براساس قانون کار ایران، هر کارگر و مشمول قانون کار در ماه باید حدودا ۱۹۲ ساعت کارکرد داشته باشد که این میزان با فرض ۴ هفته کاری بدون تعطیلی های رسمی است. براساس حداقل دستمزد ۷۱۲۴۲۵ تومانی مصوب شورای عالی کار در سال جاری، هر کارگر ایرانی برای هر ساعت کار تنها حدود ۳۷۱۱ تومان معادل ۱.۱۲ دلار به نرخ روز بازار آزاد (۳۳۰۰ تومان)، دریافت می کند.
دستمزد در ایران؛ ساعتی ۱.۱۲ دلار
مسائل مربوط به پایین بودن میزان حقوق و دستمزد کارگران ایرانی در سال‌های اخیر یکی از چالش برانگیزترین موضوعات در زندگی خانوارهای کارگری کشور بوده به نحوی که این مسئله به عنوان یکی از اختلافات دائمی نمایندگان کارگران و کارفرمایان مطرح است و هیچگاه مباحث پیرامون آن کهنه نمی‌شود.
هرچند متوسط دریافتی کارگران در سال جاری تا یک میلیون و ۲۰۰ هزارتومان است ولی نمایندگان کارگری می گویند تا ۳۰ درصد کل مشمولان قانون کار کشور در شرایط فعلی تنها حداقل دستمزد ۷۱۲ هزارتومانی را دریافت می‌کنند و این مسئله باعث بروز مسائل شدید معیشتی و کسری دائمی در زندگی آنها شده است.
با این وجود، میزان دریافتی و دستمزد نیروی کار در بسیاری دیگر از کشورها نسبت به ایران از شرایط بهتری برخوردار است و دولت‌ها در طول سنوات مختلف نتوانسته‌اند اقدام موثری به منظور جبران کسری معیشتی اقشار کارگری انجام دهند به نحوی که فاصله بین درامد و هزینه کارگران در طول دهه های اخیر همچنان وجود داشته است.
۶ میلیون تومان؛ حداقل حقوق ماهیانه در برخی کشورها
هم اکنون برخی کشورهای واقع در اروپا دستمزدهای مناسبی به نیروی کار خود پرداخت می‌کنند که البته این مقایسه نسبت به دریافتی نیروی کار شاغل در بازار کار ایران، بر مبنای ریال صورت گرفته است. با این وجود، یک نیروی کار استرالیایی در حال حاضر ساعتی ۹.۵۴ دلار حقوق و دستمزد دریافت می کند که با دلار ۳۳۰۰ تومانی بازار آزاد ایران، ۳۱۴۸۲ تومان خواهد شد.
اگر فرض کنیم در استرالیا نیروی کار ماهیانه ۱۹۲ ساعت کارکرد داشته باشد، میزان دریافتی یک کارگر استرالیایی در ماه بدون اضافه کاری و سایر مزایای احتمالی شغلی، ۶ میلیون و ۴۴ هزارتومان می شود در حالی که یک کارگر ایرانی در سال جاری به ازای هر ساعت کار بر مبنای حداقل مزد ۷۱۲ هزارتومانی و ۱۹۲ ساعت کار در ماه، ۳۷۱۰.۵ تومان دریافتی خواهد داشت که ماهیانه همان ۷۱۲ هزار و ۴۲۵ تومان می شود.
همچنین یک نیروی کار شاغل در کشور فرانسه برای هر ساعت کار، مبلغ ۲۷۱۹۲ تومان دریافت می کند که ماهیانه با فرض ۱۹۲ ساعت کارکرد و بدون اضافات دیگر، رقم ۵ میلیون و ۲۲۰ هزارتومان می شود. این رقم در مورد یک نیروی کار آلمانی ساعتی ۲۳۷۲۷ تومان و ماهیانه ۴ میلیون و ۵۵۵ هزارتومان است.
