مناقشه ترجمه/مجلس را سرکار گذاشتند!

شاید نقل این ماجرا کمی غیر واقعی باشد اما در حالی که ۲ هفته از اعلام جمع‌بندی برجام در وین گذشته، هنوز مجلس نتوانسته است به محتوای آن دست یابد. درحالی که جان کری به همراه ارنست مونیز، وزیر انرژی و جک لو، وزیر خزانه‌داری آمریکا پنجشنبه هفته گذشته به کمیته روابط خارجی سنا رفتند و درباره جزئیات برجام توضیحاتی را به نمایندگان کشورشان دادند؛ در ایران جواد ظریف سه‌شنبه هفته گذشته یک متن ترجمه دارای اشکال از جمع‌بندی برجام را به مجلس ارائه کرد!

ظریف در حالی متن ترجمه برجام را به مجلس داد که پیش از آن تعدادی از نمایندگان نسبت به تاخیر در ارائه این متن اعتراض کرده بودند. در واقع ظریف ۷ روز پس از اعلام جمع‌بندی برجام و در واقع یک هفته پس از انتشار این متن توسط ۱+۵ و ایران، ترجمه این متن را در اختیار مجلس قرار داد. نمایندگان معترض به این نکته اشاره می‌کردند که وزارت امور خارجه پس از ۲ سال مذاکره، به خوبی می‌داند در متن توافق چه مطالبی موجود است، بنابراین دلیلی برای تاخیر یک هفته‌ای در ارائه ترجمه متن برجام به مجلس وجود ندارد اما ماجرا زمانی مساله‌ساز شد که همه متوجه شدند متن ارائه شده توسط ظریف به مجلس، دارای اشکال است! موضوع ترجمه وزارت امور خارجه از برجام زمانی جدی‌تر شد که هیات رئیسه مجلس، یک روز پس از دریافت این متن ترجمه، آن را به وزارت امور خارجه عودت داد! دلیل این عودت هم اعلام شد!

متنی که ظریف به مجلس داده بود، دارای اشکال بود و برخی مفاد بویژه درباره تعهدات طرف مقابل درباره تحریم‌ها، ابهاماتی داشت. هیات رئیسه روز چهارشنبه هفته گذشته یعنی ۳۱ تیرماه، متن ظریف را به او عودت داد و از او خواست متن صحیح ترجمه را به مجلس ارائه دهد! همزمان منابع خبری با درج عبارات متن انگلیسی برجام و مقایسه آن با ترجمه‌ای که وزارت امور خارجه روی پورتال خود قرار داده بود؛ خطاها و غلط‌های فاحش آن را برجسته کردند. این غلط‌ها زمانی باعث ایجاد حساسیت شد که بخشی از آنها مربوط به تعهدات طرف خارجی درباره تحریم‌ها بود! افشاگری نمایندگان و رسانه‌ها درباره اشتباهات شائبه‌دار در متن ترجمه وزارت امور خارجه به گونه‌ای فزاینده در فضای عمومی منعکس شد.

اما ماجرا زمانی جدی‌تر شد که وزارت امور خارجه متن ترجمه را از خروجی سایت خود برداشت! روز دوشنبه وزارت امور خارجه ترجمه برجام، ضمائم آن و نیز ترجمه قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را از پورتال خود حذف کرد. این اقدام وزارت امور خارجه به معنای این بوده است که آنها به ترجمه غلط خود از متن جمع‌بندی برجام اعتراف کردند.

وزارت امور خارجه در ساعات واپسین روز دوشنبه، متن‌های جدید به جای متن‌های حذف شده روی پورتال خود قرار داد و براساس اظهارات حسن قشقاوی، معاون پارلمانی وزیر امور خارجه، متن جدید یکشنبه شب در اختیار هیات رئیسه مجلس قرار گرفت اما موضوع اعتراف وزارت امور خارجه به اشتباه در ترجمه توافقنامه هسته‌ای و در مجموع رفتار نادرست آنان در قبال مجلس، خشم نمایندگان مجلس را برانگیخت.

