دغدغه ای به نام گذران اوقات فراغت/ تهدیدهای تابستان برای جوانان

تابستان برای بچه های محصل در حالی از راه می رسد که خانواده ها همواره این دغدغه را دارند که فرزندان شان این سه ماه تعطیلی را چگونه سپری خواهند کرد. برخی از این بچه ها سراغ کلاس های آموزشی می روند، بعضی ها راهی آموزشگاه های علمی و هنری می شوند و عده ای نیز ورزش مورد علاقه خودشان را دنبال می کنند. اما، قریب به اتفاق این بچه ها، برنامه ای برای چگونه گذراندن این ایام ندارند و بعضا این اوقات را به بطالت سپری می کنند. در این بین، مکان هایی مثل قهوه خانه ها و...، محل حضور جوانان و نوجوانانی می شود که هیچ برنامه و هدفی در روزهای تابستان ندارند و گرفتار آسیب های این قبیل محیط ها و اماکن می شوند.

یکه تازی قهوه خانه ها در پر کردن اوقات فراغت

اوقات فراغت در کجا سپری می شود؟ قهوه خانه ها، فروشگاه های عرضه بازی های کامپیوتری، پارک ها و بوستان ها، خیابان ها، زمین های بازی، فرهنگ سراها، سفر و جاده شمال که بسیاری از آنها هزینه های زیادی دارد و راحت ترین آن قهوه خانه ها هستند. این قدر نگوییم چرا فلان کشور موفق است؟ بهتر است یک روز تعطیل به قهوه خانه ها سری بزنیم.

پاییز سال ۹۰ بود، دولت وقت مصوبه ای داشت که بر اساس آن استعمال قلیان در قهوه خانه ها آزاد شود. دیوان عدالت اداری هم آن را ابطال کرد اما باز هم دولت وقت با مصوبه ای دیگر استعمال مواد دخانی در قهوه خانه ها را آزاد کرد و الان همان قلیان ها در قهوه خانه ها یکه تازی می کنند.

هوای خنک، دوسیب، وای فای مجانی!

با گشت و گذار در قهوه خانه های تهران شاهد خانه تکانی عجیبی هستیم، برخی وای فای نصب کرده اند و برخی اقدام به نصب تلویزیون کرده اند. انگار روزهای بره کشان قهوه خانه دار هاست. و می خواهند جای خالی وزارت ورزش و جوانان را با انواع تنباکوهای خوش طعم و تسهیلات ویژه پر کنند. این روزها قهوه خانه ها با ۱۲ تا ۱۸ هزار تومان جذابیت بیشتری برای جوان ما دارد. محیطی خنک با «وای فای» مجانی!

پیشنهاد یک جامعه شناس

دکتر امان الله قرایی مقدم جامعه شناس در گفتگو با خبرنگار مهر، می گوید: در قرن ۱۸ به دلیل ورود تکنولوژی، اوقات فراغت انسان زیاد شد و به هفته ای ۵۰ ساعت در ۶ روز هفته رسید. بنابراین به فکر پر کردن این اوقات افتادند.

این جامه شناس ضمن انتقاد از مسئولین می گوید: فکر کردند چند ورزشگاه و فرهنگ سرا بسازند، کار کرده اند. جوان ها این روزها به جای رفتن به فرهنگ سراها به جاهایی پناه می برند که هم ارزان است و هم می توانند وقت خالی خود را پر کنند.

قرایی مقدم معتقد است که با احتساب کنکوری ها و تعطیلی مدارس ۱۴ میلیون بیکار داریم. دولت برای قشر ضعیف و متوسط چه کرده است؟ هر کسی که قادر به مسافرت رفتن نیست. جوانان ما آینده سازان فردا هستند. دولت باید کارگاه های مجانی و گردش علمی مجانی در اختیار جوانان قرار دهد.

این جامعه شناس تاکید می کند: جوان ما دنبال اینترنت رایگان است و پناه می برد به قلیان و زدن حرف های بیهوده در سر چهارراه ها. و در آخر هم گرفتار اعتیاد و مواد مخدر می شود، که صدمه آن صدها برابر بیشتر از آن است که برای اوقات فراغت یک جوان سرمایه گذاری کنیم. به همین دلیل است که جامعه شناسان در بررسی های خود می گویند اگر یک دلار در راه اوقات فراغت نسل جوان به کار ببریم بیشتر از هزار دلار سود می کنیم.

قرایی مقدم، یکی از راهکارها را نوسازی و بازسازی امکانات فراغت می داند و باور دارد: برنامه های ورزشی پرتحرک، موسیقی مناسب، شنا و فوتبال باید فراهم شود. از وقت طلایی جوانان باید بهره برداری کرد چون بعدها این سرمایه گذاری جواب می دهد. جوانی که قهوه خانه را اوقات فراغت خود می داند در آینده جوان سالمی نخواهد بود.