جدول دستمزد ساعتی در ۲۷ کشور جهان
(گزارش سازمان همکاری اقتصادی و توسعه)
(به دلار و مقایسه آن با ریال دریافتی در ایران)
| کشور | دستمزد ساعتی به دلار | دستمزد ساعتی به ریال | حداقل‌دریافتی ماهیانه به ریال | کشور | دستمزد ساعتی به دلار | دستمزد ساعتی به ریال | حداقل‌دریافتی ماهیانه به ریال |
| استرالیا | ۹.۵۴ | ۳۱۴۸۲۰ | ۶۰۴۴۵۴۴۰ | اسلوونی | ۵.۱۴ | ۱۶۹۶۲۰ | ۳۲۵۶۷۰۴۰ |
| لوکزامبورگ | ۹.۲۴ | ۳۰۴۹۲۰ | ۵۸۵۴۴۶۴۰ | یونان | ۴.۴۲ | ۱۴۵۸۶۰ | ۲۸۰۰۵۱۲۰ |
| بلژیک | ۸.۵۷ | ۲۸۲۸۱۰ | ۵۴۲۹۹۵۲۰ | پرتقال | ۴.۴۱ | ۱۴۵۵۳۰ | ۲۷۹۴۱۷۶۰ |
| ایرلند | ۸.۴۶ | ۲۷۹۱۸۰ | ۵۳۶۰۲۵۶۰ | لهستان | ۳.۵۹ | ۱۱۸۴۷۰ | ۲۲۷۴۶۲۴۰ |
| فرانسه | ۸.۲۴ | ۲۷۱۹۲۰ | ۵۲۲۰۸۶۴۰ | ترکیه | ۳.۴۹ | ۱۱۵۱۷۰ | ۲۲۱۱۲۶۴۰ |
| هلند | ۸.۲۰ | ۲۷۰۶۰۰ | ۵۱۹۵۵۲۰۰ | اسلوواکی | ۲.۹۹ | ۹۸۶۷۰ | ۱۸۹۴۴۶۴۰ |
| نیوزیلند | ۷.۵۵ | ۲۴۹۱۵۰ | ۴۷۸۳۶۸۰۰ | جمهوری‌چک | ۲.۸۴ | ۹۳۷۲۰ | ۱۷۹۹۴۲۴۰ |
| آلمان | ۷.۱۹ | ۲۳۷۲۷۰ | ۴۵۵۵۵۸۴۰ | مجارستان | ۲.۵۸ | ۸۵۱۴۰ | ۱۶۳۴۶۸۸۰ |
| کانادا | ۷.۱۸ | ۲۳۶۹۴۰ | ۴۵۴۹۲۴۸۰ | استونی | ۲.۴۹ | ۸۲۱۷۰ | ۱۵۷۷۶۶۴۰ |
| انگلیس | ۷.۰۶ | ۲۳۲۹۸۰ | ۴۴۷۳۲۱۶۰ | شیلی | ۲.۷۲ | ۸۹۷۶۰ | ۱۷۲۳۳۹۲۰ |
| آمریکا | ۶.۲۶ | ۲۰۶۵۸۰ | ۳۹۶۶۳۳۶۰ | لتونی | ۱.۴۶ | ۴۸۱۸۰ | ۹۲۵۰۵۶۰ |
| کره جنوبی | ۵.۸۵ | ۱۹۳۰۵۰ | ۳۷۰۶۵۶۰۰ | ایران | ۱.۱۲ | ۳۷۱۱۰ | ۷۱۲۴۲۵۰ |
| ژاپن | ۵.۵۲ | ۱۸۲۱۶۰ | ۳۴۹۷۴۷۲۰ | مکزیک | ۱.۰۱ | ۳۳۳۳۰ | ۶۳۹۹۳۶۰ |
| اسپانیا | ۵.۳۷ | ۱۷۷۲۱۰ | ۳۴۰۲۴۳۲۰ | ------ | ------ | ------ | ------ |
هرچند ممکن است هزینه زندگی در کشورهایی که دستمزد ساعتی آنها به ریال ایران محاسبه و مقایسه شده، متفاوت باشد و به همان نسبت نیز نیروی کار آن کشورها مجبور باشد برای تامین معیشت خود هزینه کند اما کارشناسان معتقدند در حال حاضر فشار معیشتی بالایی بر زندگی کارگران ایرانی سایه افکنده و باعث شده تا آنها به صورت مستمر درگیر تلاش برای تنظیم هزینه های ماهیانه و درآمدهای خود باشند.
طی سال های اخیر و به ویژه پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها؛ هزینه های زندگی به شدت افزایش یافته و این مسئله باعث فشار مضاعف به اقشار ضعیف جامعه شده؛ از سویی میزان رشد دستمزدها در چند سال گذشته نیز به هیچ عنوان متناسب با افزایش مخارج نبوده و این مسئله باعث چالش جدی در زندگی خانوارهای کارگری کشور شده است.