به گزارش «وطن امروز»، روز گذشته نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی نسبت به این رفتار وزارت امور خارجه بشدت انتقاد کردند. نمایندگان مجلس اقدام جواد ظریف در ارائه یک متن ترجمه غیر رسمی از برجام به نمایندگان در سه‌شنبه هفته گذشته را توهین به مجلس و نمایندگان ملت دانستند. آنها دیروز ۲ نکته کلیدی درباره ماجرا مطرح کردند:

۱- چرا وزیر امور خارجه یک متن ترجمه اشتباه که تعهدات طرف مقابل درباره تخفیف در تحریم‌ها جزو این اشتباهات ترجمه‌ای بوده، به مجلس ارائه کرده است؟

۲- چه تضمینی وجود دارد که ترجمه جدید نیز صحیح باشد. به همین خاطر باید نسبت به صحت متن ارائه شده از سوی وزارت امور خارجه، اهتمام داشت.

اکنون پس از گذشت بیش از ۲ هفته از اعلام جمع‌بندی برجام در وین، نمایندگان مجلس شورای اسلامی که وظیفه بررسی این جمع‌بندی و تصمیم‌گیری نهایی درباره آن را دارند، هنوز نتوانسته‌اند از سوی وزارت امور خارجه متن «رسمی» برجام را برای رسیدگی دریافت کنند! این درحالی است که قرار بود در جلسه علنی روز دوشنبه اعضای کمیسیون ۱۵ نفره بررسی برجام در صحن علنی انتخاب شوند. همین موضوع، یعنی ترجمه غیر رسمی برجام باعث شد انتخاب اعضای این کمیسیون به تاخیر بیفتد.نمایندگان در مجموع نسبت به رفتار وزیر امور خارجه در این ماجرا معترض هستند! آنها این رفتار را منطبق بر صداقت درباره آنچه درباره توافق ادعا می‌شود، نمی‌دانند!  در واقع آنچه از رفتار دولت بویژه وزارت امور خارجه در قبال ورود و نظارت مجلس بر توافقنامه هسته‌ای مشاهده شده، نشانه خوبی از تمایل به همکاری نیست. وزیر امور خارجه با تاخیر متن ترجمه شده برجام را به مجلس ارائه داد! اما متن ارائه شده توسط او صحیح نبود. نمی‌توان معنای دقیق این رفتار را بیان کرد اما خشم نمایندگان از این اقدام ظریف قابل درک است.  قطعا جواد ظریف در جریان جزئیات تمام داده‌ها و ستانده‌های وین قرار دارد و احاطه او بر زبان انگلیسی و فارسی نیز قابل تردید نیست! بنابراین چرا روایتی غیر از آنچه وجود داشته، باید به مجلس ارائه شود؟ چرا با این اقدام نسنجیده، این شائبه ایجاد شد که تمایلی وجود ندارد متن اصلی در معرض رای نمایندگان مردم قرار گیرد؟!

۲-۳ براساس کدام متن است؟

دیروز نمایندگان مجلس در انتظار رویت متن بعدی ترجمه شده از برجام توسط وزارت امور خارجه بودند. یعنی در واقع در انتظار روایت بعدی وزارت امور خارجه از آنچه در وین داده و ستانده شده است. مجلس شورای اسلامی باید به بررسی این متن ترجمه جدید بپردازد. با این حال اما نمایندگان سوالاتی جدید در این‌باره مطرح می‌کنند. حمید رسایی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی دیروز در این‌باره در یک تذکر شفاهی گفت: یک هفته از این می‌گذرد که آقای ظریف متنی را تحویل مجلس دادند که ترجمه آن ناقص بود. وی افزود: سوال اینجاست مسؤولانی که از توافق تمجید و تعریف می‌کنند؛ آیا این متن ناقص یا ترجمه غلط آن را خوانده‌اند که تعریف می‌کنند؟