گفته های این جامعه شناس در حالی است که نمایندگان مجلس و کارشناسان دیگر هم نظرات جالبی در این باره دارند. در این میان به سراغ فردی می رویم که روزی سکاندار مدیریت جوانان کشور را به دست داشت و حالا بعد از سازمان ملی جوانان به عنوان نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی حرف های شنیدنی دارد.

مثنوی هفتاد من کاغذ اوقات فراغت

مهرداد بذرپاش در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: متاسفانه تاکنون نتوانسته ایم برنامه های خوب و فراگیر در حوزه اوقات فراغت اجرایی کنیم. جوان ها غیر از گذران اوقات فراغت و نشاط نیازمند یادگیری مهارت هستند.

وی به رونق کم کانون های فرهنگی مساجد، مدرسه ها و دانشگاه ها اشاره می کند و اعتقاد دارد: برخی از مسئولین بهانه بودجه را می گیرند و برخی کلا حوصله این اقدامات را ندارند. برخی هم با بهانه اینکه این کارها اثربخشی کمتری دارد آن را رها کرده اند. از طرفی هجوم فزاینده القائات سبک زندگی مصرفی و غیر سازنده و غیر موثر که به جامعه ایرانی تحمیل شد و ایران را به سمت جامعه مصرفی بی تفاوت نسبت به مسائل کشور و دنیا بر مبنای فرد گرایی و زندگی خصوصی سوق می دهد و این دستور کار رسانه های معاند و بدخواه ایران است. که در برخی حوزه ها هم موفق بوده اند.

وقتی ورزش متعلق به جامعه چند صد نفری می شود!

بذرپاش کم کاری برنامه ریزان و هجوم القائات مصرف گرایی رسانه های بیگانه که آمار نامناسبی دارد را زیبنده جامعه اسلامی ایران نمی داند و تاکید می کند: فکر اینکه چه باید کرد خود مثنوی هفتاد من است. برخی نسخه های ایجابی و برخی نسخه های سلبی می پیچند. اما حتما دو نسخه را لازم می دانیم.

این نماینده مجلس در ادامه به ارائه راهکار می پردازد و می گوید: توسعه ورزش همگانی باید بدون شک یکی از راهبردهای برنامه ریزان باشد. اما متاسفانه این امر محدود به ورزش قهرمانی در مقیاسی محدود شده است که ذهن ما را به سمت جامعه چندصدنفری ورزش قهرمانی سوق می دهد. می دانید که افسردگی عارضه قطعی جامعه دور از ورزش است.

وی می افزاید: ایجاد بستر نشاط متناسب با فرهنگ ایرانی-اسلامی، تخلیه هیجان های جامعه جوان بسیار اهمیت دارد اما می بینیم که ناخودآگاه شهربازی ها را تعطیل می کنند و کسی هم پاسخ نمی دهد.

دلشان برای رسانه های غربی می تپد!

بذرپاش همچنین عملکرد صدا و سیما به عنوان یکی از ارکان مهم فرهنگ را نقد می کند و می گوید: رسانه ذهنیت جامعه را نسبت به گذران اوقات فراغت رقم می زند. هم اکنون شبکه های ماهواره ای با هدف اصلی مصرف گرایی، دین زدایی و گرفتن روحیه تلاش و پویایی جامعه ایران تلاش می کنند و به همین میزان موفقیت آنها، رسانه های ما نتیجه عکس داشته اند. رسانه ملی در ابتدا باید به سبک زندگی ایرانی - اسلامی ببالد و آن را ترویج کند.

وی تاکید می کند: رسانه های مکتوب و تصویری ما نباید در پازل رسانه غرب بازی کنند. قدرت رسانه های غربی را نباید نادیده گرفت. البته برخی در داخل دلشان برای رسانه های غربی بیشتر می تپد. اینکه یک نفر دغدغه دیدن فلان برنامه خارجی را داشته باشد نوبر است.

این نماینده مجلس در ادامه از تعدد مراکز سیاست گذار انتقاد می کند و می گوید: با کمال تعجب یکی از مسئولین با خوشحالی از تکنولوژی ای که مردم را آسان تر به شبکه های ماهواره ای متصل می کند خبر می دهد و این نشان می دهد که در حوزه های مختلفی دچار اشتباه راهبردی شده ایم.

بذرپاش همه اعضای دولت را در تدوین برنامه های مختص جوانان مسئول می داند و باور دارد: ما از طرفی در وام ۳ میلیون تومانی جوانان قاصر مانده ایم و از طرفی ۸ هزار میلیارد تومان معوقات بانکی داریم و از سویی دیگر جوانان را به ازدواج تشویق می کنیم؟ شورای عالی جوانان چه می کند؟

هرچند در زمینه اوقات فراغت حرف های ناگفته بسیار است اما وجود ساختار مناسبی مانند شورای عالی جوانان می تواند زمینه های رفع مشکلات جوانان را فراهم کند.