تیمی بین‌المللی از دانشمندان دانشگاه هاروارد، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) و موسسه ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی (NIAID) به همراه چندین موسسه دیگر به رهبری «پردیس ثابتی»، دانشمند ایرانی دانشگاه هاروارد، بیش از 200 ژنوم نمونه‌های ویروس ابولا را توالی دادند تا کامل‌ترین تصویر از چگونگی انتقال این ویروس و همچنین چگونگی تغییر آن در طول شیوع طولانی‌مدت را شکار کنند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پایداری ملی، ماه ژوئن سال گذشته و در روزهای ابتدایی شیوع گسترده ابولا در غرب افریقا، محققان به همراه پردیس ثابتی، با توالی‌دادن ژنوم ویروس ابولا حقایق مهمی را درباره شیوع آن آشکار کردند؛ از جمله این که این ویروس از طریق تماس شخص با شخص انتقال می‌یابد و این که از طریق انتقال‌های متعدد دچار جهش‌های ژنتیکی جدید می‌شود.
در حالی که هم‌اکنون مقامات بهداشتی معتقدند کشورهای تحت‌تاثیر، بدترین شیوع ابولا را پشت سر گذاشته‌اند، خطر شیوع دوباره این ویروس هنوز تمام نشده و تا پیش از این تحقیق، به پرسش‌هایی که مطالعه قبلی مطرح کرده بود، هنوز پاسخ داده نشده بود.
برای پاسخ به این سوال‌ها، پردیس ثابتی به همراه همکارانش ویروس ابولا را در سطح گسترده‌ای بررسی کردند. این تیم داده‌های خود را درست مانند سال گذشته در دسترس عموم قرار داده است.
پردیس ثابتی، نویسنده ارشد این مقاله، گفت: یکی از بهترین جنبه‌های این تحقیق این بود که از طریق به اشتراک‌گذاشتن باز داده‌های دریافتی، ارتباطات زیادی را با افراد متخصص داشته‌ایم.
ثابتی ادامه داد: در تحقیق قبلی حرکات این ویروس در طول سه دهه شیوع در کشور سیرالئون رهگیری شد و هم‌اکنون با رهگیری این ویروس در طول هفت ماه، می‌توانیم چگونگی حرکت و تغییر آن در درازمدت را درک کنیم.
«دنی پارک»، یکی از اعضای تیم تحقیقاتی نیز گفت: یکی از دیدگاه‌هایی که از این توالی با تفکیک‌پذیری بالا بدست آوردیم این بود که در اواخر شیوع ابولا، تبادل زیگزاگی کمی در این ویروس وجود داشت. این امر حائزاهمیت است زیرا مردم سه کشور اصلی یعنی سیرالئون، لیبریا و گینه که تحت تاثیر این ویروس قرار گرفتند، اغلب در رفت‌وآمد با یکدیگر هستند.
تحقیق جدید دیدگاه‌هایی را درباره تکامل ویروس در شیوع مداوم ارائه می‌دهد. دانشمندان دریافتند در طولانی مدت، بسیاری از جهش‌های ویروس مدت زیادی دوام نمی‌آورند. ابولا هرگز به مدت طولانی انسان‌ها را مبتلا نکرده و در طول انتقال متعدد آن، این ویروس شروع به از بین‌بردن جهش‌هایی کرده که برای آن مفید نیست.
تیم علمی همچنین تغییراتی را در ویروس ابولا شناسایی کرد که در طولانی‌مدت انتظار می‌رود. محققان در تعدادی از بیماران، شواهدی از آنزیم‌های انسانی را بررسی کردند که ژنوم ویروس را ویرایش می‌کنند. این موضوع هرگز برای ابولا مشاهده نشده بود و پیش‌تر در مورد ویروس‌هایی دیده شده بود که تعاملات طولانی مدتی با انسان‌ها داشته‌اند.
جزئیات این دستاورد علمی در مجله Cell ارائه شده است.