یک آسیب شناس اجتماعی گفت: فضای مجازی شکل جدیدی از ارتباطات اجتماعی را شکل می دهد که در چنین شرایطی آسیب های جدیدی در سال های آینده جامعه جوان کشور را تهدید می کند.
"جعفر بای" در خصوص تهدیدات فضای مجازی در جریان یادگیری دانش‌آموزان و دانشجویان اظهار داشت: شبکه‌های اجتماعی آثار مثبتی هم دارند و نمی‌توان آن را انکار کرد اما اگر آموزش‌های لازم برای استفاده بهینه از این فضا ارائه نشود، آسیب‌های فراوانی به همراه خواهد داشت.
وی افزود: حضور طولانی مدت در شبکه‌های مجازی باعث می‌شود تا مدیریت زمان از دست دانش‌آموزان خارج شده و وسوسه حضور مداوم در این شبکهها باعث شود تا زمان خود را به بطالت بگذرانند.
این آسیب‌شناس اجتماعی گفت: مشکل اصلی‌تر در مواجهه به شبکه‌های مجازی مشکل محتوایی است. هماکنون در خانواده‌ها شاهد کاهش ارتباطات بین فردی هستیم که این باعث شده اعضاء روابط عاطفی مناسبی نداشته باشند و از سوی دیگر شبکه‌های اجتماعی فضای کلاس‌های درس را نیز تخریب کرده‌اند.
ابهام در مطالب دریافتی از شبکه‌های مجازی توسط جوانان
بای بیان کرد: برخی افراد با خوش بینی می‌گویند شبکه‌های مجازی خلا ارتباطات فامیلی و شب نشینی‌ها را جبران کرده است اما افراد باید با آموزش‌های لازم نحوه استفاده از این شبکهها را بیاموزند و مهارت لازم را برای استفاده از این شبکهها فرا گرفته و پس از آن وارد این فضا شوند. اگر افراد بدون هیچ گونه مهارت و آموزش‌های آغازین وارد فضای مجازی شوند با آسیب‌های متعدد مواجه می‌شوند.
وی ادامه داد: چون نظارتی بر محتوای شبکه‌های اجتماعی صورت نمی‌گیرد و به لحاظ بارگذاری مطالب مورد کنترل نیست، مشخص نیست که جوانان ما چه مطالبی را در این شبکهها دریافت می‌کنند و همین موضوع باعث می‌شود تا شاهد خوراک فرهنگی مسموم برای دانش‌آموزان باشیم.
این آسیب شناس اجتماعی بیان کرد: شبکه‌های اجتماعی در برخی از موارد آسیب‌های جدی فرهنگی و فکری را به دانش‌آموزان وارد می‌کند و فرزندان ما در این شبکهها با عناصری ارتباط برقرار می‌کنند که آسیب‌زا است و وارد دنیایی می‌شوند که هنوز مهارت لازم را برای حضور در این فضا کسب نکرده‌اند.
نبود خود کنترلی، خود نظارتی و خود مدیریتی در فضای مجازی
بای افزود: فضای مجازی به گونه‌ای شده است که خود کنترلی، خود نظارتی و خود مدیریتی در خصوص نحوه استفاده از آن وجود ندارد و همه گروه‌های سنی می‌توانند در این فضا حاضر شوند و انواع مطالب به عنوان خوراک فکری به آنها اراده می‌شود در حالی که برخی مطالب شایسته استفاده تمام افراد نیست.
وی ادامه داد: فضای مجازی تمام ارکان زندگی را تحت پوشش قرار داده است. در آینده نه چندان دور شاهد انواع بزهکاری‌هایی خواهیم بود که ریشه در تعامل ناشیانه جوانان ما با فضای مجازی خواهد داشت و آسیب‌های جدی در تکوین شخصیت جوانان را خواهیم دید. انواع ازدواج‌ها و تعاملات نامناسب از جمله آسیب‌هایی است که در آینده با آن مواجه خواهیم شد و چون فضای مجازی در کنترل ما نیست قطعا نمی‌توانیم این آسیب‌ها را نیز کنترل کنیم.
این کارشناس آسیب‌های اجتماعی بیان کرد: ورود کامپیوتر به جامعه ما با یک وارونگی همراه بود. در سایر کشورها بزرگسالان کودکان را به سمت آموزش کامپیوتر بردند و این روند طبیعی است اما در جامعه ما نوجوانان و کودکان کامپیوتر را به خوبی فرا گرفتند و بزرگسالان از قافله استفاده از فضای مجازی عقب ماندند و این وارونگی لطماتی را به همراه دارد. هماکنون دانش‌آموزان در این زمینه از معلمان خود جلوتر هستند و در چنین شرایطی بزرگترها توان نظارت، راهبری و مدیریت را نخواهند داشت.
احتمال مشاهده شکاف دانایی و دانش در آینده
بای تصریح کرد: هماکنون استفاده افراطی از فضای مجازی را شاهد هستیم. تمام اوقات جوانان در فضای مجازی می‌گذرد. در حالی که شبکه‌های اجتماعی باید بخش کوچکی از زمان فراغت را پوشش دهد اما هماکنون علاوه بر اوقات فراغت، زمان تحصیل و زمان استراحت و خواب جوانان در فضای مجازی سپری می‌شود و به غیر از آسیب‌های فرهنگی شاهد آسیب جسمانی نیز هستیم.
این آسیب شناس اجتماعی گفت: در آینده شکاف دانایی و دانش را شاهد خواهیم بود به گونه‌ای که یک عده از افراد جامعه غوطه ور در فضای مجازی و یک عده بی خبر از مسائل هستند و هماکنون جامعه ما دچار چنین شوکی شده است. جامعه‌‌ای که گرفتار چنین موضوعی شود دچار شکاف اطلاعاتی می‌شود و این شکاف انسجام اجتماعی را خدشه دار می‌کند.
وی ادامه داد: جامعه ما سنتی و یکدست بود اما هماکنون استفاده تفریطی از این فضا نسلی را به جامعه تحویل می‌دهد که دچار شکاف اطلاعاتی هستند. میان شکاف دانایی و شکاف اقتصادی هیچ تفاوتی نیست و این موضوع نیز خطرات خاص خود را دارد.
بای گفت: وقتی که با یک نسل آسیب‌پذیر و اثرپذیر از فضای مجازی مواجه هستیم اگر بارگذاری‌های مثبت در شبکه‌های اجتماعی صورت نگیرد دچار بحران خواهند شد و بالطبع آسیب پذیری دانش آموزان و دانشجویان، مدارس و دانشگاه‌ها را درگیر می‌کند. استفاده افراطی از این فضا جوانان ما را از سایر موارد مغفول کرده است و آنها دچار یک رشد کاریکاتوری شده‌اند یعنی به صورت تک بعدی رشد کرده‌اند و زمان خود را در فضای مجازی می‌گذرانند و تمام دنیای آنها فضای مجازی شده است و فردی که نگاه سالم و صحیح به مسائل داشته باشد را شاهد نخواهیم بود بنابراین افراد اندیشمندی تربیت نمی‌شوند و خوراک فرهنگی مسموم را دریافت کرده و مسوم می‌اندیشند