چرا که وقتی متن انگلیسی را نیز بررسی می‌کنیم این اتفاقاتی که تعریف می‌کنند در متن اصلی برجام وجود ندارد. رسایی همچنین تصریح کرد: وزارت ارشاد در اطلاعیه‌ای بیان کرده براساس مصوبه شورایعالی امنیت ملی رسانه‌ها باید تعریف و تمجید کنند، کسی انتقاد نکند. این نماینده مجلس نهم اظهار داشت: چطور ممکن است رهبر معظم انقلاب در نماز عیدفطر بر رسیدگی دقیق به این موضوع و عدم تعجیل در آن تأکید می‌کنند اما از آن طرف شورایعالی امنیت ملی چنین چیزی بگوید؟ قطعا این مصوبه وجود ندارد و چنین مصوبه‌ای به تایید رهبر معظم انقلاب نرسیده است. ابوترابی‌فرد که ریاست جلسه علنی دیروز را در غیاب علی لاریجانی برعهده داشت خطاب به رسایی گفت: متن، متنی است که از یک پیچیدگی فنی، سیاسی و حقوقی برخوردار بوده و لازم است ترجمه آن از بالاترین اتقان برخوردار باشد. وی ادامه داد: در همین روزها ترجمه رسمی و قطعی برجام  به دستمان می‌رسد و ما نیز خدمت همکاران گرامی تقدیم خواهیم کرد.

مجلس را سرکار گذاشتند!

اما اعتراض شدید دیروز در صحن علنی مجلس، توسط مهدی کوچک‌زاده صورت گرفت. کوچک‌زاده طی تذکری گفت: شأن مجلس رسیدگی به خرید و فروش سیب‌زمینی که آقای لاریجانی اعلام کرده نیست، آقای لاریجانی گوش دهند ترجمه‌ای که امروز وزارت امور خارجه به مجلس تحویل داده چه تضمینی دارد که ترجمه درستی است؟ این نماینده مجلس تاکید کرد: مگر هفته پیش رئیس دستگاه دیپلماسی ترجمه‌ای را به صحن تحویل نداد و حال به آسانی گذشته‌ایم و می‌گوییم آن اشکال داشته و یک ترجمه دیگر به ما تحویل می‌دهند و از کجا معلوم این ترجمه توسط شخص دیگری مورد ایراد نباشد. وی اظهار کرد: این برخورد سلطنت‌مآبانه با مجلس است، چه کسی تضمین می‌کند این ترجمه همان ترجمه‌ برگرفته از متن انگلیسی باشد. کوچک‌زاده در میانه اظهاراتش در واکنش به فریادهای کاظم جلالی، اظهار کرد: شلوغ نکنید و بگذارید سخنم تمام شود و بعد شما خودشیرینی کنید. وی ادامه داد: مجلس مسؤول است و ۲ هفته است که مطلب را به تعویق انداخته تا ترجمه مطلوب به دست برسد، مردم بدانید مجلس تا امروز با برخورد سلطنت‌مآبانه‌ای که رهبر معظم انقلاب هم صریحا آن را منع کردند، از دخالت در این مساله فعلا امتناع کرده است و در آینده چه خواهد شد، معلوم نیست.  وی تصریح کرد: ما می‌گوییم، ترجمه‌ای که هفته گذشته وزارت امور خارجه به مجلس داد مطلوب نبود اما چه کسی تضمین می‌کند ترجمه‌ای که امروز ارائه شده مطلوب است؟ مجلس را سرکار گذاشته‌اند.

