پاسخ به همه شبهات و شایعات درباره «النینو»

مجید عباسپور در ارتباط با پدیده النینو گفت: این پدیده به خاطر اختلاف دمایی که در آبهای سرد قطبی و آبهای جنوبی‌تر است؛ به وجود می‌آید و باعث ایجاد جریان‌های دریایی چرخشی می‌شود و زمانی که تغییر‌های آب و هوایی نیز به همراه آن وجود داشته باشد باعث ایجاد جریان‌های پر فشار و کم فشار می‌شود که نتیجه آن پدیده‌ای به نام سایکلون را در مناطق اقیانوسی ایجاد می‌کند.

وی ادامه داد: این پدیده‌ها که اسامی مختلفی همچون النینو دارند، باعث بارش‌های زیاد همراه با جریان‌های باد بسیار تند می‌شوند که در ساله‌های گذشته نتایج آن را مانند وقوع طوفان کاترینا در امریکا دیدیم. این پدیده‌ها معمولا به صورت دوره‌ای در اقیانوس هاس اطلس، آرام و هند دیده می‌شود.

این استاد دانشگاه صنعتی شریف در ارتباط با تاثیر این پدیده در ایران توضیح داد: در گذشته به دلیل آنکه از مناطق اقیانوسی فاصله داریم معمولا شاهد بروز مشکلاتی از این دست نبوده‌ایم، اما در چند سال گذشته آثار این پدیده در کشور ما نیز دیده شده است که ازجمله آن می‌توانم به طوفان گونو بود که حدود ۴ سال پیش در منطقه جنوبی کشور رخ داد، اشاره کنم. این طوفان‌ها در کشور ما با طغیان دریا همراه با بارش بارانو ایجاد سیلاب بروز می‌کند.

عباسپور با اشاره به اینکه معمولا آثار این پدیده‌ها به خلیج فارس نمی‌رسد و تنها در منطقه دریای عمان یعنی از حدود چابهار تا تنگه هرمز دیده می‌شود، توضیح داد: یکی از دلایلی که برای تغییر این روند و ظهور آن در کشو ما مطرح می‌شود، مساله تغییر الگوی جریان‌های اقیانوسی به دلیل گرمایش زمین و تغییر آب و هوا است.

وی ادامه داد: این پدیده مطمئنا دریای خزر را متاثر نمی‌کند زیرا دریای خزر یک دریاچه بزرگ است و به اقیانوس‌ها راه ندارد، بنابراین شمال کشور از این پدیده متاثر نمی‌شود اما در بخش‌های جنوبی ممکن است به دلیل تغییرات آب و هوایی شاهد وقوع پدیده النینو باشیم اما اگر این پدیده به صورت گسترده تری رخ دهد بخش‌های بیشتری از کشور تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

استاد دانشگاه علوم و تحقیقات در پاسخ به این سوال که آیا النینو زمستان بسیار سختی را برای ما به همراه می‌آورد یا خیر؟ توضیح داد: ما با دیگر پدیده‌های آب و هوایی که کشور را متاثر می‌کنند نیز روبرو هستیم، در منطقه ما الگوی تغییرات آب و هوایی وجود دارد که معمولا ۳۰ سال یکبار ما را در وضعیت خشکسالی قرار می‌دهد که درحال حاضر در این سیکل خشکسالی به اوج رسیده‌ایم که نشانه‌های آن در خشک شدن تالاب‌ها و دریاچه ارومیه مشخص است، حال تلفیق این پدیده‌های آب و هوایی با یکدیگر مشخص نیست که نتیجه‌ای دهد بنابراین پیش بینی آن ساده نیست که بگوییم آیا واقعا با زمستان سردی روبرو خواهیم بود یا خیر زیرا ما با الگوی کم بارشی روبروایم و از طرفی پدیده النینو رخ خواهد داد، بنابراین ممکن است این دو همدیگر را تعدیل کنند و یایکی بر دیگری غلبه پیدا کند.

رئیس انجمن متخصصان محیط زیست ایران در مورد تاثیر پدیده النینو بر آب و هوا، گفت: این پدیده با بارش‌های زیاد همراه است و در بحث هوا‌شناسی زمانی که در زمستان بارش‌های زیاد رخ دهد طبیعتا می‌تواند تبدیل به برف شود و دمای هوا را تا۱۰ الی ۱۲ درجه دما را پایین بیاورد اما پیش بینی من این است که ممکن است در مقطع کوتاهی دمای سردی را تجربه کنیم اما این گونه نخواهد بود که زمستان سر دو پر برفی داشته باشیم.

عباسپور با بیان اینکه جای نگرانی برای وقوع زمستان بسیار سرد نیست، اظهار کرد: یک نکته مثبت نیز در وقوع پدیده النینو وجود دارد به هر حال النینو یک پدیده بارشی است و با توجه به اینکه ما در وضعیت نامناسبی از نظر منابع آبی قرار داریم، این پدیده می‌تواند بر وضعیت منابع آبی ما اثر بگذار و کمک کند تا از این وضعیت نامناسب راحت ترعبور کنیم.