مراودات مقامات سیاسی اروپایی و دیپلماسی نفتی

 همزمان با روی کار آمدن دولت یازدهم و توافق هسته‌ای با گروه 1+5 که نوید بخش لغو تحریم های اقتصادی من جمله نفت بوده است مواضع بسیاری کشورها بالاخص اروپائیان نسبت به ایران و رویکردشان نسبت به روابط تجاری با کشورمان تغییر داشته است.

سفر مقامات سیاسی کشورهای بزرگ اروپایی که با مشایعت تیم های بزرگ اقتصادی نیز همراه بوده مؤید آن است که این کشورها بیش از مراودات سیاسی تقویت روابط تجاری و اقتصادی با ایران را در صدر اهداف خود قرار داده اند. چرا که بسیاری از زعمای سیاسی و اقتصادیون بر این باورند که روابط با ایران به نفع دو طرف و البته به نفع منطقه و جهان است.

در حال حاضر با توجه به تسهیل در سرمایه گذاری خارجی در ایران، قوانین حمل و نقل، گمرک، بانک و بیمه بسیاری از شرکت های بزرگ تجاری جهان بدنبال آشنایی با ظرفیت های اقتصادی ایرانند تا از دیگر همتایان خود برای ورود به ایران عقب نمانند.

آنچه مسلم است اینکه اتحادیه اروپا با جمعیتی بالغ بر 500 میلیون نفر، بیش از 30 درصد تجارت جهانی را در اختیار دارد و از جمله مصرف کنندگان عمده نفت و گاز جهان محسوب می شود و ایران نیز که مجموعا نخستین دارنده منابع انرژی فسیلی جهان با 17 درصد گازو 12 درصد نفت جهان را در اختیار دارد، می تواند شریک با ثباتی برای 28 کشور اتحادیه اروپا باشد و این کشورها نیز می توانند فرصت های بی نظیری را به لحاظ تکنولوژی و فناوری پیش روی ایران قرار دهد.    

این گزارش حاکی است در فاصله سه هفته پس از انجام توافق هسته ای با گروه 1+5 تا کنون سه هیات سیاسی- اقتصادی از کشورهای آلمان، فرانسه و ایتالیا وارد ایران شده اند  که یکی از محورهای گفت وگوی این مقامات اروپایی با رئیس جمهور و وزاری کشورمان مباحث مربوط به حوزه انرژی و نفت بوده است.

بر این اساس هیات 60 نفره تجاری-اقتصادی آلمان که با سردمداری زیگمار گابریل معاون صدر اعظم این کشور که سمت وزیر اقتصاد و انرژی این کشور را نیز عهده دار است نخستین سیاستمدار برجسته اروپایی پس از توافق هسته ای وین، بود که به دعوت بیژن نامدار وارد ایران شد.

در این سفر، مدیران شرکت های بزرگ آلمانی مانند زیمنس، مرسدس دایملر و فولکس واگن به همراه تعداد زیادی از شرکت های کوچک حضور داشتند.

آنچه مسلم است این سفر را می توان سرآغازی برای ماراتن سایر کشورهای اروپایی به ایران تلقی کرد تا کشورهای فرانسه، ایتالیا و اتریش نیز آمادگی خود را برای ازسرگیری و گسترش رواتبط با ایران اعلام کنند. 

احیای کمیسیون مشترک ایران و آلمان از جمله دستاوردهای سفر هیات آلمانی به ایران، است که به مدت 14 سال به فراموشی سپرده شده بود.

زیگمار گابریل قائم مقام صدراعظم آلمان در این سفر اعلام کرده بود که خودروسازی، پتروشیمی، انرژی های نو، بهره وری انرژی و محیط زیست از جمله بخش هایی به شمار می روند که شرک های آلمانی آماده همکاری در این بخش ها با ایران هستند.

وی با تاکید بر اینکه دستیابی به تفاهم پس از بحران 13 ساله نیز از طریق گفت وگو به دست آمد، ادامه داده بود: پس از برداشته شدن تحریم ها، می توانیم روابط اقتصادی را از سر بگیریم.