نقد توکلی

در میان انتقاداتی که نسبت به رفتار نسنجیده و شائبه‌دار ظریف در ارائه متن ترجمه از جمع‌بندی برجام، مطرح شد؛ روز گذشته نمایندگان مجلس برخی انتقادات نسبت به واقعیات مربوط به مفاد جمع‌بندی را نیز مطرح کردند. احمد توکلی در نطق میان دستور خود گفت بررسی‌ها نشان می‌دهد خط قرمز عدم بازرسی از مراکز نظامی، در توافق صورت گرفته، نقض شده است و از مراکز نظامی ایران بازرسی خواهد شد. وی گفت: در ارتباط با پایگاه‌های نظامی تیم مذاکره‌کننده ما پذیرفت با سازوکاری محدودکننده بازرسی انجام شود. بخشی از این سازوکار محرمانه بین ایران و آژانس بسته شده است لذا چون اطلاعات ما کافی نیست ارزیابی اینکه ما در این بازرسی چقدر امتیاز داده‌ایم، فعلاً مقدور نیست.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس اظهار داشت: غرب از ما خواست که براساس ادعایمان که سلاح هسته‌ای را ممنوع شرعی می‌دانیم مواد، تجهیزات و اقداماتی را که متناسب با برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز است نگه داریم و مابقی را متوقف، تعطیل،‌ جابه‌جا یا صادر کنیم یا فرآیندهایی را تغییر دهیم. توکلی اضافه کرد: قبول بخشی از این درخواست‌ها با مصالح ما سازگار است و در واقع پذیرش تیم ما روغن ریخته را نذر امامزاده کردن بود ولی برخی دیگر بویژه موارد بازگشت‌ناپذیر به ترتیب زمانی قبول شده چنانکه خواهیم دید خطراتی جدی را متوجه منافع و امنیت ملی می‌کند به طوری که معلوم نیست تحریم‌های ستمگرانه لغو و گشایشی در زندگی مردم زمینه‌سازی شود. توکلی به نقض دومین خط قرمز ایران  یعنی لغو همه تحریم‌ها در روز اجرای توافق، در جمع‌بندی برجام اشاره کرد و گفت: آیا برجام و قطعنامه خواسته برحق لغو تحریم‌ها را تأمین می‌کند؟ ایران باید تمام ۳۹ تعهد خود را که در بند ۱۵ ضمیمه ۵ برجام ذکر شده است ابتدا ظرف ۶ ماه آینده اجرا کند و آژانس راستی‌آزمایی کند و درستی اقدامات ایران را گزارش دهد و پس از آن است که غرب تعلیق تحریم‌ها را آغاز می‌کند.

توکلی خاطرنشان کرد: با توجه به سابقه ناجوانمردی‌های آژانس چه تضمینی وجود دارد که بهانه‌جویی نشود و غرب لغو که هیچ لااقل تعلیق تحریم‌ها را انجام دهد. وی افزود: شورای امنیت با قطعنامه ۲۲۳۱، ۶ قطعنامه تحریمی پیشین خود را به ظاهر لغو کرده است ولی در بند ۱۱ و ۱۲ قطعنامه به صراحت برگشت‌پذیری خودکار آن تحریم‌ها تنها با دادن یک یادداشت آمریکا و ادعای نقض یکی از تعهدات هسته‌ای ایران بدون اینکه از آن دلیل و مدرکی خواسته شود، آمده است، امری که مورد تایید مذاکره‌کنندگان ما نیز هست.

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: با توجه به کینه‌توزی‌ها و سوابق پیمان‌شکنی‌های طرف غربی چقدر می‌توان احتمال داد که تحریم‌های ظالمانه منتفی شوند و گشایشی در وضع مردم حاصل شود. متأسفانه از این دسته احکام در این دو سند بسیار است (برجام و قطعنامه ۲۲۳۱). آیا با این وضعیت می‌توان ادعا کرد یک رکن مهمی که دولت و ملت بحق در پی تأمین آن بودند یعنی لغو تحریم‌ها با اطمینانی معقول حاصل‌شدنی است؟ به هر حال در کنار نگرانی‌هایی که متن برجام ایجاد کرده، رفتار وزیر امور خارجه در مقابل این متن نیز باعث شده است مناقشه‌ای جدی درباره آنچه در وین توافق شده، ایجاد شود!

در حالی که جریان منتقد محتوای مذاکرات و رسانه‌های آنها پس از اعلام جمع‌بندی وین، رویه‌ای آرام و منطقی از خود نشان داده‌اند اما این بار افکار عمومی مشاهده کرد این خود دولتی‌ها و در رأس آن جواد ظریف بود که با ارائه متن ترجمه اشتباه به مجلس، یک مناقشه بی‌دلیل را در مرحله بررسی برجام در مجاری قانونی ایجاد کردند! در واقع در زمانی که مجلس شورای اسلامی خود را آماده بررسی متن جمع‌بندی برجام می‌کرد، وزیر امور خارجه با ارائه متن غیر واقعی، ماجرا را به حاشیه برد!

