.
حتی میتوان گفت چت کردن سالم به خاطر حذف ارتباط چشمی و ارتباطات اجتماعی فرد را تحت تاثیر قرار میدهد. اما در شبکه های اجتماعی مثل توئیتر و... که شخصیت پردازی برای کاربر ندارد دیگر ارتباط بر پاپه اطلاعات فرد و یا جذابیت شخصی ایجاد نمی شود.
وی ادامه داد: مبنای ایجاد ارتباط در این شبکه ها مانند جذابیت ظاهری بوده که از روی عکس، موقعیت جغرافیایی (وی چت) افراد را انتخاب می کنند. همچنین با پرداختن به حواشی، ارتباط اجتماعی کاربر تحت تاثیر قرار می گیرد چراکه شخص چیزی برای ارائه کردن ندارد.
شفیعی در ادامه افزود: زمانیکه تلفن برای اولین بار به عنوان ابزاری برای تماس اظطراری ورود پیدا کرد این موضوع به مرور با گسترش تکنولوژی به عنوان وسیله ای لوکس تبدیل شد و خیلی از افراد عادت کردند ساعات بیشتری از وقت خود را جهت تنها نبودن برای صحبت استفاده کنند و متاسفانه امروزه این اخلاق اشتباه در پیام های کوتاه ها و چت بروز پیدا کرد.
این ابزار ارتباطی برای کارهای ضروری نباید زندگی را تحت شعاع خود قرار دهد. ابزاری مثل پیامک برای یادآوری و گفتن نکات مهم بود نه وسیله ای برای جک ساختن. می توان گفت استفاده اشتباه از این ابزار مانند حرکت تلفن کارآیی اولیه خودش را از دست می دهد.
این کارشناس فضای مجازی در پایان با بیان اینکه نرم افزاری مانند تلگرام تغییرات اساسی در چت کردن به وجود آورد گفت: ایده کانال تلگرامی ایده خوب، پسندیده و جالبی بود که توانست برای کارها و اتفاقات ضروری شکل بگیرد.
گفتنی است؛ طریقه استفاده از شبکه های اجتماعی حتی در برنامه های تلویزیونی هم نفوذ پیدا کرده و به نوعی تبدیل به سرگرمی شده اند که کاربران آن نیاز به مدیریت دقیق تری دارند تا بتوانند به استفاده صحیح، لازم و نه غیر ضروری سوق داده شوند.