قائم مقام صدراعظم آلمان خاطرنشان کرده بود: شرکت های آلمانی پس از برداشته شدن تحریم ها برای همکاری صنعتی با ایران و مدرن سازی صنایع اقدام خواهند کرد.

وی تصریح کرده بود: شرکت های آلمانی تنها آماده فروش محصولات به ایران نیستند، بلکه به دنبال گسترش همکاری های اقتصادی ماندگار و پایدار هستند.

آلمانی ها تا پیش از تشدید تحریم ها از مهم ترین شرکای اقتصادی ایران بودند به طوری که همواره در جایگاه نخست یا دوم قرار داشتند، اما با شروع تحریم ها حجم مبادلات تجاری رو به کاهش گذاشت.

البته فعالان بخش خصوصی آلمان پیش بینی می کنند که با رفع تحریم ها و تسهیل مراودات مالی و تجاری، حجم همکاری ها تا چهار سال آینده با رشد چهار برابری به 10 میلیارد یورو افزایش یابد و به گفته فولکر ترایر رئیس بخش اقتصاد خارجی اتاق صنایع و بازرگانی آلمان، اگر تحریم ها علیه ایران لغو شوند، میزان تجارت آلمان با ایران را می توان به زودی و در کوتاه مدت به پنج میلیارد یورو افزایش داد.

وزیر نفت در  دیدار با زیگمار گابریل راهکارهای گسترش همکاری ها در بخش های بالادستی و پایین دستی صنعت نفت مورد بررسی قرار داد.

زنگنه وزیر نفت در جلسه مشترک با هیات آلمانی با بیان اینکه ایران خود را متعهد به تامین انرژی جهان می داند، خاطرنشان کرد: ایران در قلب یک بازار 300 میلیون نفری در منطقه واقع شده که قادر است به همه کشورهای منطقه صادرات داشته باشد.

وی با اشاره به رونمایی از مدل جدید قراردادهای نفتی در سپتامبر، اظهار کرده بود: زمینه های خوبی برای همکاری با آلمانی ها در زمینه پالایش، ذخیره سازی گاز، پتروشیمی، خودروسازی و انرژی های نو وجود دارد.

زنگنه با اشاره به جذابیت های صنعت پتروشیمی ایران، گفته بود: در هیچ جای دنیا قیمت خوراک پتروشیمی به ارزانی ایران نیست.

البته بخش عمده مذاکرات نفتی هیات آلمانی مربوط به صنعت پتروشیمی بود به طوری که راهکارهای سرمایه گذاری در این صنعت و نحوه انتقال دانش فنی توسط آلمانی ها مورد بررسی قرار گرفت که به گفته مقامات شرکت ملی صنایع پتروشیمی، مقامات وزارت نفت با هدف جلب سرمایه گذاری و انتقال فناوری با مدیران دو شرکت بزرگ صنعت پتروشیمی آلمان دیدار و گفت و گو کردند.

عباس شعری مقدم مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در این خصوص اظهار کرده بود: برای آغاز دوباره همکاریها با دو شرکت آلمانی لینده و باسف(BASF) که از فعالان صنعت پتروشیمی بوده و در گذشته نیز همکاری خوبی با ایران داشتند، به منظور انتقال فناوری به صنعت پتروشیمی مذاکره شد.

وی با بیان اینکه شرکتهای سرمایه گذار می توانند در واحدهای پایه پتروشیمی ایران حضور داشته باشند، اظهار داشت: این شرکتها دارنده دانش فنی تولید پلیمرها، ریفرمرها، کلدباکسها و غیره هستند.

یک هفته پس از ورود آلمانها فابیوس وزیر امورخارجه فرانسه نیز وارد ایران شد و طی دیداری که با مقامات کشورمان داشت از سفر هیات تجاری کشور در سپتامبر سال جاری خبر داد.   