۲ترجمه دیگر

اما آخرین شنیده‌های «وطن امروز» حاکی از آن است که وزارت امور خارجه پس از آنکه هیأت‌رئیسه مجلس ترجمه اول را عودت داد، تاکنون ۲ متن ترجمه دیگر به مجلس ارائه کرده است! یک متن، دوشنبه به مجلس ارائه شد! و متن دیگر که در واقع سومین متن ترجمه از برجام است(!) نیز دیروز سه‌شنبه به هیأت‌رئیسه مجلس ارائه شده است.  نکته جالب اینکه روی این متن درج نشده که این ترجمه، ترجمه رسمی وزارت امور خارجه از جمع‌بندی برجام است! این اقدام وزارت امور خارجه به معنای آن است که آنها نمی‌خواهند مسؤولیت این متن را بر عهده بگیرند!

تحریم‌ها در ترجمه غلط لغو می‌شود!

یکی از موارد اشتباه در متن ترجمه وزارت امور خارجه از برجام، موضوع لغو تحریم‌هاست.

به عنوان مثال، کلمه «lifting» دقیقا ۲۳ بار در متن اصلی توافق و ضمیمه‌های آن تکرار شده است. در ترجمه وزارت امور خارجه این کلمه به معنای «لغو» ترجمه‌ شده است. برای مثال در اوایل متن انگلیسی در بخش           «PREAMBLE AND GENERAL PROVISIONS» این جمله آمده است:

This JCPOA will produce the comprehensive lifting of all UN Security Council sanctions as well as multilateral and national sanctions related to Iran’s nuclear programme, including steps on access in areas of trade, technology, finance and energy.

به‌گزارش مشرق، ترجمه وزارت امور خارجه از این جمله چنین است:

«این برجام موجب لغو جامع کلیه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد و همچنین تحریم‌های چندجانبه و ملی مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران و نیز شامل گام‌هایی برای ایجاد دسترسی در حوزه‌های تجارت، فناوری، مالی و انرژی خواهد شد». مطابق ترجمه وزارت امور خارجه، توافق نهایی موجب لغو همه تحریم‌های شورای امنیت، همه تحریم‌های چندجانبه که در اینجا منظور اتحادیه اروپایی است و تحریم‌های ملی که اصلی‌ترین آن آمریکاست می‌شود. اما زمانی که به تعهدات اروپا مراجعه می‌کنیم ملاحظه می‌کنیم تنها بخشی از تحریم‌ها لغو و بخش دیگری از تحریم‌ها صرفاً تعلیق می‌شود. همچنین در بخش تعهدات آمریکا صحبت از توقف اجرای بخشی از تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای و لغو تعدادی از فرمان‌های اجرایی رئیس‌جمهور است.

متن توافق درباره تعهدات اروپا و آمریکا چنین است:

درباره تحریم‌های اتحادیه اروپایی در ضمیمه ۵ بند ۱/۱۶ چنین آمده است: «اتحادیه اروپا مفاد آیین‌نامه اجرایی شماره ۲۶۷/۲۰۱۲ را لغو و مفاد متناظر در تصمیم شماره ۴۱۳/۲۰۱۰ را تعلیق خواهد نمود».  همچنین در بند ۲۰ همین ضمیمه آمده است ۸ سال پس از روز توافق «اتحادیه اروپا اقدام به لغو مفاد آیین‌نامه اجرایی شماره ۲۶۷/۲۰۱۲ و تعلیق مفاد متناظر در تصمیم شماره ۴۱۳/۲۰۱۰ شورای اتحادیه اروپایی خواهد نمود». درباره تحریم‌های آمریکا در بند ۱/۱۷ضمیمه ۵ تصریح می‌شود «آمریکا در روز اجرای توافق اقدام به متوقف ‌نمودن اعمال تحریم‌های اشاره‌شده در بخش‌های ۱/۴ تا ۵/۴ و... خواهد کرد». همان‌گونه که ملاحظه می‌شود مطابق توافق، اتحادیه اروپایی صرفاً بخشی از تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای را لغو و بخش دیگری از آنها را تعلیق خواهد کرد. همچنین آمریکا اجرای بسیاری از تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای را صرفاً متوقف خواهد کرد و هیچ سخنی از لغو آنها نشده است.