پیشتر نیز بیژن نامدار زنگنه در حاشیه یک سمینار انرژی در وین با مدیران شرکت توتال دیدار داشته که در این ملاقات شرکت نفتی فرانسوی توتال خبر داد که در صورت برداشته شدن تحریم‌ها علیه ایران، در صدد از سرگیری پروژه مایع‌سازی گاز طبیعی در ایران است.

مدیر اجرایی شرکت توتال نیز در سخنان خود با اشاره به پیشینه همکاری طولانی  با ایران گفت که این شرکت در صورت بازگشت به ایران، کار بر روی کارخانه مایع‌سازی گاز طبیعی را که در سال ۲۰۰۹ میلادی متوقف شده، از سر خواهد گرفت. 

سفر پائولوجنتیلونی وزیر خارجه ایتالیا نیز که روز گذشته به همراه فدریکا گوئیدی وزیر توسعه اقتصادی ایتالیا به ایران نیز سومین سفر مقامات اتحادیه اروپا به کشورمان بوده است.

وی در دیدار  با رئیس جمهور کشورمان با بیان اینکه در هیأت همراهش بازرگانان و صاحبان صنایع بسیار مهم ایتالیا حضور دارند و در حال حاضر مشغول مذاکره با صنایع و بنگاه‌های اقتصادی ایران هستند، اظهار امیدواری کرد: این همکاری به نفع طرفین بوده و منجر به انتقال سرمایه و فناوری به ایران و توسعه شبکه ارتباطی و راه‌ها و نیز توسعه صنایع نفت و گاز شود.

علی طیب نیا نیز با فدریکا گوییدی دیدار داشته و پس از مذاکره با همتای ایتالیایی با بیان اینکه در گذشته حجم روابط ایران و ایتالیا ۷ میلیارد دلار بود افزود: به دلیل محدودیت های اخیر، این رقم به یک و نیم میلیارد دلار کاهش یافت که در جلسه امروز با وزیر ایتالیایی بر گسترش مبادلات تجاری به ویژه سرمایه گذاری در ایران و ارتقای روابط دو کشور تفاهم کردیم.

وی گفت: همچنین توافق کردیم که با حذف تحریم ها، ایتالیا خرید نفت خود از ایران را افزایش دهد. دو طرف همچنین بر سرمایه گذاری مشترک به خصوص درحوزه صادراتی تأکید کردند.

وزیر توسعه اقتصادی ایتالیا گفت: کمیته مشترک اقتصادی دو کشور طی ماه‌های آینده برای توسعه  همکاری‌های مشترک ایران و ایتالیا تشکیل می‌شود و راه‌های افزایش مبادلات را بررسی خواهد کرد.

بیژن زنگنه نیز عصر امروز با پائولو جنتیلونی، وزیر امور خارجه و فدریکا گوئیدی، وزیر توسعه اقتصادی ایتالیا و کلودیو دسکالزی، رئیس شرکت انی ایتالیا دیدار می کند.

ایتالیا طی سالهای پس از انقلاب اسلامی، همکاری گسترده ای با ایران در بخشهای دولتی و خصوصی داشته و از جمله کشورهای اروپایی است که همواره از شرکای تجاری قوی کشورمان بوده است. با توجه به ظرفیتهای قابل توجه موجود، زمینه برای احیا و تقویت بیش از پیش روابط دو کشور وجود دارد.

شرکت انی با وجود فشار آمریکا مسؤولیت اجرای چند طرح بزرگ را در صنعت نفت ایران به عهده داشته است؛ این شرکت همچنین پیش از توافق ایران و ١+٥ به صورت رسمی با انجام مکاتباتی با شرکت ملی نفت ایران خواستار مشارکت و سرمایه‌گذاری در فاز سوم طرح توسعه میدان نفتی دارخوین در منطقه نفتخیز رودخانه کارون شده بود.

شرکت انی ایتالیا تا پیش از افزایش تحریم‌های بین‌المللی، در فاز اول و دوم طرح توسعه میدان نفتی دارخوین در قالب قراردادهای بیع متقابل مشارکت داشت. با تحریم نفت ایران در طول چند سال گذشته اما این شرکت ایتالیایی یکی از خریداران نفت خام کشور باقی ماند.